پرسش :

چـرا بـا آنـ كه شمس مونث است، حضرت ابراهيم از ضمير اشاره مذكر هذا براى اشاره به آن استفاده كرده اند . هذا ربى هذا اكبر .

پاسخ :
در تـوجـيـه ايـن امـر احتمالاتى ذكر شده است از قبيل : مذكر آوردن ضمير اشاره به دليل تاويل مشاراليه كه همان جرم روشن آسمانى است , مى باشد . يـعـنـى هـذا الـمـشـارالـيـه يـا هذا الجرم النير ; برخى گفته اند مذكر آمدن اسم اشاره به دليل پيروى مبتدا از خبر در تانيث و تذكير است . چون خبر رب و اكبر هستند مبتدا نيز به اسم اشاره مذكر مورد اشاره قرار گرفته است برخى گفته اند به دليل بزرگداشت وعظمت خورشيد از اسم اشاره مذكر استفاده شده است . اما به نظر مى رسد بهترين وجه اين باشد كه چون در آيه قبل از آيه مورد پرسش سئوال از ماه شده و اشاره به ماه يا هذا صورت گرفته است براى نشان دادن وحدت داستان و ماجرا از ضمير مذكر استفاده شده است . در ضـمـن آنـكـه حـضـرت دراسـتدلال خود گويى امر خورشيد را به صورتى امرى مبهم فرض گرفته اند تا بتوانندابتدا رب بودن خورشيد را مطرح ساخته و سپس آن را نفى كنند . از اين رو اين ابهام سبب مى شود كه از اسم اشاره مذكر بتوان استفاده كرد .
eporsesh.com