پرسش :
چرا خداوند متعال در آيه تطهير دو مسئله مهم تطهير ولايت و زنان پيامبراکرم(ص) را يكجا بيان نموده است؟
پاسخ :
همه مفسّران شيعه، آيه تطهير (آيه 33 سوره احزاب) را مربوط به اهل بيت دانستهاند؛ در مقابل، مفسّران سنّى، معناى آيه را به زنان پيامبر(ص) تسرّى دادهاند. آنچه ميان تمام مفسّران مورد اتفاق است، اين است كه آيه تطهير، به دنبال آيات مربوط به همسران رسول خدا(ص) نازل نشده است، حتى آنانى كه اين آيه را درباره همسران رسول خدا(ص) مىدانند. (مانند عكرمه و عروه) افزون بر اين، در هيچ كدام از هفتاد روايتى كه درباره آيه تطهير وارد شده است، حتى يك هم اين آيه شريفه به دنبال آيات مربوط به همسران رسول خدا(ص) نمىداند. بنابراين دو حكمى كه در اين آيه آمده است - يكى مربوط به همسران پيامبر(ص) و ديگرى مربوط به اهل بيت(ع) - به ظاهر تحت يك آيه واقع شدهاند؛ ولى از آنجا كه ترتيب و چينش آيات بر حسب نزول آنها صورت نگرفته است، نمىتوان گفت اين دو حكم متفاوت از هم چگونه در يك آيه نازل شده است زيرا چنانچه گفته شد، قول صحيح اين است كه حكم هر كدام در آياتى مستقل از هم نازل شده است.
شاهد بر اين كه حكم تطهير آيه جداگانهاى است اين است كه اگر آن را از محل خود برداريم، اتصال و انسجام آيات به هم نمىخورد. شبيه اين مسئله، آيه اَلْيَوْمَ يَئِسَ اَلَّذِينَ كَفَرُوا... است كه به نظر محققين به صورت مستقل ميان آيات قرار گرفته است. علماء درباره اينكه چرا اين كار به اين نحو در قرآن صورت گرفته؟ دو احتمال را مطرح كردهاند:
1. پيامبر(ص) خود دستور دادهاند كه اين آيات به اين شكل و تركيب در لابهلاى آيات قرار داده شود.
2. بعد از رحلت رسول خدا(ص) اصحاب در هنگام تأليف آيات و جمع آورى آنها به چنين شيوهاى دست زدهاند. از ميان علماء، مىتوان به علامه مجلسى و علامه طباطبايى در اين زمينه اشاره كرد. به نظر آنان امكان اين هست كه آيهاى در مورد ديگرى نازل شده باشد و رسولالله(ص) بر اساس صلاح ديد خويش آن را در بين آيههاى ديگر قرار بدهد، (براى اطلاع بيشتر ر.ك: علامه طباطبايى، تفسير الميزان، ج 16، ص 330، طبع آخوندى و همان، قران در اسلام، ص 205 و علامه مجلسى، بحارالانوار، ج 35، ص 234، بيروت، موسسه الوفاء).
نكته آخر اين كه، اگر هم فرض شود كه آيه تطهير در هنگام نزول با همين چينش موجود نازل شده، باز خالى از حكمت نخواهد بود و آن اين كه خداوند خواسته بدين شيوه افكار و انظار مردم را به چنين مطلب مهمى جلب بكند به خصوص اين كه ابتدا درباره عتاب زنان حضرت سخن مىگويد و ناگهان ذهن را معطوف به كسانى مىكند كه خداوند آنها را تكويناً پاك گردانيده است.
www.payambarazam.ir
همه مفسّران شيعه، آيه تطهير (آيه 33 سوره احزاب) را مربوط به اهل بيت دانستهاند؛ در مقابل، مفسّران سنّى، معناى آيه را به زنان پيامبر(ص) تسرّى دادهاند. آنچه ميان تمام مفسّران مورد اتفاق است، اين است كه آيه تطهير، به دنبال آيات مربوط به همسران رسول خدا(ص) نازل نشده است، حتى آنانى كه اين آيه را درباره همسران رسول خدا(ص) مىدانند. (مانند عكرمه و عروه) افزون بر اين، در هيچ كدام از هفتاد روايتى كه درباره آيه تطهير وارد شده است، حتى يك هم اين آيه شريفه به دنبال آيات مربوط به همسران رسول خدا(ص) نمىداند. بنابراين دو حكمى كه در اين آيه آمده است - يكى مربوط به همسران پيامبر(ص) و ديگرى مربوط به اهل بيت(ع) - به ظاهر تحت يك آيه واقع شدهاند؛ ولى از آنجا كه ترتيب و چينش آيات بر حسب نزول آنها صورت نگرفته است، نمىتوان گفت اين دو حكم متفاوت از هم چگونه در يك آيه نازل شده است زيرا چنانچه گفته شد، قول صحيح اين است كه حكم هر كدام در آياتى مستقل از هم نازل شده است.
شاهد بر اين كه حكم تطهير آيه جداگانهاى است اين است كه اگر آن را از محل خود برداريم، اتصال و انسجام آيات به هم نمىخورد. شبيه اين مسئله، آيه اَلْيَوْمَ يَئِسَ اَلَّذِينَ كَفَرُوا... است كه به نظر محققين به صورت مستقل ميان آيات قرار گرفته است. علماء درباره اينكه چرا اين كار به اين نحو در قرآن صورت گرفته؟ دو احتمال را مطرح كردهاند:
1. پيامبر(ص) خود دستور دادهاند كه اين آيات به اين شكل و تركيب در لابهلاى آيات قرار داده شود.
2. بعد از رحلت رسول خدا(ص) اصحاب در هنگام تأليف آيات و جمع آورى آنها به چنين شيوهاى دست زدهاند. از ميان علماء، مىتوان به علامه مجلسى و علامه طباطبايى در اين زمينه اشاره كرد. به نظر آنان امكان اين هست كه آيهاى در مورد ديگرى نازل شده باشد و رسولالله(ص) بر اساس صلاح ديد خويش آن را در بين آيههاى ديگر قرار بدهد، (براى اطلاع بيشتر ر.ك: علامه طباطبايى، تفسير الميزان، ج 16، ص 330، طبع آخوندى و همان، قران در اسلام، ص 205 و علامه مجلسى، بحارالانوار، ج 35، ص 234، بيروت، موسسه الوفاء).
نكته آخر اين كه، اگر هم فرض شود كه آيه تطهير در هنگام نزول با همين چينش موجود نازل شده، باز خالى از حكمت نخواهد بود و آن اين كه خداوند خواسته بدين شيوه افكار و انظار مردم را به چنين مطلب مهمى جلب بكند به خصوص اين كه ابتدا درباره عتاب زنان حضرت سخن مىگويد و ناگهان ذهن را معطوف به كسانى مىكند كه خداوند آنها را تكويناً پاك گردانيده است.
www.payambarazam.ir
