پرسش :
سوره‌هايی از قرآن كه هم نام با بعضي از ساعات شبانه‌روز هستند، را بيان نماييد.
پاسخ :
سوره‌هاي مورد نظر شما عبارت‌اند از: "فجر، لَيل، ضُحي‌َ، عصر و فلق" كه همة آن‌ها مكي بوده و در جزء سي‌ام قرآن قرار دارند.
1. فجر، به هنگام سپيده دم صبح مي‌گويند. در اصل به معناي شكافتن‌ِ وسيع است، و از آن جا كه نورِ صبح، تاريكي شب را مي‌شكافد، از آن به "فجر" تعبير شده و بر دو گونه است: فجرِ كاذب و فجر صادق كه اعلام پايان شب و آغاز روز است; در اين موقع، روزه‌داران بايد امساك را آغاز نمايند و وقت نماز صبح هم مي‌باشد.
سورة فجر، داراي 30 آيه بوده و در روايات، به علت وجود آيات "يَـََّأَيَّتُهَا النَّفْس‌ُ الْمُطْمَغ‌نَّة‌ُ # ارْجِعِي‌َّ إِلَي‌َ رَبِّكِ رَاضِيَة‌ً مَّرْضِيَّة‌ً # فَادْخُلِي فِي عِبَـَدِي # وَ ادْخُلِي جَنَّتِي" در پايان آن، به سورة امام حسين‌ناميده شده است.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 26، ص 438ـ441، دارالكتب الاسلامية.)
2. ليل، به معناي شب است. اين سوره شامل 21 آيه با مقطع‌هاي كوتاه و محتواي داغ و عمدتاً، ناظر به قيامت، پاداش، كيفر الهي و عوامل و اسباب آن است. در فضيلت تلاوت اين سوره از پيغمبر اكرم‌آمده است: "هر كس اين سوره را تلاوت كند، خداوند آن قدر به او مي‌بخشد كه راضي شود، و او را از سختي‌ها نجات مي‌دهد و مسير زندگي را براي او آسان مي‌سازد."(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 27، ص 67 و 66، دارالكتب الاسلامية.)
3. ضحي‌َ، به معناي اوايل روز است، آن موقعي كه خورشيد در آسمان بالا آمده نور آن بر همه جا مسلط مي‌شود، و اين در حقيقت، بهترين موقع روز است. سورة ضحي، 11 آيه دارد و طبق بعضي روايات، وقتي نازل شد كه پيامبر6 بر اثر تأثير و انقطاع‌ِ موقت‌ِ وحي، ناراحت بود، و زبان دشمنان عليه او باز شده بود. وقتي اين سوره نازل شد، هم چون باران رحمتي، بر قلب پاك پيامبر6 نشست و زبان بدگويان قطع گرديد. در حديثي از پيامبر6 نقل شده است: "هر كس آن را تلاوت كند، از كساني خواهد بود كه خدا از آن‌ها راضي مي‌شود و شايسته است كه محمد6 براي او شفاعت كند و به عدد هر يتيم و مسكين‌ِ سؤال كننده، دَه حسنه براي او خواهد بود."(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 27، ص 92 و 96، دارالكتب الاسلامية.)
4. عصر، در اصل به معناي فشردن است و به وقت عصر هم اطلاق مي‌شود; هم چنين به خاطر اين كه برنامه‌ها و كارهاي روزانه، در آن پيچيده و فشرده مي‌شود، به آن عصر مي‌گويند. اين كلمه به معناي "زمان" و دوران تاريخ بشر و يا بخشي از زمان، مانند زمان ظهور اسلام و قيام پيامبر اكرم‌و امثال آن نيز آمده است. سورة عصر، 3 آيه دارد، و در عين كوتاه بودن، برنامة جامع و كاملي براي سعادت انسان، تنظيم و ارائه نموده است.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 27، ص 290 و 293، دارالكتب الاسلامية.)
5. فلق، در اصل به معناي شكافتن چيزي و جدا كردن بعضي از بعضي ديگر است، و از آن جا كه هنگام دميدن سپيدة صبح، پرده سياه شب مي‌شكافد، اين واژه به معناي طلوع صبح به كار رفته است. سورة فلق، 5 آيه داشته و محتواي آن تعليماتي است، كه خداوندبه پيامبر اكرم‌خصوصاً، و به ساير مسلمانان عموماً در زمينه پناه بردن به ذات پاك او از شرّ همة اشرار مي‌دهد، تا خود را به او سپرده، و در پناه او، از شرّ هر موجود صاحب شرّي در امان بمانند.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 27، ص 454 و 458، دارالكتب الاسلامية.)
eporsesh.com
سوره‌هاي مورد نظر شما عبارت‌اند از: "فجر، لَيل، ضُحي‌َ، عصر و فلق" كه همة آن‌ها مكي بوده و در جزء سي‌ام قرآن قرار دارند.
1. فجر، به هنگام سپيده دم صبح مي‌گويند. در اصل به معناي شكافتن‌ِ وسيع است، و از آن جا كه نورِ صبح، تاريكي شب را مي‌شكافد، از آن به "فجر" تعبير شده و بر دو گونه است: فجرِ كاذب و فجر صادق كه اعلام پايان شب و آغاز روز است; در اين موقع، روزه‌داران بايد امساك را آغاز نمايند و وقت نماز صبح هم مي‌باشد.
سورة فجر، داراي 30 آيه بوده و در روايات، به علت وجود آيات "يَـََّأَيَّتُهَا النَّفْس‌ُ الْمُطْمَغ‌نَّة‌ُ # ارْجِعِي‌َّ إِلَي‌َ رَبِّكِ رَاضِيَة‌ً مَّرْضِيَّة‌ً # فَادْخُلِي فِي عِبَـَدِي # وَ ادْخُلِي جَنَّتِي" در پايان آن، به سورة امام حسين‌ناميده شده است.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 26، ص 438ـ441، دارالكتب الاسلامية.)
2. ليل، به معناي شب است. اين سوره شامل 21 آيه با مقطع‌هاي كوتاه و محتواي داغ و عمدتاً، ناظر به قيامت، پاداش، كيفر الهي و عوامل و اسباب آن است. در فضيلت تلاوت اين سوره از پيغمبر اكرم‌آمده است: "هر كس اين سوره را تلاوت كند، خداوند آن قدر به او مي‌بخشد كه راضي شود، و او را از سختي‌ها نجات مي‌دهد و مسير زندگي را براي او آسان مي‌سازد."(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 27، ص 67 و 66، دارالكتب الاسلامية.)
3. ضحي‌َ، به معناي اوايل روز است، آن موقعي كه خورشيد در آسمان بالا آمده نور آن بر همه جا مسلط مي‌شود، و اين در حقيقت، بهترين موقع روز است. سورة ضحي، 11 آيه دارد و طبق بعضي روايات، وقتي نازل شد كه پيامبر6 بر اثر تأثير و انقطاع‌ِ موقت‌ِ وحي، ناراحت بود، و زبان دشمنان عليه او باز شده بود. وقتي اين سوره نازل شد، هم چون باران رحمتي، بر قلب پاك پيامبر6 نشست و زبان بدگويان قطع گرديد. در حديثي از پيامبر6 نقل شده است: "هر كس آن را تلاوت كند، از كساني خواهد بود كه خدا از آن‌ها راضي مي‌شود و شايسته است كه محمد6 براي او شفاعت كند و به عدد هر يتيم و مسكين‌ِ سؤال كننده، دَه حسنه براي او خواهد بود."(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 27، ص 92 و 96، دارالكتب الاسلامية.)
4. عصر، در اصل به معناي فشردن است و به وقت عصر هم اطلاق مي‌شود; هم چنين به خاطر اين كه برنامه‌ها و كارهاي روزانه، در آن پيچيده و فشرده مي‌شود، به آن عصر مي‌گويند. اين كلمه به معناي "زمان" و دوران تاريخ بشر و يا بخشي از زمان، مانند زمان ظهور اسلام و قيام پيامبر اكرم‌و امثال آن نيز آمده است. سورة عصر، 3 آيه دارد، و در عين كوتاه بودن، برنامة جامع و كاملي براي سعادت انسان، تنظيم و ارائه نموده است.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 27، ص 290 و 293، دارالكتب الاسلامية.)
5. فلق، در اصل به معناي شكافتن چيزي و جدا كردن بعضي از بعضي ديگر است، و از آن جا كه هنگام دميدن سپيدة صبح، پرده سياه شب مي‌شكافد، اين واژه به معناي طلوع صبح به كار رفته است. سورة فلق، 5 آيه داشته و محتواي آن تعليماتي است، كه خداوندبه پيامبر اكرم‌خصوصاً، و به ساير مسلمانان عموماً در زمينه پناه بردن به ذات پاك او از شرّ همة اشرار مي‌دهد، تا خود را به او سپرده، و در پناه او، از شرّ هر موجود صاحب شرّي در امان بمانند.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 27، ص 454 و 458، دارالكتب الاسلامية.)
eporsesh.com
