دوشنبه، 22 اسفند 1390
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما

پرسش :

طول امل و آرزوى دراز چه پیامدهایی دارد؟


پاسخ :
طول امل و آرزوهاى دراز اين است كه انسان اعتقاد و اعتماد بر ماندن در دنيا و عمر زياد و باقى ماندن قدرت و جوانى و ثروت داشته باشد كه آن از جهل و يا محبّت دنيا نشئت مى گيرد و مدام انسان به خود وعده مى دهد كه فعلا زود است و هنوز جوانم و وقت دارم كه مثلا به حجّ بروم يا خمس بدهم يا از گناه توبه كنم؛ و يا به نماز اوّل وقت و يا ترك حرام مبادرت نمىورزد و امروز و فردا مى كند، غافل از آن كه به هيچ چيز نمى شود اعتماد كرد، نه به سلامتى، نه به جوانى، نه به عمر، نه به ثروت، و نه به پست و مقام. ناگهان بانگى برآمد خواجه مرد.
چند گويى كه به پيرى رسم و توبه كنم *** چه كنى گر ز جوانى به لحد درمانى
نَفَس المرء خطاه الى قبره: هر چه انسان نَفَس مى كشد قدم به طرف قبر برمى دارد.
خوب است به دوستان و بستگان گذشته فكر كنيم كه چقدر جوان مردند. با اين مرگ هاى ناگهانى كه پيش مى آيد كه گاهى به سبب سكته ى قلبى و مغزى، تصادفات، زلزله، سيل، آتش سوزى، جنگ و خون ريزى و... جوانان مى ميرند. انسان از چهل سالگى رو به سرازيرى مى رود و قوا، يكى پس از ديگرى از بين مى رود؛ چشم عينك مى خواهد، گوش سمعك نياز دارد و پا عصا مى خواهد. اميرالمؤمنين(عليه السلام)مى فرمايد:
من ايقن انّه يفارق الاحناب و يسكن التراب و يواجه الحساب و يستغنى عمّا خلّف و يفتقر الى ما قدّم كان الأحباب حريّاً بقصر الامل و طول العمل[1]؛ هر كس يقين دارد كه از عزيزانش جدا مى شود و زير خاك مى رود و با حسابش روبه رو مى شود و آنچه جمع آورى نموده پشت سر مى گذارد و به آنچه جلوتر از مرگ فرستاده نياز و احتياج دارد، خيلى به جا است كه آرزوها را كم و عمل صالح را زياد كند.
متأسفانه هر چه انسان پيرتر مى شود، آرزوهايش بيش تر مى شود. رسول خدا(صلى الله عليه وآله)مى فرمايد:
يشيب بن آدم و تشبّ فيه خصلتان الحرص و طول الامل[2]؛ فرزند آدم پير مى شود و دو صفت در او جوان مى گردد: يكى حرص به جمع آورى مال و ديگرى آرزوى دراز.
آدمى پير شود حرص جوان مى گردد *** خواب در وقت سحرگاه گران مى گردد
هم چنين مى فرمايد:
انّ اشدّ ما اخاف عليكم خصلتان اتّباع الهوى و طول الامل فامّا اتباع الهوى فانّه يصدّ عن الحقّ و امّا طول الامل فانّه الحبّ للدنيا[3]؛ به راستى بدترين چيزى كه بر شما مى ترسم، دو صفت است: يكى پيروى از هواى نفس و ديگرى آرزوى دراز؛ امّا پيروى از هواى نفس، پس جلوگيرى از حقّ مى كند و امّا آرزوى دراز، پس به راستى همان دوستى دنياست.
بر سايه بان حسن عمل اعتماد كن
بسيار سال ها به سر خاك ما رود *** كاين آب چشمه آيد و باد صبا رود
اين پنج روز مهلت ايّام آدمى *** بر خاك ديگران به تكبّر چرا رود
اى دوست بر جنازه ى دشمن چو بگذرى *** شادى مكن كه بر تو همين ماجرا رود
دامن كشان كه مى روى امروز بر زمين *** فردا غبار كالبدت بر هوا رود
خاكت در استخوان رود اى نفس شوخ چشم *** مانند سرمه دان كه در آن توتيا رود
دنيا حريف سفله و معشوقْ بىوفاست *** چون مى رود هر آينه بگذار تا رود
اين است حال تن كه تو بينى به زير خاك *** تا جان نازنين كه برآيد كجا رود
بر سايه بان حسن عمل اعتماد نيست *** سعدى مگر به سايه ى لطف خدا رود
ياربّ مگير بنده ى مسكين و دست گير *** كز تو كرم فزايد و از ما خطا رود[4]
ناگفته نماند تمام اين بدى ها در رابطه با آرزوى دراز و طول امل است، لكن اصل امل و آرزوى متعارف اشكال ندارد و به جاست. رسول خدا مى فرمايد:
الامل رحمة لامّتى و لولا الامل ما رضعت والدة ولدها و لا غرس غارس شجراً[5]؛ اصل آرزو براى امتّم رحمت است؛ اگر آرزو نبود، هيچ مادرى بچه اش را شير نمى داد و هيچ باغبانى درختى نمى كاشت.
پی نوشتها:
[1]. سفينة البحار، ج 1، ص 123، بحارالانوار، ج 73، ص 167.
[2]. جامع السعادات، ج 3، ص 29.
[3]. جامع السعادات، ج 3، ص 27.
[4]. كليات سعدى ص 316.
[5]. سفينه البحار، ج 1، ص 121.
منبع: دروس اخلاق اسلامى، سيد محمد على جزايرى (آل غفور)، مركز مطالعات و پژوهش هاى فرهنگى حوزه علميه


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
موارد بیشتر برای شما
حکمت | سلامت ماه رمضان / استاد رفیعی
music_note
حکمت | سلامت ماه رمضان / استاد رفیعی
حکمت | ثواب درک ماه رمضان / استاد رفیعی
music_note
حکمت | ثواب درک ماه رمضان / استاد رفیعی
حکمت | حرمت ماه رمضان / استاد رفیعی
music_note
حکمت | حرمت ماه رمضان / استاد رفیعی
از گرسنگی دنیا تا  تشنگی قیامت: تأملی در فلسفه روزه
از گرسنگی دنیا تا تشنگی قیامت: تأملی در فلسفه روزه
مواضع کشور‌های عربی درباره طرح کوچ اجباری فلسطینیان
مواضع کشور‌های عربی درباره طرح کوچ اجباری فلسطینیان
مکزیک رهبران تحت تعقیب کارتل‌های مواد مخدر را به آمریکا تسلیم کرد
play_arrow
مکزیک رهبران تحت تعقیب کارتل‌های مواد مخدر را به آمریکا تسلیم کرد
اتصال نیروگاه سیکل ترکیبی ایسین به خط لوله فرآورده‌های نفتی پس از ۱۰ سال در هرمزگان
play_arrow
اتصال نیروگاه سیکل ترکیبی ایسین به خط لوله فرآورده‌های نفتی پس از ۱۰ سال در هرمزگان
نحوه برگزاری انتخابات فدراسیون فوتبال
play_arrow
نحوه برگزاری انتخابات فدراسیون فوتبال
مبنای اختلاف فتاوا درباره رویت هلال ماه چیست؟
play_arrow
مبنای اختلاف فتاوا درباره رویت هلال ماه چیست؟
نخستین تصاویر از انتقال جسد ۲ نفر از جانباختگان حادثه کوهنوردی به مراکز درمانی بانه
play_arrow
نخستین تصاویر از انتقال جسد ۲ نفر از جانباختگان حادثه کوهنوردی به مراکز درمانی بانه
پنالتی خراب کردن سردار آزمون در بازی امشب شباب الاهلی مقابل بنی یاس
play_arrow
پنالتی خراب کردن سردار آزمون در بازی امشب شباب الاهلی مقابل بنی یاس
انتشار فیلم بخش‌هایی از دیدار خانواده شهید علی کسایی با رهبر انقلاب
play_arrow
انتشار فیلم بخش‌هایی از دیدار خانواده شهید علی کسایی با رهبر انقلاب
پند اخلاقی دعای روز اول ماه رمضان با تاکید بر روزه داری
پند اخلاقی دعای روز اول ماه رمضان با تاکید بر روزه داری
عبدالله اوجالان در پیامی انحلال «PKK» را اعلام کرد
play_arrow
عبدالله اوجالان در پیامی انحلال «PKK» را اعلام کرد
وقتی ترامپ زلنسکی را هل داد!
play_arrow
وقتی ترامپ زلنسکی را هل داد!