پرسش :
آيا افزون بر درمان پزشكى و روانپزشكى، و مراجعه به روانشناس، راهكارهايى براى تعديل شب ادرارى كودكان وجود دارد؟
پاسخ :
بله، براى تعديل شب ادرارى كودك مىتوانيد نكات ذيل را به كار بنديد:
1. عدم فشار به كودك براى ترك شب ادرارى؛
2. آگاهى دادن: فرزند شب ادرار، نگران دانشگاه و خوابگاه دانشجويى، و ازدواج و زندگى زناشويى است. به او آگاهى و اطمينان دهيد كه مشكلش مقطعى است و از بين خواهد رفت؛
3. تصحيح بينش كودك: كودك مبتلا به شب ادرارى، نرفتن به اردو، مسافرت جمعى، و محروميت از خوابيدن در منزل دوستان و نزديكان را محروميتهاى بزرگى مىداند. شما مىتوانيد بينش او را تصحيح كنيد و بگوييد كه افراد بسيارى شب ادرارى ندارند؛ اما به اردو و مسافرت هم نمىروند و شب را در منزل دوستان و نزديكان نمىخوابند؛
4. محدود كردن ميوههاى ادرارزا مثل هندوانه و مايعات مثل چايى و آبميوه پس از شام (نوشيدن آب، و يك استكان چايى، دو ساعت قبل از خواب اشكالى ندارد)؛
5. محدود كردن غذاهاى پر ادويه، سرخ كردنىها، كالباس و سوسيس، رب، ترشىها، پفك، سس، غذاهاى خيلى شيرين، رنگهاى مصنوعى موجود در غذا، و خوراكىهاى كافئيندار (چايى پر رنگ، نوشابه، شكلات كاكائويى، قهوه، نسكافه و...)،(1) و در برخى كودكان، محدوديت در مصرف لبنيات به جهت حساسيت آنها به مواد لبنى. توجه داشته باشيد كه محدود كردن اين خوراكىها نبايد با زور و اهرم فشار باشد. سعى كنيد رژيم غذايى مطلوب را بين همه اعضاى خانواده فرهنگ كنيد؛
6. خوردن غذاهاى جامد و كم نمك در شب؛
7. پرهيز از هيجانات پيش از خواب: در شب (به ويژه دو ساعت قبل از خواب) از بازىهاى خشن و هيجانى كه آميختهاى از ترس و لذت را در او بر مىانگيزد بپرهيزيد؛
8. تخليه مثانه قبل از خواب: كودك را تشويق كنيد تا يك بار قبل از ورود به بستر، و يك بار پيش از خواب افتادن به دستشويى برود و مثانه را تخليه كند؛
9. بيدار كردن در طول شب: او را در طول شب، دو بار از خواب بيدار كنيد تا به دستشويى برود (دو ساعت بعد از خواب و دو ساعت پيش از بيدار شدن، زمانهاى مناسبى هستند). از بيدار كردنهاى مكرر در طول شب بپرهيزيد. براى كودك بالاى 8 سال مىتوانيد در همين دو زمان، ساعت كوك كنيد (البته با صداى آرام) تا با صداى آن بيدار شود. در اين صورت، پس از 1 تا 2 ماه شرطى مىشود و مىتواند همان زمانها بدون زنگ ساعت بيدار شود
10. تقويت عضلات مثانه: كودك را تشويق كنيد تا در طول روز، آب و مايعات بيشتر بنوشد و ادرار خود را تا 30 دقيقه نگه دارد. اين كار كه به آن، تمرين «كشش مثانه» مىگويند، ظرفيت مثانه را افزايش مىدهد و عضلات آن را تقويت مىكند و براى كودكانى كه مثانه آنها كوچك است يا ماهيچههاى «اسفنكتر» (ماهيچههايى در بخش انتهايى مثانه) كه جلو خروج ادرار از مثانه را مىگيرند، ضعيف هستند، مفيد خواهد بود.
اين عمل باعث مىشود كه در حالت خواب نيز مقاومت مثانه بيشتر شود و به مجرد كمى فشار به ماهيچهها، باز نشود (اين تمرين را حدود 6 ماه ادامه دهيد). همچنين به او بياموزيد كه هنگام ادرار در دستشويى، بر آغاز و اتمام ادرارش كنترل داشته باشد؛ يعنى آن را چند بار قطع و وصل كند.
پی نوشت:
1. استفاده از خوردنىهاى مقوى مثل شير، عسل، خرما، گوشت قرمز و سفيد و انواع ميوه، در تعديل شب ادرارى مؤثر است.
منبع: کتاب نسیم مهر(3)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
بله، براى تعديل شب ادرارى كودك مىتوانيد نكات ذيل را به كار بنديد:
1. عدم فشار به كودك براى ترك شب ادرارى؛
2. آگاهى دادن: فرزند شب ادرار، نگران دانشگاه و خوابگاه دانشجويى، و ازدواج و زندگى زناشويى است. به او آگاهى و اطمينان دهيد كه مشكلش مقطعى است و از بين خواهد رفت؛
3. تصحيح بينش كودك: كودك مبتلا به شب ادرارى، نرفتن به اردو، مسافرت جمعى، و محروميت از خوابيدن در منزل دوستان و نزديكان را محروميتهاى بزرگى مىداند. شما مىتوانيد بينش او را تصحيح كنيد و بگوييد كه افراد بسيارى شب ادرارى ندارند؛ اما به اردو و مسافرت هم نمىروند و شب را در منزل دوستان و نزديكان نمىخوابند؛
4. محدود كردن ميوههاى ادرارزا مثل هندوانه و مايعات مثل چايى و آبميوه پس از شام (نوشيدن آب، و يك استكان چايى، دو ساعت قبل از خواب اشكالى ندارد)؛
5. محدود كردن غذاهاى پر ادويه، سرخ كردنىها، كالباس و سوسيس، رب، ترشىها، پفك، سس، غذاهاى خيلى شيرين، رنگهاى مصنوعى موجود در غذا، و خوراكىهاى كافئيندار (چايى پر رنگ، نوشابه، شكلات كاكائويى، قهوه، نسكافه و...)،(1) و در برخى كودكان، محدوديت در مصرف لبنيات به جهت حساسيت آنها به مواد لبنى. توجه داشته باشيد كه محدود كردن اين خوراكىها نبايد با زور و اهرم فشار باشد. سعى كنيد رژيم غذايى مطلوب را بين همه اعضاى خانواده فرهنگ كنيد؛
6. خوردن غذاهاى جامد و كم نمك در شب؛
7. پرهيز از هيجانات پيش از خواب: در شب (به ويژه دو ساعت قبل از خواب) از بازىهاى خشن و هيجانى كه آميختهاى از ترس و لذت را در او بر مىانگيزد بپرهيزيد؛
8. تخليه مثانه قبل از خواب: كودك را تشويق كنيد تا يك بار قبل از ورود به بستر، و يك بار پيش از خواب افتادن به دستشويى برود و مثانه را تخليه كند؛
9. بيدار كردن در طول شب: او را در طول شب، دو بار از خواب بيدار كنيد تا به دستشويى برود (دو ساعت بعد از خواب و دو ساعت پيش از بيدار شدن، زمانهاى مناسبى هستند). از بيدار كردنهاى مكرر در طول شب بپرهيزيد. براى كودك بالاى 8 سال مىتوانيد در همين دو زمان، ساعت كوك كنيد (البته با صداى آرام) تا با صداى آن بيدار شود. در اين صورت، پس از 1 تا 2 ماه شرطى مىشود و مىتواند همان زمانها بدون زنگ ساعت بيدار شود
10. تقويت عضلات مثانه: كودك را تشويق كنيد تا در طول روز، آب و مايعات بيشتر بنوشد و ادرار خود را تا 30 دقيقه نگه دارد. اين كار كه به آن، تمرين «كشش مثانه» مىگويند، ظرفيت مثانه را افزايش مىدهد و عضلات آن را تقويت مىكند و براى كودكانى كه مثانه آنها كوچك است يا ماهيچههاى «اسفنكتر» (ماهيچههايى در بخش انتهايى مثانه) كه جلو خروج ادرار از مثانه را مىگيرند، ضعيف هستند، مفيد خواهد بود.
اين عمل باعث مىشود كه در حالت خواب نيز مقاومت مثانه بيشتر شود و به مجرد كمى فشار به ماهيچهها، باز نشود (اين تمرين را حدود 6 ماه ادامه دهيد). همچنين به او بياموزيد كه هنگام ادرار در دستشويى، بر آغاز و اتمام ادرارش كنترل داشته باشد؛ يعنى آن را چند بار قطع و وصل كند.
پی نوشت:
1. استفاده از خوردنىهاى مقوى مثل شير، عسل، خرما، گوشت قرمز و سفيد و انواع ميوه، در تعديل شب ادرارى مؤثر است.
منبع: کتاب نسیم مهر(3)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
