پرسش :

جوامع روايي ششگانه اهل سنت (صحاح ست) و نيز مؤلفين آنها را معرفي نمائيد؟

پاسخ :
پس از مالك عصر طلائى حديث شروع مى شود و در اين عصر است كه مجامع حديث اهل سنت كه در رأس آنان صحاح سته (ششگانه) است بوجود آمد.صحاح به ترتيب زمان از اين قرار است:
1ـ صحيح بخارى (1) يا (الجامع الصحيح) از ابو عبد الله محمد بن اسمعيل بخارى متوفى 256 ق.
2ـ صحيح مسلم از ابو الحسين مسلم بن حجاج قشيرى نيشابورى متوفى 261ق.
3ـ سنن ابن ماجه از محمد بن يزيد بن ماجه قزوينى متوفى 273 ق.
4ـ سنن ابى داود از سليمان بن اشعث بن اسحق سجستانى متوفى 275 ق.
5ـ جامع ترمذى يا (سنن ترمذى) از ابو عيسى محمد بن عيسى بن سوره (2) متوفى 279 ق.
6ـ سنن نسائى (مسمى به مجتبى) از ابو عبد الرحمن احمد بن شعيب متوفى 303 ق.
كتب ششگانه مذكور در فوق به اضافه موطأ مالك و مسند ابن حنبل متوفى 241 ق جوامع اوليه حديث اهل سنت را تشكيل مى دهد.
مؤلفين صحاح
اينك ترجمه مختصرى از مؤلفين جوامع مزبور ضميمه توضيحاتى درباره هر كتاب تقديم مى شود .

الف) (بخارى): ابو عبد الله محمد بن اسماعيل بن ابراهيم بن مغيره جعفى بخارى است كه در بخارا به سال 194 ق متولد و در سال 256 ق در گذشت و از وى اولاد ذكور نماند.
اجداد وى زردشتى بودند و اول كسى كه از آنان به دين اسلام مشرف شد، مغيره (پدر سوم بخارى) بوده و به واسطه انتساب (ولاء) به سعيد جعفى (والى خراسان)، به جعفى مشهور شد.
پدرش هنگامى كه وى كودك بود در گذشت و ثروت سرشارى براى او به ارث گذارد لذا بخارى براى اخذ حديث و تكميل معلومات خود به بيشتر بلاد مشهور از قبيل شهرهاى خراسان و عراق و حجاز و شام و مصر مسافرت نمود در نيشابور ابتداء مورد تكريم دانشمندان آن شهرستان واقع شد .ولى بواسطه اختلافى كه بين وى و محمد بن يحيى نيشابورى (شيخ حديث آن سامان) رخ داد مجبور به مهاجرت گرديد.
w3.hadith.net