پرسش :
آیا امام حسین علیه السلام، هنگام عزیمت به کوفه، میدانست سفر وی در کربلا ختم میشود و در نهایت، به شهادت میرسد؟
پاسخ :
پاسخ از حضرت آيت الله العظمي جوادي آملي (حفظه الله):
مراجعه به وصیت نامه امامحسین(علیهالسلام) هنگام خارج شدن از مدینه، سخنان آن حضرت در بین راه و در ملاقاتها نشان میدهد که آن حضرت(علیهالسلام) از سرانجام سفر خویش آگاه بود. سهم ملکوتی و قطعی بودن این آگاهی، به اِخبار جبرئیل، رسولاکرم(صلّی الله علیه وآله وسلّم)، امیرمؤمنان، فاطمه زهرا و امام حسن مجتبی(علیهمالسلام) و … مستند بود، لیکن سهم ملکی و علم عادی آن، مرهون تحلیل اوضاع عصر آن حضرت بوده است و همگی از شهادت آن حضرت حکایت میکرد. حتی افراد عادی، مانند عبداللهبنعمر، محمد حنفیه، ابنعباس، فرزدق شاعر و… نیز بدون آنکه از علم غیب برخوردار باشند، از سرنوشت حرکت آن حضرت به سوی عراق، در حدّ حدس و گمان (نه علم قطعی بدا ناپذیر) آگاه بودند. بنابراین، انکار آگاهی آن حضرت از فرجام قیام بر ضدّ دستگاه ستم پیشه اموی، انکار ضرورت تاریخ است.
منبع: ادب فنای مقربان، ج۲، ص۲۳۱
پاسخ از حضرت آيت الله العظمي جوادي آملي (حفظه الله):
مراجعه به وصیت نامه امامحسین(علیهالسلام) هنگام خارج شدن از مدینه، سخنان آن حضرت در بین راه و در ملاقاتها نشان میدهد که آن حضرت(علیهالسلام) از سرانجام سفر خویش آگاه بود. سهم ملکوتی و قطعی بودن این آگاهی، به اِخبار جبرئیل، رسولاکرم(صلّی الله علیه وآله وسلّم)، امیرمؤمنان، فاطمه زهرا و امام حسن مجتبی(علیهمالسلام) و … مستند بود، لیکن سهم ملکی و علم عادی آن، مرهون تحلیل اوضاع عصر آن حضرت بوده است و همگی از شهادت آن حضرت حکایت میکرد. حتی افراد عادی، مانند عبداللهبنعمر، محمد حنفیه، ابنعباس، فرزدق شاعر و… نیز بدون آنکه از علم غیب برخوردار باشند، از سرنوشت حرکت آن حضرت به سوی عراق، در حدّ حدس و گمان (نه علم قطعی بدا ناپذیر) آگاه بودند. بنابراین، انکار آگاهی آن حضرت از فرجام قیام بر ضدّ دستگاه ستم پیشه اموی، انکار ضرورت تاریخ است.
منبع: ادب فنای مقربان، ج۲، ص۲۳۱