پرسش :

ديدگاه علامه مجلسي در مورد حضور پيامبراکرم(ص)و ائمه اطهار(ع) در هنگام مرگ مؤمنان چيست؟

پاسخ :
علامه مجلسي(ره) مي گويد:
حضور پيامبر و پيشوايان دين(ع) هنگام مرگ از مسائلي است که اخبار فراواني بر آن دلالت دارد، بين شيعه مشهور است، انکار آن پسنديده نيست و مي توان تفسير آن را به چند وجه بيان کرد:
يکم: خداوند قادر است پيامبر و پيشوايان را بر اثر مصلحتي از ديدگان ما پوشيده دارد؛ چنان که در اخبار عامّه و خاصه ذيل آية «جعلنا بينک و بين الّذين لا يؤمنون بالاخرة حجاباً مستوراً» اسراء/45 چنين وارد شده است: خداوند شخص پيامبر(ص) را از دشمنانش پنهان داشت؛ با اين که دوستانش او را مي ديدند.
دوم: ممکن است آنان(ع) با جسد لطيف مثالي نزد محتضر حاضر شوند که ديگران نبينند؛ مانند حضور فرشته مرگ وياران او؛ چنان که در اخبار رسيده است: ارواح آنان در برزخ، به جسد مثالي تعلق مي گيرد. امّا دربارة امامان زنده(ع) مي‎توان گفت بعيد نيست که روح آنان در جسد مثالي نيز تصرّف کند.
سوم: ممکن است خداوند مثالي همانند آنان بيافريند تا با مردگان تکلم کنند و به آنان بشارت دهند؛ زيرا در برخي از روايات واژه «تمثّل» وارد شده که گوياي همين حقيقت است.
چهارم: ممکن است صورت آنان در حسّ مشترک محتضر ترسيم شود و محتضر آنان را مشاهده کند و با آنان سخن بگويد؛ آن سان که بيمار گاهي مثال‎هايي را مشاهده مي کند.
پنجم: سيّد رضي (رض) گفته است: مراد آن است که محتضر در آن حال به ثمرة ولايت آن ذوات اقدس يا انحراف از آنان(ع) آگاه مي شود؛ زيرا دوستدار آنان در آن حال چيزي مي بيند که حاکي از بهشتي بودن است و دشمن آنان(ع) در آن چيزي را مي بيند که بر جهنّمي بودن دلالت دارد. بنابراين، حضور و تکلّم آنان(ع) از باب استعارة تمثيلي است.
اين دو وجه اخير از سياق اخبار بسيار دور است و بهتر آن است که ما اصل آنها را بپذيريم و به شرح و ويژگي آنها متعرّض نشويم(بحار 6/200.)1
پی نوشت:
1. آيت الله جوادي آملي،تفسير موضوعي قرآن ج 4 (معاد در قرآن)
منبع: www.payambarazam.ir