پرسش :

برخلاف دبيرستان در دانشگاه، دچار افت تحصيلي شده و اعتماد به نفسم را از دست داده ام، چه كنم؟

پاسخ :
ما نيز در اين پاسخ تلاش مي‏كنيم در حل اين مشكل به شما كمك كنيم. ولي آنچه بيش از هر چيز مي‏تواند در ريشه‏كن كردن يا كاهش مشكل مؤثر واقع افتد، سعي و تلاش خودتان و عمل كردن به آنچه كه خدمتتان ارائه مي‏شود است. اكنون توجهتان را به چند نكته جلب مي‏كنيم:
الف) همان طور كه خودتان نيز مرقوم داشته‏ايد در دوران دبيرستان موفقيت نسبي خوبي داشته‏ايد ولي در دانشگاه نه، ولي بايد بدانيد كه عوامل زيادي در دوران دبيرستان وجود دارد كه امكان رشد تحصيلي را افزايش مي‏دهد مانند:
1- مختلط نبودن دانش‏آموزان.
2- وجود رقابت جدي با همكلاسان.
3- شركت در امتحان كنكور براي راهيابي به دانشگاه نيز باعث افزايش انگيزه جهت بهتر درس خواندن و جدي بودن در تحصيلات است و همين طور عوامل ديگري نيز وجود دارد كه مجموعا دست به دست هم مي‏دهد و انگيزه افراد براي بهتر درس خواندن بيشتر فراهم مي‏كند اما با ورود به دانشگاه بسياري از اين عوامل منتفي مي‏شود و ياانگيزهاي غير درسي وارد ميدان تفكرات فرد مي‏گردد و به دنبال آن افت تحصيلي را و افت‏هاي ديگر در زمينه‏هاي گوناگون را باعث مي‏شود متأسفانه اختلاط دختران و پسران در دانشگاه با توجه به اين كه در سن ازدواج و در اوج غرايز جنسي هستند. يكي از عوامل افت تحصيلي همين مسئله است پشت سر گذاشتن غول كنكور دانشجو احساس مي‏كند بزرگترين گردنه را پشت سر گذارده و ديگر انگيزه رقابت و جدي درس خواندن را ندارد مشكل اشتغال و مسئله ازدواج و بيكار بودن بسياري از فارغ‏التحصيلان و مسائلي از اين قبيل موجب ورود افكار منفي به ذهن دانشجو نسبت به آينده خود مي‏شود و يكي از عوامل مهم افت تحصيلي به شمار مي‏آيد.
براي مقابله با اين عواملي كه احتمالاً موجب افت تحصيلي مي‏شود رعايت راهكارهاي زير است كه مي‏تواند كارساز و مفيد باشد:
1- تماس نگرفتن با جنس مخالف مگر در حد ضرورت كه شرايط تحصيلي آن را تحميل كرده است.
2- برنامه ريزي براي اوقات شبانه روزي.
3- معاشرت با افراد مثبت، اجتماعي، مذهبي و اهل درس و بحث.
4- اجتناب از افرادي كه نسبت به آينده منفي بافي مي‏كنند.
5- فكر كردن به اين مسئله كه اين دوران بهترين شرايط براي رشد و كمال شما مي‏باشد و از دست دادن آن جبران‏ناپذير است.
6- نگران آينده نبودن و انجام وظيفه فعلي، شما مهمترين وظيفه‏اي كه الان داريد خوب درس خواندن و استفاده بهينه از وقت خود مي‏باشد چه اينكه امكاناتي كه شما در دانشگاه از آن استفاده مي‏كنيد متعلق به يك ملت است و شما در قبال آن مسؤول هستيد لذا بايد باخوب درس خواندن خود را آماده جبران و اداء دين خود به مردم و جامعه كنيد.
7- تعيين هدف يا اهداف نقش مهمي مي‏تواند در ايجاد انگيزه براي تحصيل در شما ايجاد كند.
8- در كنار درس خواندن مي‏توانيد براي شاداب نگه داشتن خود به ورزش، تفريح سالم و شركت در مجالس مذهبي بپردازيد.
9- توجه به امور معنوي و توكل به خداوند نقش بزرگي در موفقيت انسان دارد لذا سعي كنيد نمازتان را اول وقت بخوانيد و هر روز چند دقيقه به تلاوت قرآن با توجه به معاني آن بپردازيد.
ب ) براي تقويت اعتماد به نفس راه‏كارهاي عملي زير پيشنهاد مي‏شود:
1- خود را هر چه بيشتر بشناسيد: آگاهي و شناخت از استعدادها، توانمندي‏هاي فكري و عملي خويش و ارزش‏هاي اخلاقي و انساني موجود در خود مي‏تواند در كسب اعتماد به نفس مفيد واقع گردد. چون گاهي اوقات فردي به توانايي‏ها واستعدادهاي زيادي كه در او نهفته است، توجه و آگاهي نداردو خود را ناتوان و ضعيف تلقي مي‏كند. نشانه توانمندي‏ها را مي‏تواند در موفقيت‏هاي تحصيلي وعلمي و يا عملي بيابد و جستجو كند.
2- ريسك كنيد: سعي كنيد روي تجربيات جديد با ديد يادگيري، بيشتر فعاليت كنيد و از شكست نهراسيد و بدين‏وسيله امكانات جديدي براي شما فراهم مي‏شود.
3- شكست‏هاي گذشته را فراموش كنيد: اگر تصور نامطلوبي از گذشته خود داريد و يا در انجام كاري شكست خورده‏ايد، آن را به دست فراموشي بسپاريد زيرا اين تصور و به يادآوري شكست اجازه نمي‏دهد به حقيقت كنوني خود واقف شويد.
4- خود را تشويق كنيد: موفقيت‏هاي خود را به يادآورده و خود را با هديه و پاداش خوشحال كنيد. زيرا شما مؤثرترين و مهمترين فردي هستيد كه مي‏توانيد خود را خوشحال كنيد.
5- خود را با ديگران مقايسه نكنيد: هيچ‏گاه خود يا موفقيت‏ها و شكست‏هاي خود را با ديگران مقايسه نكنيد چون هر فردي داراي شرايط و موقعيت‏هاي خاص و امكانات و توانمندي‏ها و نقاط ضعف و قوت ويژه‏اي مي‏باشد، بلكه همواره با خودتان رقابت كنيد.
6- به خود تلقين كنيد: براي رسيدن به اهداف خود چه در از بين بردن يك صفت منفي و عادت بد در خود و چه در ايجاد يك صفت نيكو و انجام كاري كه مورد نظر شماست، به خود تلقين كنيد كه من قادر به انجام آن كار يا مبارزه با آن عادت بد هستم. مثلاً روي برگ كاغذي چندين بار اين عبارت را بنويسيد و يا به زبان جاري كنيد كه «من به خوبي قادر هستم اين عادت بد را از خود دور كنم» و يا «من به خوبي قادر هستم اين كار را انجام دهم».
7- فهرستي از موفقيت‏هاي گذشته و نيز فهرستي از توانايي‏ها، توانمندي‏ها و استعدادهاي خويش را روي كاغذي يادداشت كنيد و هر روز آن را مطالعه نماييد.
ج ) تا آنجا كه خودتان نيز اثبات كرده‏ايد كه هرگاه اراده داشته‏ايد كه بر مشكل‏تان فايق آييد، پيروز و موفق شده‏ايد پس مطمئن باشيد اكنون نيز مي‏توانيد موفق باشيد. هر رشته‏اي را نيز انتخاب كنيد. مشكل به همين شكل خواهد بود. اگر نخواسته باشيد در روش و افكارتان تغيير ايجاد كند پس اشكال در رشته تحصيلي نيست. شما با تكيه بر توانمندي‏هايي كه داريد مي‏توانيد در كلاس گيرايي علمي و تحصيلي پيدا كنيد، بنابراين در فراگيري مطالب پيشنهاد مي‏شود درس را پيش‏مطالعه كنيد و همچنين با دوستان ديگرتان پس از كلاس به گفتگو بنشينيد (درس را مباحثه كنيد) و با اعتماد كامل مطالب درس را براي دوستانتان بازگو كنيد. اين كار در يادگيري و نيز در تقويت اعتماد به نفس و پيدا كردن جرأت به شما كمك مي‏كند.
د ) تأكيد مي‏شود براي اوقات شبانه‏روزي، برنامه‏ريزي كرده و در پايان هر روز قبل از به بستر رفتن، خود را ارزيابي كنيد و موفقيت‏هاي خود را در جلوي چشم خود برجسته كرده و تصميم بگيريد فردا به تمام برنامه پاي‏بند باشيد.
لازم به ذكر است اين برنامه متناسب با توانايي‏تان باشد و زماني را براي استراحت، ورزش و... نيز قرار دهيد ولي اوقات خالي و بيكار نداشته باشيد.
ه ) در مكاتبه بعدي ما را در جريان پيشرفت كار خودتان قرار دهيد و اگر دسترسي به مشاوره حضوري نيز داريد حتما به مشاور مجرب و قابل اعتمادي مراجعه نماييد.
www.eporsesh.com