پرسش :
آیا کسی که می خواهد توبه کند باید آداب خاصی را رعایت کند یا جملات خاصی را بگوید تا خیالش راحت بشود که توبه اش پذیرفته شده است ؟
پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام حسين دهنوي:
خیر جمله ی خاصی نمی خواهد . آداب خاصی ندارد . با هر لفظی و با هر کلامی و هر کس با سلیقه ی خودش بگوید : خدایا اشتباه کرده ام ، به خطار رفته ام ، به بیراهه رفته ام ، خدایا حق تو را ادا نکردم ، استغفرالله ربی و اتوب الیه . مهم پشیمانی قلبی است که انسان پشیمان بشود و تصمیم بگیرد که این گناه را دیگر تکرار نکند . لذا در هر موقعیتی و در هر مکانی و در هر زمانی مثلا انسان دارد در جاده می رود و پشت فرمان هم هست و یکدفعه به این نتیجه میرسد که باید به سمت خدا برگردد ، دلش می شکند و قطره اشکی جاری میشود ، اینجا جای توبه است . نیمه شب ، صبح ، هیچ محدودیت زمانی و مکانی ندارد . اینکه تاکید دارند که هیچ آداب خاصی ندارد یا اگر دارد ضرورتی ندارد که ما آنرا انجام بدهیم ، بخاطر این است که توبه به تاخیر نیفتد . این خیلی مهم است . ما که عمرمان دست خودمان نیست و ممکن است پنج ثانیه بعد تمام کنیم و توفیق توبه از انسان گرفته شود لذا توبه را سخت نکردند و مقید به یکسری قیود و آداب بکنند البته چرا در روایت داریم که مثلا غسل بکنید غسل توبه ، وضو بگیرید ، دو رکعت نماز بخوانید و لفظ استغفار را بگویید ولی این ها مستحبات است . یعنی ضرورتی ندارد که انجام بشود . حالا اگر موقعیتی باشد و انسان غسل توبه را هم بکند و دو رکعت نماز هم بخواند و آداب را بجا بیاورد خیلی بهتر است ولی اصل توبه متوقف بر این ها نیست و توبه نباید معطل اینها بشود . الان انسان توبه کند ، بهتر از پنج دقیقه بعد است چون معلوم نیست که خدا این توفیق را به انسان بدهد . و اینکه انسان چطور مطمئن بشود که توبه اش پذیرفته شده است این دیگر بستگی دارد که دل انسان بشکند و پشیمان بشود و چقدر ناله هایش سوزناک باشد . هر قدر ناله های انسان سوزناک تر واشک های انسان بیشتر باشد و از صمیم قلب باشد ، انسان اطمینان بیشتری پیدا می کند که توبه اش پذیرفته شده است . و کسانی که تجربه کرده اند می دانند که بعد از توبه یک احساس نشاط ، شادابی و احساس آرامش به انسان دست می دهد و استرس ها و اضطراب هایی که زمان گناه کردن داشت ، همه از بین میرود . یکی از عوامل جدی استرس های ما انسان ها ، گناهان ماست . اللهم اغفر لی الذنوب التی تنزل البلا . بله گناه بلا می آورد . اگر توبه قلبی باشد توبه پذیرفته میشود ولی اگرزبانی باشد پذیرفته نیست . امام باقر (ع) می فرماید: کسی که گناه میکند مثل کسی است که گناه نکرده است و در پایان می فرماید : اگر کسی که گناه میکند و با زبان استفغار می کند مثل این است که خدا را مسخره می کند. اما باز این معنایش این نیست که شما جوان عزیز اگر بعد از توبه باز به گناه بازگشتی ، بگویی نه من آدم نمی شوم و اینکه بترسند که خدا را استهزا کردند و بگویند که من نابود هستم و من جهنمی هستم . خیر این ها درست نیست . غلط است . باز باید توبه کند . بعضی از جوان ها تلقی شان این است که اگر من گناهی میکنم و توبه ام را می شکنم ، پله ی اول هستم و سر خط اولم آمده ام . خیر عزیزان این جوری نیست . وقتی شما یک بار توبه می کنید مدتی تحمل میکنید و گناه نمی کنید و باز مرتکب آن گناه می شوید ، شما آن نردبان را یک پله بالا آمده اید ، شما سر جای اولتان نیستید . باز توبه می کنید و یک ماه می گذرد و باز گناه میکنید ، شما پله دوم هستید . ممکن است شما چند بار توبه را بشکنید و دوباره توبه کنید ولی شما پله پله بالا آمده اید . یک وقت به جایی میرسد که انسان خسته میشود ، توبه می کند و تا ته آن می رود . این حدیث برای کسی است که میگوید خدایا ببخش ولی حتی همان لحظه دارد گناه میکند و یا خدایا ببخش ولی همان لحظه نگاهش به نامحرم است ، در مسیر گناه می رود و باز می گوید ببخش . نمی خواهم جوانان این حدیث را این طور برداشت کنند که من دیگر کارم تمام است چون یکبار توبه ام را شکسته ام . ناامید نشوید و توبه کنید مطمئن باشید که خداوند شما را می بخشد . کسی که توبه می کند و یاد گناهانش می افتد ، لذت نمی برد ، بهم می ریزد ، منقلب میشود و اشک می ریزد و متنفر از گناهش است . این حدیث برای کسی است که هنوز شوق گناه در دل دارد و به زبان توبه میکند .
www. ch3.iribtv.ir
پاسخ از حجت الاسلام حسين دهنوي:
خیر جمله ی خاصی نمی خواهد . آداب خاصی ندارد . با هر لفظی و با هر کلامی و هر کس با سلیقه ی خودش بگوید : خدایا اشتباه کرده ام ، به خطار رفته ام ، به بیراهه رفته ام ، خدایا حق تو را ادا نکردم ، استغفرالله ربی و اتوب الیه . مهم پشیمانی قلبی است که انسان پشیمان بشود و تصمیم بگیرد که این گناه را دیگر تکرار نکند . لذا در هر موقعیتی و در هر مکانی و در هر زمانی مثلا انسان دارد در جاده می رود و پشت فرمان هم هست و یکدفعه به این نتیجه میرسد که باید به سمت خدا برگردد ، دلش می شکند و قطره اشکی جاری میشود ، اینجا جای توبه است . نیمه شب ، صبح ، هیچ محدودیت زمانی و مکانی ندارد . اینکه تاکید دارند که هیچ آداب خاصی ندارد یا اگر دارد ضرورتی ندارد که ما آنرا انجام بدهیم ، بخاطر این است که توبه به تاخیر نیفتد . این خیلی مهم است . ما که عمرمان دست خودمان نیست و ممکن است پنج ثانیه بعد تمام کنیم و توفیق توبه از انسان گرفته شود لذا توبه را سخت نکردند و مقید به یکسری قیود و آداب بکنند البته چرا در روایت داریم که مثلا غسل بکنید غسل توبه ، وضو بگیرید ، دو رکعت نماز بخوانید و لفظ استغفار را بگویید ولی این ها مستحبات است . یعنی ضرورتی ندارد که انجام بشود . حالا اگر موقعیتی باشد و انسان غسل توبه را هم بکند و دو رکعت نماز هم بخواند و آداب را بجا بیاورد خیلی بهتر است ولی اصل توبه متوقف بر این ها نیست و توبه نباید معطل اینها بشود . الان انسان توبه کند ، بهتر از پنج دقیقه بعد است چون معلوم نیست که خدا این توفیق را به انسان بدهد . و اینکه انسان چطور مطمئن بشود که توبه اش پذیرفته شده است این دیگر بستگی دارد که دل انسان بشکند و پشیمان بشود و چقدر ناله هایش سوزناک باشد . هر قدر ناله های انسان سوزناک تر واشک های انسان بیشتر باشد و از صمیم قلب باشد ، انسان اطمینان بیشتری پیدا می کند که توبه اش پذیرفته شده است . و کسانی که تجربه کرده اند می دانند که بعد از توبه یک احساس نشاط ، شادابی و احساس آرامش به انسان دست می دهد و استرس ها و اضطراب هایی که زمان گناه کردن داشت ، همه از بین میرود . یکی از عوامل جدی استرس های ما انسان ها ، گناهان ماست . اللهم اغفر لی الذنوب التی تنزل البلا . بله گناه بلا می آورد . اگر توبه قلبی باشد توبه پذیرفته میشود ولی اگرزبانی باشد پذیرفته نیست . امام باقر (ع) می فرماید: کسی که گناه میکند مثل کسی است که گناه نکرده است و در پایان می فرماید : اگر کسی که گناه میکند و با زبان استفغار می کند مثل این است که خدا را مسخره می کند. اما باز این معنایش این نیست که شما جوان عزیز اگر بعد از توبه باز به گناه بازگشتی ، بگویی نه من آدم نمی شوم و اینکه بترسند که خدا را استهزا کردند و بگویند که من نابود هستم و من جهنمی هستم . خیر این ها درست نیست . غلط است . باز باید توبه کند . بعضی از جوان ها تلقی شان این است که اگر من گناهی میکنم و توبه ام را می شکنم ، پله ی اول هستم و سر خط اولم آمده ام . خیر عزیزان این جوری نیست . وقتی شما یک بار توبه می کنید مدتی تحمل میکنید و گناه نمی کنید و باز مرتکب آن گناه می شوید ، شما آن نردبان را یک پله بالا آمده اید ، شما سر جای اولتان نیستید . باز توبه می کنید و یک ماه می گذرد و باز گناه میکنید ، شما پله دوم هستید . ممکن است شما چند بار توبه را بشکنید و دوباره توبه کنید ولی شما پله پله بالا آمده اید . یک وقت به جایی میرسد که انسان خسته میشود ، توبه می کند و تا ته آن می رود . این حدیث برای کسی است که میگوید خدایا ببخش ولی حتی همان لحظه دارد گناه میکند و یا خدایا ببخش ولی همان لحظه نگاهش به نامحرم است ، در مسیر گناه می رود و باز می گوید ببخش . نمی خواهم جوانان این حدیث را این طور برداشت کنند که من دیگر کارم تمام است چون یکبار توبه ام را شکسته ام . ناامید نشوید و توبه کنید مطمئن باشید که خداوند شما را می بخشد . کسی که توبه می کند و یاد گناهانش می افتد ، لذت نمی برد ، بهم می ریزد ، منقلب میشود و اشک می ریزد و متنفر از گناهش است . این حدیث برای کسی است که هنوز شوق گناه در دل دارد و به زبان توبه میکند .
www. ch3.iribtv.ir
