پرسش :
آیا در اسلام اصل بر تک همسری است ؟
پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام حسین دهنوی:
بله. اصل بر تک همسری است. چند همسری فرع بر دین است . آیه ای که مربوط به ازدواج است اشاره ای به این موضوع ندارد . آیه 21 سوره روم که مربوط به ازدواج است. قرآن می گوید: از آیات خداوند این است که از جنس خودتان زوج هایی آفرید تا در کنار هم آرامش بگیرید . اینها مربوط به زوج است . یعنی یک خانم و یک آقا. پس این فرع است . نکته ی مهم این است که اسلام ازدواج مجدد را ابداع نکرده است . امضاء کرده و محدود کرده است . در قبل از اسلام چند همسری رایج بوده است و کاملا رایج بوده است . علاوه بر عربستان در جاهای دیگر رایج بوده است . غیر از اعراب ، حرمسرا هم داشته اند . جوری بوده که بعضی از صحابه که مشرک بودند و ده همسر داشتند .
حتی در زمان امام صادق (عليه السلام) مرد زرتشتی مسلمان شد و هفت زن داشت و مردم گفتند : تکلیف او چیست ؟ امام فرمودند : باید سه تا از همسران خودش را رها کند زیرا اسلام تا چهار همسر را فرموده اند . اسلام بخاطر حکمت هایی که دارد و منافعی دارد و مفسده هایی که دارد خدا آنرا امضا کرد و آنرا محدود کرد . یعنی در واقع تک همسری زیرا خدا با این شرطی که گذاشته مشخص میشود که مهم است . در هیچ جا شما پیدا نمی کنید که خدا مردم را به چند همسری تشویق کرده باشد . میشود که به این واقعیت رسید که تک همسری اصل است و چند همسری در اسلام فرع است . چند تا از نمونه بن بست ها را من عرض بکنم . خانم و آقایی ازدواج کرده اند و ده سال هم با عشق و صفا زندگی کرده اند . این ها بچه دار نمی شوند و همه ی راهها را رفته اند و به نتیجه نرسیده اند . و آقا اصرار دارد که از همسر خودش فرزند داشته باشد . این امکان هم نیست . خوب این خانم را طلاق می دهد . خوب چرا با ید این کار را بکند ؟ خدا در اینجا ازدواج مجدد را گذاشته است . در حقیقت اینجا ازدواج مجدد برای پیشگیری از تخریب بنیان خانواده است . این خیلی مهم است . حالا اگر آقا مسیحی باشد باید حتما خانمش را طلاق بدهد . زیرا آنها ازدواج مجدد ندارند . مواردی داشته ام که خانم خودش به این رسیده که بالاخره حق همسرش است که بچه دار بشود . می خواهد خودش هم زندگی بکند . بنابر این خودش پیشنهاد می دهد . فرض کنید در کشوری جنگی در می گیرد و بسیاری از مردان کشته میشوند . زنها بی شوهر می مانند . این ها اگر شوهر نداشته باشند که مفسد های بسیاری ایجاد میشود . بعد از جنگ جهانی دوم در کشورهای جنگ زده ی مثل آلمان مردان زیادی کشته شدند و زنهای آنها بی شوهر ماندند . این خانم ها در جلوی مجلس آلمان اعتراض کردند و گفتند : قانون چند همسری را بگذارید زیرا مجردها با ما ازدواج نمی کنند ولی کلیسا مخالفت کرد . تعدادی از متفکران آلمان تلاش کردند که بتوانند قانون منع چند همسری را تغییر بدهند ولی کلیسا اجازه نداد . این کار باعث شد که در کشورهایی که جنگ زده بودند فسادهای زیادی بوجود بیاید و هم اکنون فسادی که در غرب در کشورهای جنگ زده بعد از جنگ جهانی دوم هست با قبل از جنگ قابل مقایسه نیست . اسلام می گوید : در چنین موقعیتی آقایانی که همسر دارند و منع داررند مثل مورد قبلی . این آقا با چنین خانمی ازدواج کند . هم آقا بچه دار میشود و هم آن خانم سرپرست دار میشود و خانمی که می خواست از همسرش جدا بشود می ماند . خانمی خیلی علاقه به علم دارد و میخواهد به آخر علم برسد و می بیند نمیتواند حقوق همسرش را رعایت کند . خودش پیشنهاد می کند که شوهرش ازدواج کند . تا این خانم به مدارجات بالا برسد . این ها هست و من چنین خانمهایی را می شناسم . حالا اگر این حکم نبود ، این خانم به خواسته اش نمی رسید . الان خانم به علاقه اش رسیده و درس می خواند. آقا هم نیازهایش برآورده شده است و ممکن است آقا با خانم بیوه ای ازدواج کند و خانم بیوه سرپرست دار شده است . این حکمت ها زیاد است .
حضرت امام خمینی یک همسر داشته اند . حضرت محمد (صلي الله عليه و آله و سلم) تا خدیجه زنده بودند ازدواج مجدد نکردند و حضرت علی (عليه السلام) تا قبل از فوت حضرت فاطمه (سلام الله عليها) هم ازدواج مجدد نکردند . در ضمن در زمان رسول خدا این یک امر متعارفی بوده است و اگر رسول خدا(صلي الله عليه و آله و سلم) همزمان ازدواج مجدد هم داشتند منعی نبود و مردم چیزی نمی گفتند . اما حضرت این کار را نکردند.
ch3.iribtv.ir
پاسخ از حجت الاسلام حسین دهنوی:
بله. اصل بر تک همسری است. چند همسری فرع بر دین است . آیه ای که مربوط به ازدواج است اشاره ای به این موضوع ندارد . آیه 21 سوره روم که مربوط به ازدواج است. قرآن می گوید: از آیات خداوند این است که از جنس خودتان زوج هایی آفرید تا در کنار هم آرامش بگیرید . اینها مربوط به زوج است . یعنی یک خانم و یک آقا. پس این فرع است . نکته ی مهم این است که اسلام ازدواج مجدد را ابداع نکرده است . امضاء کرده و محدود کرده است . در قبل از اسلام چند همسری رایج بوده است و کاملا رایج بوده است . علاوه بر عربستان در جاهای دیگر رایج بوده است . غیر از اعراب ، حرمسرا هم داشته اند . جوری بوده که بعضی از صحابه که مشرک بودند و ده همسر داشتند .
حتی در زمان امام صادق (عليه السلام) مرد زرتشتی مسلمان شد و هفت زن داشت و مردم گفتند : تکلیف او چیست ؟ امام فرمودند : باید سه تا از همسران خودش را رها کند زیرا اسلام تا چهار همسر را فرموده اند . اسلام بخاطر حکمت هایی که دارد و منافعی دارد و مفسده هایی که دارد خدا آنرا امضا کرد و آنرا محدود کرد . یعنی در واقع تک همسری زیرا خدا با این شرطی که گذاشته مشخص میشود که مهم است . در هیچ جا شما پیدا نمی کنید که خدا مردم را به چند همسری تشویق کرده باشد . میشود که به این واقعیت رسید که تک همسری اصل است و چند همسری در اسلام فرع است . چند تا از نمونه بن بست ها را من عرض بکنم . خانم و آقایی ازدواج کرده اند و ده سال هم با عشق و صفا زندگی کرده اند . این ها بچه دار نمی شوند و همه ی راهها را رفته اند و به نتیجه نرسیده اند . و آقا اصرار دارد که از همسر خودش فرزند داشته باشد . این امکان هم نیست . خوب این خانم را طلاق می دهد . خوب چرا با ید این کار را بکند ؟ خدا در اینجا ازدواج مجدد را گذاشته است . در حقیقت اینجا ازدواج مجدد برای پیشگیری از تخریب بنیان خانواده است . این خیلی مهم است . حالا اگر آقا مسیحی باشد باید حتما خانمش را طلاق بدهد . زیرا آنها ازدواج مجدد ندارند . مواردی داشته ام که خانم خودش به این رسیده که بالاخره حق همسرش است که بچه دار بشود . می خواهد خودش هم زندگی بکند . بنابر این خودش پیشنهاد می دهد . فرض کنید در کشوری جنگی در می گیرد و بسیاری از مردان کشته میشوند . زنها بی شوهر می مانند . این ها اگر شوهر نداشته باشند که مفسد های بسیاری ایجاد میشود . بعد از جنگ جهانی دوم در کشورهای جنگ زده ی مثل آلمان مردان زیادی کشته شدند و زنهای آنها بی شوهر ماندند . این خانم ها در جلوی مجلس آلمان اعتراض کردند و گفتند : قانون چند همسری را بگذارید زیرا مجردها با ما ازدواج نمی کنند ولی کلیسا مخالفت کرد . تعدادی از متفکران آلمان تلاش کردند که بتوانند قانون منع چند همسری را تغییر بدهند ولی کلیسا اجازه نداد . این کار باعث شد که در کشورهایی که جنگ زده بودند فسادهای زیادی بوجود بیاید و هم اکنون فسادی که در غرب در کشورهای جنگ زده بعد از جنگ جهانی دوم هست با قبل از جنگ قابل مقایسه نیست . اسلام می گوید : در چنین موقعیتی آقایانی که همسر دارند و منع داررند مثل مورد قبلی . این آقا با چنین خانمی ازدواج کند . هم آقا بچه دار میشود و هم آن خانم سرپرست دار میشود و خانمی که می خواست از همسرش جدا بشود می ماند . خانمی خیلی علاقه به علم دارد و میخواهد به آخر علم برسد و می بیند نمیتواند حقوق همسرش را رعایت کند . خودش پیشنهاد می کند که شوهرش ازدواج کند . تا این خانم به مدارجات بالا برسد . این ها هست و من چنین خانمهایی را می شناسم . حالا اگر این حکم نبود ، این خانم به خواسته اش نمی رسید . الان خانم به علاقه اش رسیده و درس می خواند. آقا هم نیازهایش برآورده شده است و ممکن است آقا با خانم بیوه ای ازدواج کند و خانم بیوه سرپرست دار شده است . این حکمت ها زیاد است .
حضرت امام خمینی یک همسر داشته اند . حضرت محمد (صلي الله عليه و آله و سلم) تا خدیجه زنده بودند ازدواج مجدد نکردند و حضرت علی (عليه السلام) تا قبل از فوت حضرت فاطمه (سلام الله عليها) هم ازدواج مجدد نکردند . در ضمن در زمان رسول خدا این یک امر متعارفی بوده است و اگر رسول خدا(صلي الله عليه و آله و سلم) همزمان ازدواج مجدد هم داشتند منعی نبود و مردم چیزی نمی گفتند . اما حضرت این کار را نکردند.
ch3.iribtv.ir
