پرسش :
آيه «لا اكراه في الدين» بر چه نوع آزادي دلالت دارد؟
پاسخ :
آنچه كه از نظر آزادى بحث مىكنيم كه بايد بشر در آن آزاد باشد فكر كردن است. اما اعتقادهايى كه كوچكترين ريشه فكرى ندارد، فقط يك انعقاد و يك انجماد روحى است كه نسل به نسل آمده است، آنها عين اسارت است و جنگيدن براى از بين بردن اين عقيده ها جنگ در راه آزادى بشر است، نه جنگ عليه آزادى بشر، آن كسى كه آمده در مقابل يك بت كه خودش به دست خودش ساخته از او حاجت مىخواهد، او به تعبير قرآن از يك حيوان خيلى پستتر است يعنى عمل اين آدم كوچكترين مبناى فكرى ندارد، اگر فكرش يك ذره تكان بخورد اين كار را نمىكند. اين فقط انعقاد و انجماد است كه در دل و روحش پيدا شده و ريشه اش تقليدهاى كور كورانه است او را بايد به زور از اين زنجير درونى آزادكرد تا بتواند فكر كند. بنابر اين كسانى كه آزادى تقليد و آزادى زنجيرهاى روحى را به عنوان آزادى عقيده تجويز مىكنند اشتباه مىكنند. آنچه ما به حكم آيه «لا اكراه فى الدّين» طرفدار آنيم آزادى فكر است نه آزادى عقيده.
مجموعه آثار شهيد علامه مطهرى ج 20 جهاد
آنچه كه از نظر آزادى بحث مىكنيم كه بايد بشر در آن آزاد باشد فكر كردن است. اما اعتقادهايى كه كوچكترين ريشه فكرى ندارد، فقط يك انعقاد و يك انجماد روحى است كه نسل به نسل آمده است، آنها عين اسارت است و جنگيدن براى از بين بردن اين عقيده ها جنگ در راه آزادى بشر است، نه جنگ عليه آزادى بشر، آن كسى كه آمده در مقابل يك بت كه خودش به دست خودش ساخته از او حاجت مىخواهد، او به تعبير قرآن از يك حيوان خيلى پستتر است يعنى عمل اين آدم كوچكترين مبناى فكرى ندارد، اگر فكرش يك ذره تكان بخورد اين كار را نمىكند. اين فقط انعقاد و انجماد است كه در دل و روحش پيدا شده و ريشه اش تقليدهاى كور كورانه است او را بايد به زور از اين زنجير درونى آزادكرد تا بتواند فكر كند. بنابر اين كسانى كه آزادى تقليد و آزادى زنجيرهاى روحى را به عنوان آزادى عقيده تجويز مىكنند اشتباه مىكنند. آنچه ما به حكم آيه «لا اكراه فى الدّين» طرفدار آنيم آزادى فكر است نه آزادى عقيده.
مجموعه آثار شهيد علامه مطهرى ج 20 جهاد