پرسش :
چند كتاب جامع و معتبر در مورد زندگاني امام حسين(ع) معرفي كنيد؟
پاسخ :
امام حسين ـ عليه السّلام ـ از آن جهت كه ابعاد زندگاني او در طول تاريخ مورد توجه تاريخ‌نويسان قرار گرفته است، در مورد زندگاني آن حضرت و واقعة عاشورا كتاب‌هاي بسياري نوشته شده است و حتي نويسندگان سنّي مذهب نيز در اين زمينه كتاب‌هايي را به رشتة تحرير در آورده‌اند. امّا در ميان كتب شيعه كه به طور اجمالي و صحيح زندگي آن حضرت را براي نسل‌هاي بعدي به يادگار گذارده است مي‌توان به كتاب گران‌مايه و ارزشمند «الارشاد في معرفة حجج ا... علي العباد» نوشتة مرحوم شيخ مفيد اشاره نمود. از ويژگي‌هاي مهم و بارز اين اثر آن است كه در اواخر قرن چهارم هجري يا اوايل قرن پنجم هجري نوشته شده است و همانگونه كه مؤلف آن در ابتدا مي‌گويد، «آنچه در اين كتاب آمده است دربارة امامان معصوم ـ عليهم السلام ـ است و دربارة مدّت عمر و زندگي و مكان شهادت ايشان و شمّه‌اي از جريان زندگي آن‌ها مي‌باشد تا مطالب شبهه‌ناك از مسائل حقّه جدا گردد[1]»، اين كتاب يكي از جامع‌ترين كتاب‌هايي است كه در اين زمينه نوشته شده است چرا كه نويسندة آن از كساني است كه امام زمان ـ عليه السّلام ـ او را توثيق فرموده‌اند. امّا كتاب ديگري كه قابل توجه است كتاب شريف منتهي‌الآمال است كه توسط مرحوم شيخ عباس قمي نگاشته شده است، و در اين كتاب نيز پيرامون امام حسين ـ عليه السّلام ـ از ولادت تا شهادت مباحث جامع و دقيقي مطرح شده است و علاوه بر آن اين نويسنده كتاب «نفس المهموم» را نيز در خصوص واقعة كربلا نوشته است. امّا دربارة مهمترين واقعة زندگاني امام حسين ـ عليه السّلام ـ و حتي جهان اسلام تا كنون، كه واقعة كربلا مي‌باشد كتاب‌هاي بسياري نوشته شده است كه از جملة آن‌ها مي‌توان به مقتل ابي مخنف كه اولين مقتل كربلا مي‌باشد، اشاره نمود و اين كتاب با توجه به تحريفاتي كه پس از گذشت زمان بر آن حادث شده است، توسط استاد ارزشمند يوسفي غروي، با منابع اصيل تاريخي مطابقت داده شده و موارد قطعي آن جدا گرديده و حتي توسط آقاي جواد سليماني ترجمه نيز شده است. و نيز كتاب «قصة كربلا» نوشتة آقاي نظري منفرد كتابي است محققانه قابل استفاده مي‌باشد.
و در زمينة تحليل وقايع زندگي امام حسين ـ عليه السّلام ـ نيز كتاب‌هاي «پرتوي از عظمت حسين ـ عليه السّلام ـ »و «شهيد آگاه» نوشتة آيت الله العظمي صافي گلپايگاني بسيار مفيد و سودمند خواهد بود و اخيراً فرهنگ جامعي از كلمات و سخنان آن حضرت به چاپ رسيده است به نام «فرهنگ سخنان امام حسين ـ عليه السّلام ـ» نوشته محمد دشتي.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. قيامه حسين، دكتر شهيدي.
2. لهوف، سيد بن طاووس.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . مفيد، الارشاد، مترجم: سيد هاشم رسولي محلاتي، ج1، ص1.
امام حسين ـ عليه السّلام ـ از آن جهت كه ابعاد زندگاني او در طول تاريخ مورد توجه تاريخ‌نويسان قرار گرفته است، در مورد زندگاني آن حضرت و واقعة عاشورا كتاب‌هاي بسياري نوشته شده است و حتي نويسندگان سنّي مذهب نيز در اين زمينه كتاب‌هايي را به رشتة تحرير در آورده‌اند. امّا در ميان كتب شيعه كه به طور اجمالي و صحيح زندگي آن حضرت را براي نسل‌هاي بعدي به يادگار گذارده است مي‌توان به كتاب گران‌مايه و ارزشمند «الارشاد في معرفة حجج ا... علي العباد» نوشتة مرحوم شيخ مفيد اشاره نمود. از ويژگي‌هاي مهم و بارز اين اثر آن است كه در اواخر قرن چهارم هجري يا اوايل قرن پنجم هجري نوشته شده است و همانگونه كه مؤلف آن در ابتدا مي‌گويد، «آنچه در اين كتاب آمده است دربارة امامان معصوم ـ عليهم السلام ـ است و دربارة مدّت عمر و زندگي و مكان شهادت ايشان و شمّه‌اي از جريان زندگي آن‌ها مي‌باشد تا مطالب شبهه‌ناك از مسائل حقّه جدا گردد[1]»، اين كتاب يكي از جامع‌ترين كتاب‌هايي است كه در اين زمينه نوشته شده است چرا كه نويسندة آن از كساني است كه امام زمان ـ عليه السّلام ـ او را توثيق فرموده‌اند. امّا كتاب ديگري كه قابل توجه است كتاب شريف منتهي‌الآمال است كه توسط مرحوم شيخ عباس قمي نگاشته شده است، و در اين كتاب نيز پيرامون امام حسين ـ عليه السّلام ـ از ولادت تا شهادت مباحث جامع و دقيقي مطرح شده است و علاوه بر آن اين نويسنده كتاب «نفس المهموم» را نيز در خصوص واقعة كربلا نوشته است. امّا دربارة مهمترين واقعة زندگاني امام حسين ـ عليه السّلام ـ و حتي جهان اسلام تا كنون، كه واقعة كربلا مي‌باشد كتاب‌هاي بسياري نوشته شده است كه از جملة آن‌ها مي‌توان به مقتل ابي مخنف كه اولين مقتل كربلا مي‌باشد، اشاره نمود و اين كتاب با توجه به تحريفاتي كه پس از گذشت زمان بر آن حادث شده است، توسط استاد ارزشمند يوسفي غروي، با منابع اصيل تاريخي مطابقت داده شده و موارد قطعي آن جدا گرديده و حتي توسط آقاي جواد سليماني ترجمه نيز شده است. و نيز كتاب «قصة كربلا» نوشتة آقاي نظري منفرد كتابي است محققانه قابل استفاده مي‌باشد.
و در زمينة تحليل وقايع زندگي امام حسين ـ عليه السّلام ـ نيز كتاب‌هاي «پرتوي از عظمت حسين ـ عليه السّلام ـ »و «شهيد آگاه» نوشتة آيت الله العظمي صافي گلپايگاني بسيار مفيد و سودمند خواهد بود و اخيراً فرهنگ جامعي از كلمات و سخنان آن حضرت به چاپ رسيده است به نام «فرهنگ سخنان امام حسين ـ عليه السّلام ـ» نوشته محمد دشتي.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. قيامه حسين، دكتر شهيدي.
2. لهوف، سيد بن طاووس.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . مفيد، الارشاد، مترجم: سيد هاشم رسولي محلاتي، ج1، ص1.
