پرسش :
چرا در بعضي موارد، تلاوت قرآن امامان معصوم(علیهم السلام) با تلاوت قرآن امروزي ما متفاوت است، آيا در قرآن تحريفي واقع شده است؟
پاسخ :
قرآن كريم كه سخن خداوند و آخرين كتاب آسماني است، از صدر اسلام تا كنون مورد اهتمام جدي مسلمانان بوده است. پيامبر گرامي اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) نسبت به قرائت، حفظ و جمع‌آوري آن، سفارش‌هاي اكيد داشته، مسلمانان آن را محور و اساس دين خود تلقي كرده و قرائت آن‌را از وظايف روزمرّة ديني خود مي‌دانستند. متن قرآن در طول تاريخ اسلام، سينه به سينه و دست به دست، از نسلي به نسل بعد منتقل مي‌شده و به اين دليل، همواره قاريان و حافظان فراواني از صدر اسلام تا كنون، در بين مسلمانان وجود داشته، از ارج و منزلت والايي برخوردار بوده‌اند. از امور ياد شده و بررسي مصاحف بر جاي مانده از گذشته‌هاي دور، به اين نتيجه مي‌رسيم كه قرآن با همان الفاظ و قرائت رسول خدا6 در طول تاريخ رواج داشته است و عواملي از قبيل ابتدايي بودن خط در زمان كتابت قرآن و خالي بودن از نقطه و اعراب و اختلاف لهجه‌هاي قبايل عرب و احياناً اجتهادات شخصي و مسائل ديگر، خللي در قرائت رايج ايجاد نكرده وتنهابرخي قرائت‌هاي شخصي و نادر اشتباهاتي به وجود آورده كه مورد اعتناي جامعه اسلامي نبوده است. عثمان هم براي عدم رواج اين قرائت‌هاي شاذ و داراي اشتباه و حفظ قرائت رايج، پس از مشورت با اميرالمؤمنين‌به جمع‌آوري مصاحف و تكثير نسخه واحد مورد پذيرش مسلمانان، اقدام كرد و همين پذيرش عمومي، خود دليلي بر هماهنگي نسخة تكثير شده با قرائت رايج مردم بود. مطابقت قرآن موجود كه سينه به سينه از سوي انبوهي از جمعيت مسلمانان نقل شده و فوق تواتر است، نيز از آن جهت است كه قرائت عاصم با قرائت مشهور ثبت شده در قرآن‌ِ موجود، موافق بوده است; نه اين كه قرآن موجود طبق قرائت عاصم نوشته شده باشد.
در نتيجه در موارد اختلاف قرائت، قرائت صحيح تنها همين قرائت كنوني است كه با اعراب و حروف فعلي قرآن كريم موافق است.( ر.ك: مصونيت قرآن از تحريف، محمد هادي معرفت، ترجمة محمد شهرابي، ص 215ـ217/ التمهيد في علوم القرآن، محمد هادي معرفت، ج 2، ص 79 / سلامة القرآن من التحريف، فتح اللّه محمدي، ج 1، ص 72 / الاء الرحمن في تفسير القرآن، محمد جواد بلاغي، ج، ص 29 / اطيب البيان، سيد عبدالحسين طيب، ج 1، ص 31 ـ 32 / روش‌شناسي تفسير قرآن، علي اكبر بابايي و...، ص 74ـ75. )
ائمه(علیهم السلام) نيز نه تنها غير از آن چه در قرآن فعلي وجود دارد را تلاوت نمي‌كردند، بلكه ما را هم از اين‌كه غير آن‌چه در قرآن نوشته شده است ـ و اكنون به همان صورت موجود است ـ نهي مي‌فرمودند.(المسائل السرويّه، شيخ مفيد، ص 82، نشر كنگره شيخ مفيد.) به همين جهت، قرآني كه امروز در دست ماست، مورد تأييد ائمه(علیهم السلام)بوده است و علما و بزرگان شيعه، نسل به نسل، سينه به سينه و دست به دست، آن را به ما رسانده‌اند; به همين دليل رواياتي كه در آنها قرائتي، غير از قرائت موجود در قرآن‌هاي فعلي، وارد شده است، يا مورد تأييد نيست ـ يعني روايت جعلي و ساختگي است ـ و يا ممكن است امام تفسير آيه را فرموده باشد و علماي اسلام ـ كه متخصص در فن‌ّ روايت‌شناسي هستند ـ آنها را بررسي كرده‌اند.(صيانة القرآن من التحريف، محمد هادي معرفت، ص 220، نشر جامعه مدرسين حوزه علميه قم.)
eporsesh.com
قرآن كريم كه سخن خداوند و آخرين كتاب آسماني است، از صدر اسلام تا كنون مورد اهتمام جدي مسلمانان بوده است. پيامبر گرامي اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) نسبت به قرائت، حفظ و جمع‌آوري آن، سفارش‌هاي اكيد داشته، مسلمانان آن را محور و اساس دين خود تلقي كرده و قرائت آن‌را از وظايف روزمرّة ديني خود مي‌دانستند. متن قرآن در طول تاريخ اسلام، سينه به سينه و دست به دست، از نسلي به نسل بعد منتقل مي‌شده و به اين دليل، همواره قاريان و حافظان فراواني از صدر اسلام تا كنون، در بين مسلمانان وجود داشته، از ارج و منزلت والايي برخوردار بوده‌اند. از امور ياد شده و بررسي مصاحف بر جاي مانده از گذشته‌هاي دور، به اين نتيجه مي‌رسيم كه قرآن با همان الفاظ و قرائت رسول خدا6 در طول تاريخ رواج داشته است و عواملي از قبيل ابتدايي بودن خط در زمان كتابت قرآن و خالي بودن از نقطه و اعراب و اختلاف لهجه‌هاي قبايل عرب و احياناً اجتهادات شخصي و مسائل ديگر، خللي در قرائت رايج ايجاد نكرده وتنهابرخي قرائت‌هاي شخصي و نادر اشتباهاتي به وجود آورده كه مورد اعتناي جامعه اسلامي نبوده است. عثمان هم براي عدم رواج اين قرائت‌هاي شاذ و داراي اشتباه و حفظ قرائت رايج، پس از مشورت با اميرالمؤمنين‌به جمع‌آوري مصاحف و تكثير نسخه واحد مورد پذيرش مسلمانان، اقدام كرد و همين پذيرش عمومي، خود دليلي بر هماهنگي نسخة تكثير شده با قرائت رايج مردم بود. مطابقت قرآن موجود كه سينه به سينه از سوي انبوهي از جمعيت مسلمانان نقل شده و فوق تواتر است، نيز از آن جهت است كه قرائت عاصم با قرائت مشهور ثبت شده در قرآن‌ِ موجود، موافق بوده است; نه اين كه قرآن موجود طبق قرائت عاصم نوشته شده باشد.
در نتيجه در موارد اختلاف قرائت، قرائت صحيح تنها همين قرائت كنوني است كه با اعراب و حروف فعلي قرآن كريم موافق است.( ر.ك: مصونيت قرآن از تحريف، محمد هادي معرفت، ترجمة محمد شهرابي، ص 215ـ217/ التمهيد في علوم القرآن، محمد هادي معرفت، ج 2، ص 79 / سلامة القرآن من التحريف، فتح اللّه محمدي، ج 1، ص 72 / الاء الرحمن في تفسير القرآن، محمد جواد بلاغي، ج، ص 29 / اطيب البيان، سيد عبدالحسين طيب، ج 1، ص 31 ـ 32 / روش‌شناسي تفسير قرآن، علي اكبر بابايي و...، ص 74ـ75. )
ائمه(علیهم السلام) نيز نه تنها غير از آن چه در قرآن فعلي وجود دارد را تلاوت نمي‌كردند، بلكه ما را هم از اين‌كه غير آن‌چه در قرآن نوشته شده است ـ و اكنون به همان صورت موجود است ـ نهي مي‌فرمودند.(المسائل السرويّه، شيخ مفيد، ص 82، نشر كنگره شيخ مفيد.) به همين جهت، قرآني كه امروز در دست ماست، مورد تأييد ائمه(علیهم السلام)بوده است و علما و بزرگان شيعه، نسل به نسل، سينه به سينه و دست به دست، آن را به ما رسانده‌اند; به همين دليل رواياتي كه در آنها قرائتي، غير از قرائت موجود در قرآن‌هاي فعلي، وارد شده است، يا مورد تأييد نيست ـ يعني روايت جعلي و ساختگي است ـ و يا ممكن است امام تفسير آيه را فرموده باشد و علماي اسلام ـ كه متخصص در فن‌ّ روايت‌شناسي هستند ـ آنها را بررسي كرده‌اند.(صيانة القرآن من التحريف، محمد هادي معرفت، ص 220، نشر جامعه مدرسين حوزه علميه قم.)
eporsesh.com
