پرسش :
منظور از آيه "يَدُ اللَّه‌ِ فَوْق‌َ أَيْدِيهِم" چيست؟
پاسخ :
عبارت: "...يَدُ اللَّه‌ِ فَوْق‌َ أَيْدِيهِم..." از جمله آيات متشابه قرآني است كه دلالت آن‌ها روشن نبوده ظاهر آن مراد نمي‌باشد و معناي صحيح آن با مراجعه به آيات محكم قرآني و احكام ضروري و حتمي عقل كه دلالت آن‌ها واضح و گويا است، فهميده مي‌شود.
عقل حكم مي‌كند كه خداوند متعال، از اين كه اوصاف مادي داشته و داراي دست و پا بوده و قابل رؤيت باشد، منزه و پاك است; بنابراين، در آيه مورد نظر، معناي كنايي مراد است كه با توجه به پيش و پس آن و معناي همة آيه: "إِن‌َّ الَّذِين‌َ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُون‌َ اللَّه‌َ يَدُ اللَّه‌ِ فَوْق‌َ أَيْدِيهِم‌ْ فَمَن نَّكَث‌َ فَإِنَّمَا يَنكُث‌ُ عَلَي‌َ نَفْسِه‌ِي وَ مَن‌ْ أَوْفَي‌َ بِمَا عَـَهَدَ عَلَيْه‌ُ اللَّه‌َ فَسَيُؤْتِيه‌ِ أَجْرًا عَظِيمًا ;(فتح،10) در حقيقت كساني كه با تو بيعت مي‌كنند، جز اين نيست كه با خدا بيعت مي‌كنند; دست خدا بالاي دست آن‌هاست; پس هر كس پيمان شكني كند، تنها به زيان خود پيمان مي‌شكند، و هر كه بر آن‌چه با خدا عهد وپيمان بسته وفادار بماند، به زودي خدا پاداشي بزرگ به او مي‌بخشد." مي‌توان دريافت كه تعبير "يَدُ اللَّه‌ِ فَوْق‌َ أَيْدِيهِم"، كنايه از آن است كه بيعت با پيامبر6 بيعت الهي است و گويا دست خدا بالاي دست آن‌ها قرار گرفته نه تنها با پيامبرش كه با خدا بيعت مي‌كنند; اين گونه كنايه‌ها در زبان عرب، بسيار معمول است.( ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 22، ص 44ـ45، دارالكتب العلمية. )
eporsesh.com
عبارت: "...يَدُ اللَّه‌ِ فَوْق‌َ أَيْدِيهِم..." از جمله آيات متشابه قرآني است كه دلالت آن‌ها روشن نبوده ظاهر آن مراد نمي‌باشد و معناي صحيح آن با مراجعه به آيات محكم قرآني و احكام ضروري و حتمي عقل كه دلالت آن‌ها واضح و گويا است، فهميده مي‌شود.
عقل حكم مي‌كند كه خداوند متعال، از اين كه اوصاف مادي داشته و داراي دست و پا بوده و قابل رؤيت باشد، منزه و پاك است; بنابراين، در آيه مورد نظر، معناي كنايي مراد است كه با توجه به پيش و پس آن و معناي همة آيه: "إِن‌َّ الَّذِين‌َ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُون‌َ اللَّه‌َ يَدُ اللَّه‌ِ فَوْق‌َ أَيْدِيهِم‌ْ فَمَن نَّكَث‌َ فَإِنَّمَا يَنكُث‌ُ عَلَي‌َ نَفْسِه‌ِي وَ مَن‌ْ أَوْفَي‌َ بِمَا عَـَهَدَ عَلَيْه‌ُ اللَّه‌َ فَسَيُؤْتِيه‌ِ أَجْرًا عَظِيمًا ;(فتح،10) در حقيقت كساني كه با تو بيعت مي‌كنند، جز اين نيست كه با خدا بيعت مي‌كنند; دست خدا بالاي دست آن‌هاست; پس هر كس پيمان شكني كند، تنها به زيان خود پيمان مي‌شكند، و هر كه بر آن‌چه با خدا عهد وپيمان بسته وفادار بماند، به زودي خدا پاداشي بزرگ به او مي‌بخشد." مي‌توان دريافت كه تعبير "يَدُ اللَّه‌ِ فَوْق‌َ أَيْدِيهِم"، كنايه از آن است كه بيعت با پيامبر6 بيعت الهي است و گويا دست خدا بالاي دست آن‌ها قرار گرفته نه تنها با پيامبرش كه با خدا بيعت مي‌كنند; اين گونه كنايه‌ها در زبان عرب، بسيار معمول است.( ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 22، ص 44ـ45، دارالكتب العلمية. )
eporsesh.com
