پرسش :

معني اهانت به قرآن چيست و آيا قائل شدن به تحريف قرآن، اهانت است؟ چرا بعضي از علماي شيعه قائل به تحريفند؟

پاسخ :
به عقيده شيعه، احترام و تعظيم قرآن كريم هم از جهت عمل و هم گفتار واجب است. پس هر آنچه موجب بي احترامي به اين كتاب مقدس باشد، اهانت محسوب مي‏وشد؛ كارهايي همچون لمس كلمات قرآن بدون طهارت، سوزاندن، نجس كردن، پاره كردن قرآن، قرار دادن در مكان پست و يا پرت بودن و با پا زدن، و هر كاري كه در عرف توهين شمرده شود. اگر كسي عمداً قرآن را مورد تحقير و توهين قرار دهد، از جمله منكران دين اسلام است و محكوم به خروج از دين و كافر به خداوند رب العالمين است.{1}
تحريف در اصطلاح به هفت معني آمده است كه در اين جا به دو مورد آن كه با پرسش مرتبط است اشاره مي‏كنيم.
الف) افزون كلمه يا جمله‏اي به آيات قرآن؛ همه مسلمانان اعم از شيعه و سني اتفاق نظر دارند كه چنين تحريفي واقع نشده است.
ب) حذف شدن حرف، كلمه، جمله و يا سوره‏اي از قرآن كريم، قائل شدن به تحريف قرآن به هر معنايي كه باشد، اهانت شديد به قرآن است. اما درباره قسمت آخر پرسش كه «چرا بعضي از علماي شيعه قائل به تحريفند؟» بايد توجه نمود كه اگر به كتاب‏هاي فقهي و اعتقادي شيعه و گفتار بزرگان درباره تحريف رجوع كنيد، به روشني در مي‏يابيد كه هيچ يك از بزرگان شيعه تحريف قرآن را قبول نداشته و ندارند؛ بلكه به عكس، در برابر اين توهين عكس العمل نشان داده‏اند و قول به تحريف را با اقامه دليل و برهان رد كرده‏اند.
منشأ قول به تحريف كه از سوي برخي از علماي شيعه و سني ادعا شده، رواياتِ مردودي است كه در بعضي از كتاب‏هاي حديثي فريقين آمده است و افرادي كه بضاعت علمي كافي نداشته‏اند و اطلاعاتشان در زمينه قرآن، ناقص بوده است اين روايات را به عنوان دليل بر تحريف قرآن نقل كرده‏اند. اما علما و محققان فريقين همواره در صدد چاره‏جويي اين گونه روايات بوده‏اند. در ميان اهل سنت، گروهي صرفاً به جمع‏آوري احاديث مي‏پرداختند و به محتواي آن كمتر اهميت مي‏دادند. اين گروه در گذشته «حشويه» ناميده مي‏شدند و امروزه به نام «سلفيون» معروفند؛ و تمام روايات تحريف به دست اين گروه جمع‏آوري و تدوين شده است، كه البته نبايد كار آنان را به حساب محققان و اهل نظر گذاشت.{2}
در ميان شيعه نيز دو نفر از اخباري‏ها به رواياتي كه ظاهراً دلالت بر تحريف دارند استدلال نموده‏اند.{3} اما مدعاي آن، از سوي علماي اماميه شديداً محكوم و رد شده است.
دانشمندان و محققان شيعه از صدر اسلام تاكنون بر اين عقيده‏اند كه قرآن از تحريف مصون و محفوظ مانده است و قرآن كه امروزه در دست اقشار مختلف در بلاد اسلامي است، همان قرآني است كه بر پيامبر(ص)نازل شده و حتي كلمه يا حرفي از آن كم يا زياد نگرديده است، و اگر در آينده كسي از روي بي‏اطلاعي و يا غرض ورزي قائل به تحريف شود، گفتار او مردود است.
علما و محققان اهل‏سنت نيز بر همين عقيده‏اند و از همين رو، با قول به تحريف از سوي برخي از اهل‏سنت شديداً برخورد كرده‏اند. براي مثال، نويسنده مصري محمد محمد عبدالطيف معروف به ابن الخطيب از علماي مشهور مصر، كتابي با عنوان فرقان نوشت و در آن بر باورهاي نادرست مبني بر تحريف قرآن صحه گذاشت. اما اين كتاب در مصر غوغايي بر پا كرد و مردم و علما عليه آن شورش كردند.
به هر حال، در طول تاريخ، افراد مغرض براي ايجاد تفرقه ميان شيعه و سني، اعتقاد به تحريف را به شيعه نسبت داده‏اند. دليل بر بطلان مدعاي اين تفرقه افكنان، كتاب‏هاي بسيار ارزشمند و مستدل دانشمندان شيعه است كه درباره مصونيت قرآن مجيد از تحريف نگاشته شده است. بررسي تاريخ نشان مي‏دهد كه عامل پيدايش قسمتي از اين سؤ تفاهم‏ها، دشمناني بوده‏اند كه به اين گونه مسائل دامن مي‏زدند و سعي داشتند كه هرگز ميان صفوف مسلمانان وحدت برقرار نشود. در مقابل اين افراد، افراد منصفي از اهل‏سنت وجود داشته‏اند كه با ژرف انديشي و حقيقت گويي، بزرگان شيعه را از اين افتراآت مبرّا دانسته‏اند.
پی نوشتها:
[1].عقايد الاماميه، ج 2، ص 301؛ اصول كافي، كليني، ج 4، ص 200، ج 1، بيروت دارالاضوأ، 1413 ه.
[2].براي نمونه برخي از اين روايات را مي‏توانيد در صحيح بخاري، ج 8، ص 211 - 208 و صحيح مسلم، ج 4، ص 167 و ج 5، ص 116 ملاحظه نماييد.
[3].ر.ك: رساله منبع الحياط، جزايري، ص 68، چاپ بغداد.
eporsesh.com