چهارشنبه، 25 اسفند 1389
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما

پرسش :

چرا زن نصف سهم مرد، ارث مى‏برد؟


پاسخ :
در پاسخ، ابتدا اين موضوع را شرح مى‏دهيم كه هميشه سهم زن نصف سهم مرد نيست و گاهى مسأله كاملا بر عكس مى‏شود. سپس مى‏كوشيم، دليل اين تفاوتى را كه به هر حال احساس مى‏شود، بيان كنيم.
در مورد مطلب اول بايد گفت: درست است كه در ارث يك ميت، سهم دختر نصف سهم پسر است، اما سهم پدر و مادرش كاملا مساوى است و مى‏دانيم كه پدر و مادر هم در همان طبقه‏ى اول ارث قرار دارند؛ درست مانند دختر و پسر. در شريعت اسلام، موارد ديگرى نيز وجود دارد كه زن و مرد، يكسان سهم مى‏برند. )مثال قرآنى آن )آيات 11 و 12، سوره‏ى نساء( كلاله‏ى مادرى )برادر و خواهر مادرى ميت( است كه به طور مساوى سهم مى‏برند. .
جالب اين جاست كه بر اساس همين معادلات، گاهى دختر بيش‏تر از پسر ارث مى‏برد )يك موردش زمانى است كه ميت غير از پدر و دختر نداشته باشد كه پدر يك ششم مى‏برد و بقيه سهم دختر است. مورد معروف ديگر آن‏جاست كه ميت داراى نوه باشد، اما فرزندانش مرده باشند. در اين جا اگر نوه‏ى پسرى دختر باشد، دو برابر نوه‏ى دخترى )ولو پسر باشد( سهم مى‏برد. و دقيقا معادله معكوس مى‏شود. )براى تفصيل بحث، ر. ك: عبدالله جوادى آملى، زن در آينه‏ى جمال و جلال، ص 346 - 347. .
در خصوص مطلب دوم، آن گونه كه استاد مطهرى توضيح داده‏اند، دو نكته مورد نظر است: اولا اين وضع خاص ارثى زن، معلول مهريه و نفقه است. ايشان در بحث از مهر و نفقه به خوبى نشان مى‏دهند )مرتضى مطهرى، نظام حقوقى زن در اسلام، ص 217 - 226. كه با توجه به احتياجات و گرفتارى‏هاى زياد زن از لحاظ دوره باردارى و وظايف مادرى و...، و قدرت كم‏تر وى در توليد و تحصيل ثروت و استهلاك بيش‏تر ثروت به دست او، به علاوه برخى ملاحظات روانى و روحى خاص زن و مرد، و اين كه مرد بايد همواره براى زن خرج كند و نيز، ملاحظات دقيق روانى و اجتماعى كه سبب استحكام رابطه‏ى خانوادگى مى‏شود، اسلام پرداخت مهريه و خصوصا نفقه )مخارج زندگى زن( را بر مرد واجب كرده است. اين امور ضرورى، به طور غير مستقيم سبب شده كه بر بودجه‏ى مرد تحميلى وارد شود و براى جبران آن، اسلام دستور داده است كه مرد دو برابر زن سهم الارث ببرد. نكته‏ى دوم، وضعيت خاصى است كه زن از لحاظ قوانين جزايى مربوط به ديه دارد. در برخى جنايات غير عمدى و با توجه به شرايط خاص، بر خويشاوندان مجرم واجب است در پرداخت ديه‏ى مقتول همراه شوند؛ اما در اين خصوص با توجه به اين كه اسلام تأمين مخارج زندگى را از دوش زن برداشته، زن را از شركت در جمع پرداخت كنندگان ديه معاف كرده است؛ كه اين تحميلى ديگر بر بودجه‏ى مرد است.
جالب اين جاست كه چنين ايرادى زمان امام صادق )ع( هم مطرح شده و ايشان فرموده‏اند: »علت اين امر آن است كه اسلام سربازى را از عهده‏ى زن برداشته و مهريه و نفقه را به نفع او بر مرد لازم شمرده و در پرداخت ديه‏ى قتل غير عمد كه بر خويشاوندان قاتل واجب است، زن را معاف كرده است.« )عبدالله جوادى آملى، زن در آينه‏ى جمال و جلال، ص 345. .


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
موارد بیشتر برای شما
تعرض شهرک‌نشینان صهیونیست به مسجدالاقصی
play_arrow
تعرض شهرک‌نشینان صهیونیست به مسجدالاقصی
تعقیب و جریمه خودروهای متخلف توسط پهپاد جدید پلیس
play_arrow
تعقیب و جریمه خودروهای متخلف توسط پهپاد جدید پلیس
آخرین صحبت‌های شهید لبنانی و درخواستش از رهبر انقلاب
play_arrow
آخرین صحبت‌های شهید لبنانی و درخواستش از رهبر انقلاب
روایتی از رهبر انقلاب درباره دوران مبارزات امام حسن مجتبی(ع)
play_arrow
روایتی از رهبر انقلاب درباره دوران مبارزات امام حسن مجتبی(ع)
میلاد امام حسن/آسمون از شوق بارونی شد/سیدمجید ینی فاطمه
music_note
میلاد امام حسن/آسمون از شوق بارونی شد/سیدمجید ینی فاطمه
میلاد امام حسن/سید رویایی من/محمدحسین پویانفر
music_note
میلاد امام حسن/سید رویایی من/محمدحسین پویانفر
میلاد امام حسن/ماه نیمه ماه/مجتبی رمضانی
music_note
میلاد امام حسن/ماه نیمه ماه/مجتبی رمضانی
میلاد امام حسن/دیدن چهره ت شیرینه/حسین طاهری
music_note
میلاد امام حسن/دیدن چهره ت شیرینه/حسین طاهری
میلاد امام حسن/مروارید شوق/محمود کریمی
music_note
میلاد امام حسن/مروارید شوق/محمود کریمی
ضربه اتفاقی یک خبرنگار با میکروفون به صورت ترامپ
play_arrow
ضربه اتفاقی یک خبرنگار با میکروفون به صورت ترامپ
شعر طنز شاعر مجرد درباره فرزندآوری و تحسین رهبر انقلاب
play_arrow
شعر طنز شاعر مجرد درباره فرزندآوری و تحسین رهبر انقلاب
میلاد امام حسن/بنویس آه من حسن می خونم/محمدرضا نوشه ور
music_note
میلاد امام حسن/بنویس آه من حسن می خونم/محمدرضا نوشه ور
توضیح طحان نظیف درباره مصوبه تعطیلی پنجشنبه‌ها
play_arrow
توضیح طحان نظیف درباره مصوبه تعطیلی پنجشنبه‌ها
میلاد امام حسن/خوب و بد گدا/محمود کریمی
music_note
میلاد امام حسن/خوب و بد گدا/محمود کریمی
بیانات رهبر انقلاب در دیدار شاعران و اهالی فرهنگ و ادب فارسی
music_note
بیانات رهبر انقلاب در دیدار شاعران و اهالی فرهنگ و ادب فارسی