پرسش :
شبهه: چگونه ممكن است هنگام ولادت علي ابن ابيطالب ديوار كعبه شكافته شده باشد، در حاليكه در منابع تاريخي نيز چنين چيزي وجود ندارد.
پاسخ :
به نقل مورخان و محدثان مشهور ولادت امام علي ـ عليه السلام ـ در سيزدهم رجب سي سال بعد از عام الفيل در درون خانه كعبه روي داده است و جريان از اين قرار است كه: «يزيد بن قعنب گويد: من و عباس بن عبدالمطلب و گروهي از خاندان عبدالعزي در برابر خانه خدا نشسته بوديم كه ناگهان ديديم فاطمه بنت اسد، مادر اميرمؤمنان ـ عليه السلام ـ كه به آن حضرت حامله بود و نُه ماه از مدت حملش مي گذشت و دچار درد زايمان شده بود وارد شد و به درگاه خداوند عرض كرد: پروردگارا! من به تو و پيامبران و كتاب هايي كه از جانب تو فرستاده شده اند ايمان دارم و سخن جدم ابراهيم خليل را تصديق مي كنم و باور دارم كه او اين خانه والا را بنا كرده و به حق اين فرزندي كه در شكم دارم سوگند مي دهم كه وضع حمل مرا آسان كني.
يزيد بن قعنب مي گويد: در اين هنگام ديدم ديوار پشت كعبه شكافت و فاطمه وارد كعبه شد و از چشمان ما ناپديد گشت و ديوار به هم چسبيد. برخاستيم كه قفل در خانه‌كعبه را باز كنيم، قفل باز نشد، دانستيم كه اين رويداد به فرمان خدا رخ داده است. پس از چهار روز كه گذشت فاطمه از خانه‌كعبه بيرون آمد و نوزادش اميرمؤمنان ـ عليه السلام ـ را روي دست داشت و گفت: من بر زنان گذشته تاريخ برتري يافته ام زيرا آسيه دختر مزاحم، خدا را به صورت پنهاني در جايي عبادت مي كرد كه عبادت خدا در آنجا جز از روي ناچاري سزاوار نبود، و مريم دختر عمران آن شاخه خشكيده خرما را با دستش تكان داد تا آنكه خرمايي تازه از آن فرو ريخت و خورد. ولي من وارد خانه خدا شدم و از ميوه ها و نعمتهاي بهشتي خوردم و وقتي خواستم خارج شوم هاتفي به من گفت: فاطمه! او را علي نام بگذار، چرا كه او بلند مرتبه است و خداوند علي اعلي مي گويد نام او را از نام خودم مشتق ساختم و او را به آداب و اخلاق خودم تربيت كردم و از علوم پيچيده خود آگاهش نمودم او كسي است كه بت ها را در خانه من مي شكند و بر بام خانه ام اذان مي گويد و مرا به مجد و بزرگواري ياد مي كند. خوشا به حال كسي كه او را دوست بدارد و از او فرمان برد و واي بر كسي كه او را دشمن بدارد و فرمانش نبرد.[1]»
شايان ذكر است كه: اين رويداد با اندكي تفاوت در منابع بسياري ذكر شده است و از شگفتي هاي اين واقعه مهم تاريخي اين است كه فاطمه نه از درب خانه بلكه با شكافته شدن ديوار آن وارد كعبه گرديد تا اين رويداد عجيب دليل و برهاني روشن تر بر معجزه باشد و آيندگان نتوانند آن را پديده اي تصادفي و اتفاقي قلمداد كنند و جالب اين است كه پس از گذشت قرن ها از آن رويداد مهم و تجديد ساختمان كعبه و تعمير آن و پر كردن جاي شكاف با نقره، هنوز هم اثر شكاف بر ديوار خانه، خود را نمايان مي سازد.[2]
«ولادت امام علي ـ عليه السلام ـ در كتب اهل سنت»
1. حافظ ابو عبدالله محمد بن عبدالله، معروف به حاكم نيشابوري، كه همه بزرگان اهل سنت او را مورد اعتماد و استناد دانسته اند در كتاب بسيار معروفش، «مستدرك صحيحين» مي گويد: روايات متواتر است كه فاطمه بنت اسد، اميرمؤمنان علي بن ابي طالب ـ كرّم الله ـ وجهه، را در خانه كعبه به دنيا آورده است.[3]
2. شاه ولي الله احمد بن عبدالرحيم دهلوي، محدث متعصب اهل سنت، در كتاب «ازاله الخفا» مي نويسد: «بي گمان روايات متواتر است در اين كه فاطمه بنت اسد، اميرالمومنين علي بن ابي طالب را در درون كعبه به دنيا آورد، بدون ترديد او در روز جمعه سيزدهم رجب، سي سال بعد از عام الفيل، در خانه كعبه به دنيا آمده است، و هرگز پيش از او يا بعد از او كسي در خانه‌كعبه زاده نشده است.»[4]
3. شهاب الدين ابوالثنا، سيد محمود آلوسي، صاحب تفسير آلوسي، در شرح بر قصيده عينيه عبدالباقي افندي عمري مي نويسد: ولادت اميرمؤمنان كرم الله وجهه در درون كعبه، در سراسر دنيا مشهور است و در كتابهاي هر دو فرقه شيعه و سني روايت شده است، و هرگز در مورد غير ايشان چنين فضيلتي ثابت نشده است.[5]
4. نورالدين علي بن محمد بن صباغ مكي، از دانشمندان معروف اهل سنت، مشهور به ابن صباغ مالكي در كتاب «الفصول المهمّه» با سلسله سند از ابن مغازلي، از امام سجاد ـ عليه السلام ـ مبني بر ولادت امام علي ـ عليه السلام ـ در درون خانه كعبه نقل كرده است كه: پيش از او كسي در بيت الله الحرام متولد نشد، و اين برتري ويژه اوست از سوي خداوند براي ابراز كرامت و شرافت و شكوهمندي او[6]»
منابعي از اهل سنت كه به طور صريح به شكافته شدن ديوار كعبه اشاره كرده اند:
1. محمد شريف خان شيرواني در كتاب «چوتهي كتاب» به ولادت امام علي ـ عليه السلام ـ در درون كعبه و شكافته شدن ديوار كعبه و شنيده شدن صداي هاتف غيبي تصريح كرده است.[7]
2. مولوي حافظ حكيم ظهير احمد سهسواني در كتاب «ظهير البشر» در احوال و فضائل ائمه مي نويسد:
«چون خداوند اراده نمود كه شرفي بر شرفهاي كعبه بيفزايد، ديوار كعبه را بشكافت و فاطمه بنت اسد را به درون كعبه فرا خواند و فاطمه فرزندش علي را در درون كعبه به دنيا آورد.»[8]
3. علامه حسن بن امان الله مولوي عظيم آبادي هندي، دركتاب تجهيز الجيش جريان ولادت امام علي ـ عليه السلام ـ را طبق روايت «بشائر المصطفي» از يزيد بن قعنب نقل كرده است.»[9]
4. دكتر محمد شاه قادري، دانشمند و پزشك نامي سرزمين لاهور، در كتاب «مصباح المقربين» تصريح مي كند كه اميرمؤمنان در درون كعبه متولد شد و تصريح مي كند كه ما در آنجناب در حال طواف كعبه بود كه او را درد زايمان گرفت، ديوار كعبه شكافته شد و فاطمه بنت اسد به درون كعبه فرا خوانده شد، سپس تأكيد مي كند كه هرگز چنين شرف و فضيلتي به جز اميرمؤمنان براي احدي نصيب و ميسر نشده است...[10]
نتيجه گيري:
با بررسي متون تاريخي به اين نتيجه مي رسيم كه جريان ولادت امام علي ـ عليه السلام ـ و شكافته شدن ديوار كعبه در منابع متعددي از اهل سنت به آن اشاره شده است كه براي نمونه به شماري از آنها اشاره كرديم.
[1] . صابري يزدي،عليرضا، هزار حديث در فضائل امام علي ـ عليه السلام ـ ، ترجمه، محمد رضا انصاري محلاتي، قم: دفتر انتشارات اسلامي، 1380، صفحات 32،31، محمد بن فتّال نيشابوي، روضه الواعظين، قم، رضي، 1386ق، ج1، ص 76 و ابي محمد الحسن بن محمد ديلمي،مؤسسه اعلمي بيروت، ص 211 و علي بن عيسي اربلي، كشف الغمه ج1، ص 59، و شيخ طوسي، امالي، ص 80، 1313، شيخ صدوق علل الشرايع، ص 56.
[2] . قزويني، سيد محمد كاظم، امام علي ـ عليه السلام ـ،از ولادت تا شهادت، ترجمه: علي كرمي، قم: دليل، 1379،صفحات 43-41.
[3] . حافظ ابي عبدا... محمد بن عبدا.... نيشابوري، مستدرك الصحيحين، حيدرآباد هندوستان، 1324، ج3،ص 483، و موسوي همداني، سيد محمد باقر، علي ـ عليه السلام ـ در كتب اهل سنت، تهران، واژه‌آرا، 1380، ص 46
[4] . شاه ولي ا... دهلوي، ازاله الخفا، چاپ هند، ج2، ص 251.
[5] . شهاب الدين ابوالثنا، سيد محمود آلوسي، سرح الفريده، در شرح قصيده عينيه عبدالباقي افندي، ص 15 و اردوبادي،محمد علي، مولود كعبه، ترجمه عيسي سليم پور اهري: قم: رسالت، 1378، ص 81.
[6] . ابن صباغ مالكي، الفصول المهمه، ص 14، و اردوبادي، محمد علي، مولود كعبه، ترجمه عيسي سليم پور اهري، قم: رسالت 1378 ص 132.
[7] . محمد شريف خان شيرواني، چوتهي كتاب،به زبان اردو، ص 123، 1935م، و مولود كعبه ص1.
[8] . مولوي حافظ حكيم ظهير احمد سهسواني، «ظهير البشر» به زبان اردو ص 18 و مولود كعبه ص 218.
[9] . علامه حسن بن امان الله مولوي عظيم آبادي هندي. تجهيز الجيش، چاپ هند، ص 110، و مولود كعبه ص 222.
[10] . دكتر محمد شاه قادري، مصباح المقربين ص 16، چاپ لاهور، مولود كعبه، ص 228.
www.andisheqom.com
به نقل مورخان و محدثان مشهور ولادت امام علي ـ عليه السلام ـ در سيزدهم رجب سي سال بعد از عام الفيل در درون خانه كعبه روي داده است و جريان از اين قرار است كه: «يزيد بن قعنب گويد: من و عباس بن عبدالمطلب و گروهي از خاندان عبدالعزي در برابر خانه خدا نشسته بوديم كه ناگهان ديديم فاطمه بنت اسد، مادر اميرمؤمنان ـ عليه السلام ـ كه به آن حضرت حامله بود و نُه ماه از مدت حملش مي گذشت و دچار درد زايمان شده بود وارد شد و به درگاه خداوند عرض كرد: پروردگارا! من به تو و پيامبران و كتاب هايي كه از جانب تو فرستاده شده اند ايمان دارم و سخن جدم ابراهيم خليل را تصديق مي كنم و باور دارم كه او اين خانه والا را بنا كرده و به حق اين فرزندي كه در شكم دارم سوگند مي دهم كه وضع حمل مرا آسان كني.
يزيد بن قعنب مي گويد: در اين هنگام ديدم ديوار پشت كعبه شكافت و فاطمه وارد كعبه شد و از چشمان ما ناپديد گشت و ديوار به هم چسبيد. برخاستيم كه قفل در خانه‌كعبه را باز كنيم، قفل باز نشد، دانستيم كه اين رويداد به فرمان خدا رخ داده است. پس از چهار روز كه گذشت فاطمه از خانه‌كعبه بيرون آمد و نوزادش اميرمؤمنان ـ عليه السلام ـ را روي دست داشت و گفت: من بر زنان گذشته تاريخ برتري يافته ام زيرا آسيه دختر مزاحم، خدا را به صورت پنهاني در جايي عبادت مي كرد كه عبادت خدا در آنجا جز از روي ناچاري سزاوار نبود، و مريم دختر عمران آن شاخه خشكيده خرما را با دستش تكان داد تا آنكه خرمايي تازه از آن فرو ريخت و خورد. ولي من وارد خانه خدا شدم و از ميوه ها و نعمتهاي بهشتي خوردم و وقتي خواستم خارج شوم هاتفي به من گفت: فاطمه! او را علي نام بگذار، چرا كه او بلند مرتبه است و خداوند علي اعلي مي گويد نام او را از نام خودم مشتق ساختم و او را به آداب و اخلاق خودم تربيت كردم و از علوم پيچيده خود آگاهش نمودم او كسي است كه بت ها را در خانه من مي شكند و بر بام خانه ام اذان مي گويد و مرا به مجد و بزرگواري ياد مي كند. خوشا به حال كسي كه او را دوست بدارد و از او فرمان برد و واي بر كسي كه او را دشمن بدارد و فرمانش نبرد.[1]»
شايان ذكر است كه: اين رويداد با اندكي تفاوت در منابع بسياري ذكر شده است و از شگفتي هاي اين واقعه مهم تاريخي اين است كه فاطمه نه از درب خانه بلكه با شكافته شدن ديوار آن وارد كعبه گرديد تا اين رويداد عجيب دليل و برهاني روشن تر بر معجزه باشد و آيندگان نتوانند آن را پديده اي تصادفي و اتفاقي قلمداد كنند و جالب اين است كه پس از گذشت قرن ها از آن رويداد مهم و تجديد ساختمان كعبه و تعمير آن و پر كردن جاي شكاف با نقره، هنوز هم اثر شكاف بر ديوار خانه، خود را نمايان مي سازد.[2]
«ولادت امام علي ـ عليه السلام ـ در كتب اهل سنت»
1. حافظ ابو عبدالله محمد بن عبدالله، معروف به حاكم نيشابوري، كه همه بزرگان اهل سنت او را مورد اعتماد و استناد دانسته اند در كتاب بسيار معروفش، «مستدرك صحيحين» مي گويد: روايات متواتر است كه فاطمه بنت اسد، اميرمؤمنان علي بن ابي طالب ـ كرّم الله ـ وجهه، را در خانه كعبه به دنيا آورده است.[3]
2. شاه ولي الله احمد بن عبدالرحيم دهلوي، محدث متعصب اهل سنت، در كتاب «ازاله الخفا» مي نويسد: «بي گمان روايات متواتر است در اين كه فاطمه بنت اسد، اميرالمومنين علي بن ابي طالب را در درون كعبه به دنيا آورد، بدون ترديد او در روز جمعه سيزدهم رجب، سي سال بعد از عام الفيل، در خانه كعبه به دنيا آمده است، و هرگز پيش از او يا بعد از او كسي در خانه‌كعبه زاده نشده است.»[4]
3. شهاب الدين ابوالثنا، سيد محمود آلوسي، صاحب تفسير آلوسي، در شرح بر قصيده عينيه عبدالباقي افندي عمري مي نويسد: ولادت اميرمؤمنان كرم الله وجهه در درون كعبه، در سراسر دنيا مشهور است و در كتابهاي هر دو فرقه شيعه و سني روايت شده است، و هرگز در مورد غير ايشان چنين فضيلتي ثابت نشده است.[5]
4. نورالدين علي بن محمد بن صباغ مكي، از دانشمندان معروف اهل سنت، مشهور به ابن صباغ مالكي در كتاب «الفصول المهمّه» با سلسله سند از ابن مغازلي، از امام سجاد ـ عليه السلام ـ مبني بر ولادت امام علي ـ عليه السلام ـ در درون خانه كعبه نقل كرده است كه: پيش از او كسي در بيت الله الحرام متولد نشد، و اين برتري ويژه اوست از سوي خداوند براي ابراز كرامت و شرافت و شكوهمندي او[6]»
منابعي از اهل سنت كه به طور صريح به شكافته شدن ديوار كعبه اشاره كرده اند:
1. محمد شريف خان شيرواني در كتاب «چوتهي كتاب» به ولادت امام علي ـ عليه السلام ـ در درون كعبه و شكافته شدن ديوار كعبه و شنيده شدن صداي هاتف غيبي تصريح كرده است.[7]
2. مولوي حافظ حكيم ظهير احمد سهسواني در كتاب «ظهير البشر» در احوال و فضائل ائمه مي نويسد:
«چون خداوند اراده نمود كه شرفي بر شرفهاي كعبه بيفزايد، ديوار كعبه را بشكافت و فاطمه بنت اسد را به درون كعبه فرا خواند و فاطمه فرزندش علي را در درون كعبه به دنيا آورد.»[8]
3. علامه حسن بن امان الله مولوي عظيم آبادي هندي، دركتاب تجهيز الجيش جريان ولادت امام علي ـ عليه السلام ـ را طبق روايت «بشائر المصطفي» از يزيد بن قعنب نقل كرده است.»[9]
4. دكتر محمد شاه قادري، دانشمند و پزشك نامي سرزمين لاهور، در كتاب «مصباح المقربين» تصريح مي كند كه اميرمؤمنان در درون كعبه متولد شد و تصريح مي كند كه ما در آنجناب در حال طواف كعبه بود كه او را درد زايمان گرفت، ديوار كعبه شكافته شد و فاطمه بنت اسد به درون كعبه فرا خوانده شد، سپس تأكيد مي كند كه هرگز چنين شرف و فضيلتي به جز اميرمؤمنان براي احدي نصيب و ميسر نشده است...[10]
نتيجه گيري:
با بررسي متون تاريخي به اين نتيجه مي رسيم كه جريان ولادت امام علي ـ عليه السلام ـ و شكافته شدن ديوار كعبه در منابع متعددي از اهل سنت به آن اشاره شده است كه براي نمونه به شماري از آنها اشاره كرديم.
[1] . صابري يزدي،عليرضا، هزار حديث در فضائل امام علي ـ عليه السلام ـ ، ترجمه، محمد رضا انصاري محلاتي، قم: دفتر انتشارات اسلامي، 1380، صفحات 32،31، محمد بن فتّال نيشابوي، روضه الواعظين، قم، رضي، 1386ق، ج1، ص 76 و ابي محمد الحسن بن محمد ديلمي،مؤسسه اعلمي بيروت، ص 211 و علي بن عيسي اربلي، كشف الغمه ج1، ص 59، و شيخ طوسي، امالي، ص 80، 1313، شيخ صدوق علل الشرايع، ص 56.
[2] . قزويني، سيد محمد كاظم، امام علي ـ عليه السلام ـ،از ولادت تا شهادت، ترجمه: علي كرمي، قم: دليل، 1379،صفحات 43-41.
[3] . حافظ ابي عبدا... محمد بن عبدا.... نيشابوري، مستدرك الصحيحين، حيدرآباد هندوستان، 1324، ج3،ص 483، و موسوي همداني، سيد محمد باقر، علي ـ عليه السلام ـ در كتب اهل سنت، تهران، واژه‌آرا، 1380، ص 46
[4] . شاه ولي ا... دهلوي، ازاله الخفا، چاپ هند، ج2، ص 251.
[5] . شهاب الدين ابوالثنا، سيد محمود آلوسي، سرح الفريده، در شرح قصيده عينيه عبدالباقي افندي، ص 15 و اردوبادي،محمد علي، مولود كعبه، ترجمه عيسي سليم پور اهري: قم: رسالت، 1378، ص 81.
[6] . ابن صباغ مالكي، الفصول المهمه، ص 14، و اردوبادي، محمد علي، مولود كعبه، ترجمه عيسي سليم پور اهري، قم: رسالت 1378 ص 132.
[7] . محمد شريف خان شيرواني، چوتهي كتاب،به زبان اردو، ص 123، 1935م، و مولود كعبه ص1.
[8] . مولوي حافظ حكيم ظهير احمد سهسواني، «ظهير البشر» به زبان اردو ص 18 و مولود كعبه ص 218.
[9] . علامه حسن بن امان الله مولوي عظيم آبادي هندي. تجهيز الجيش، چاپ هند، ص 110، و مولود كعبه ص 222.
[10] . دكتر محمد شاه قادري، مصباح المقربين ص 16، چاپ لاهور، مولود كعبه، ص 228.
www.andisheqom.com
