پرسش :
اوصاف مشترك قرآني خدا و رسول اکرم(ص) چه ميباشد؟
پاسخ :
خداوند سبحان اوصافي را براي خود در قرآن ذكر كرده كه همانها را براي نبي اكرم(ص) نيز بيان كرده است؛ مثلاً همان گونه كه قرائت قرآن را به خود نسبت داده، ميفرمايد: اولين جمع آوري كننده و قاري قرآن، خداوند است: «اِن عَلينا جمُعه و قُرانه فَاذا قرأناه فاتبع قرانه» قيامت/17-18 ، به پيامبرش هم نسبت داده، ميفرمايد: «اِقرأ باسم رَبك الذي خلق» علق/1 ، پيامبر اكرم(ص) نيز مسلمانان را به قرائت و حفظ قرآن توصيه فرمود است:
«تقَرؤونه صَباحاً ومَساءً» ؛(بحار22/274). و نيز همان گونه كه خداوند خود را تلاوت كننده قرآن معرفي كرده است: «تِلك ايات الله نَتلوها عليك بالحق» بقره/252 ، رسول اكرم(ص) را هم تالي قرآن معرفي ميكند: «يَتلوا عليهم اياتنا» قصص/59 ، و به آن حضرت دستور ميدهد تا آيات الهي را بر مردم تلاوت كند: «و اتلُ ما أُوحي اِليك مِن كتاب» كهف/27 . و همان طور كه ترتيل را به خود اسناد ميدهد: «و رتلناه ترتيلاً» فرقان/32 ، رسولش را نيز به آن دستور ميدهد: «و رتّل القران ترتيلاً» مزّمّل/4 .
خداوند متعال اصل تلاوت قرآن را بر پيامبرش واجب كرده است. قرآن كريم، سخن رسول اكرم(ص) را در اين باره چنين نقل ميكند: «اِنما أُمرت أَن أَعبد رَب هذه البلدة الذي حَرمَّها وله كل شَيء و آُمرت أَنّ أكون مِن المُسليمن و أَن أَتلوا القران» نمل/91-92؛ من مأمور شدم تا مسلمان و تالي قرآن باشم.
خداي سبحان در آيهآي ديگر ادب تلاوت كه ادب لفظي قرآن است را به پيامبرش گوشزد كرده، ميفرمايد: «و رتّل القران ترتيلا»؛ كلمات قرآن را منظم، منسجم و هماهنگ بخوان، بدون اين كه حرفهاي آن مبهم باشد يا اين كه بين كلمات فاصله بيندازي تا آنها را از انتظام و انسجام بازداشته و جدا كند، بايد نظم ظاهريش مانند انتظام معنوي آن محفوظ بماند.
وصف مشترك ديگر آن است كه خداوند همان گونه كه قرآن را كلام خود معرفي ميكند، آن را كلام و قول رسول نيز دانسته، ميفرمايد: «اِنه لَقول رَسول كريم» تكوير/19. اين سخن رسول الهي است، خواه فرشته وحي باشد، خواه رسول گرامي؛ زيرا هر دو، مصداق رسول كريمند و قرآن ميتواند كلام هر دو باشد. البته بالاصالة كلام خداست و بالتبع كلام فرشته و پيامبر، زيرا اينان مظاهر خداي مكلّم و متكلمند و كلام خدا از زبان پيامبر و جبرئيل شنيده ميشود و آنها از خود در اصل وحي هيچ سخني ندارند بلكه فقط حاملان كلام حق و وحي الهي هستند و امتياز اين حاملان از حاملان متعارف اين است كه اينان ميدانند چه حمل كردهاند و مضمون آن را ميفهمند و از محتواي تبليغ آگاهند.
آيت الله جوادي آملي،تفسير موضوعي قرآن كريم ج 9 (سيرة رسول اكرم در قرآن)
www.payambarazam.ir
خداوند سبحان اوصافي را براي خود در قرآن ذكر كرده كه همانها را براي نبي اكرم(ص) نيز بيان كرده است؛ مثلاً همان گونه كه قرائت قرآن را به خود نسبت داده، ميفرمايد: اولين جمع آوري كننده و قاري قرآن، خداوند است: «اِن عَلينا جمُعه و قُرانه فَاذا قرأناه فاتبع قرانه» قيامت/17-18 ، به پيامبرش هم نسبت داده، ميفرمايد: «اِقرأ باسم رَبك الذي خلق» علق/1 ، پيامبر اكرم(ص) نيز مسلمانان را به قرائت و حفظ قرآن توصيه فرمود است:
«تقَرؤونه صَباحاً ومَساءً» ؛(بحار22/274). و نيز همان گونه كه خداوند خود را تلاوت كننده قرآن معرفي كرده است: «تِلك ايات الله نَتلوها عليك بالحق» بقره/252 ، رسول اكرم(ص) را هم تالي قرآن معرفي ميكند: «يَتلوا عليهم اياتنا» قصص/59 ، و به آن حضرت دستور ميدهد تا آيات الهي را بر مردم تلاوت كند: «و اتلُ ما أُوحي اِليك مِن كتاب» كهف/27 . و همان طور كه ترتيل را به خود اسناد ميدهد: «و رتلناه ترتيلاً» فرقان/32 ، رسولش را نيز به آن دستور ميدهد: «و رتّل القران ترتيلاً» مزّمّل/4 .
خداوند متعال اصل تلاوت قرآن را بر پيامبرش واجب كرده است. قرآن كريم، سخن رسول اكرم(ص) را در اين باره چنين نقل ميكند: «اِنما أُمرت أَن أَعبد رَب هذه البلدة الذي حَرمَّها وله كل شَيء و آُمرت أَنّ أكون مِن المُسليمن و أَن أَتلوا القران» نمل/91-92؛ من مأمور شدم تا مسلمان و تالي قرآن باشم.
خداي سبحان در آيهآي ديگر ادب تلاوت كه ادب لفظي قرآن است را به پيامبرش گوشزد كرده، ميفرمايد: «و رتّل القران ترتيلا»؛ كلمات قرآن را منظم، منسجم و هماهنگ بخوان، بدون اين كه حرفهاي آن مبهم باشد يا اين كه بين كلمات فاصله بيندازي تا آنها را از انتظام و انسجام بازداشته و جدا كند، بايد نظم ظاهريش مانند انتظام معنوي آن محفوظ بماند.
وصف مشترك ديگر آن است كه خداوند همان گونه كه قرآن را كلام خود معرفي ميكند، آن را كلام و قول رسول نيز دانسته، ميفرمايد: «اِنه لَقول رَسول كريم» تكوير/19. اين سخن رسول الهي است، خواه فرشته وحي باشد، خواه رسول گرامي؛ زيرا هر دو، مصداق رسول كريمند و قرآن ميتواند كلام هر دو باشد. البته بالاصالة كلام خداست و بالتبع كلام فرشته و پيامبر، زيرا اينان مظاهر خداي مكلّم و متكلمند و كلام خدا از زبان پيامبر و جبرئيل شنيده ميشود و آنها از خود در اصل وحي هيچ سخني ندارند بلكه فقط حاملان كلام حق و وحي الهي هستند و امتياز اين حاملان از حاملان متعارف اين است كه اينان ميدانند چه حمل كردهاند و مضمون آن را ميفهمند و از محتواي تبليغ آگاهند.
آيت الله جوادي آملي،تفسير موضوعي قرآن كريم ج 9 (سيرة رسول اكرم در قرآن)
www.payambarazam.ir
