پرسش :
سعادتمند يا شقاوتمند شدن اختيارى انسان، چگونه با قضا و قدر و علم خدا سازگار است؟
پاسخ :
خداوند متعال چنين مقرر فرموده است كه انسان به وجود بيايد و افعالش با مقدّماتى كه آخرين آنها تحقق اراده است، صورت پذيرد. پس آن چه در لوح محفوظ نگاشته شده، اين است كه:
انسان با اراده و اختيار خودش كار كند، اراده اى كه همراه با آگاهى است و در نتيجه اين عمل ارادى آگاهانه به سعادت يا شقاوت برسد. به همين جهت، هر انسانى هرگونه كه بخواهد مى انديشد و براساس آن با اراده خويش عمل مى كند.
پس، سعادت، شقاوت، عادل بودن، جانى بودن و... به دست خود انسانهاست.
«انا هديناه السبيل اماشاكراو اماكفوراً; به راستى ما راه را براى او(انسان) نشان داديم، خواه شاكر باشد(پذيرا گردد) يا ناسپاس».
علم خداوند به سعادت و شقاوت انسان نيز منافاتى با اختيار انسان ندارد، چه اينكه خداوند مى داند كه هر كسى بر پايه اختيار خويش راه سعادت يا بدبختى خويش را مى پيمايد. درست مثل معلّمى كه با توجّه به فعّاليّت دانش آموزان مى داند فلان دانش آموز قبول يا فلان دانش آموز مردود مى شود. گذشته بر اين، انسان با مبادرت به امورى مى تواند سرنوشت خود را تغيير دهد: مثلا با دادن صدقه و صله رحم، عمر خود را افزايش دهد، امّا اين كار نيز خارج از علم خداوند نيست كه او از ابتدا مى دانست كه من با اختيار خود اين چنين تغيير در سرنوشت خود به وجود مى آورم.
بنابراين، قضاء و قدر و علم خداوند، هيچ منافاتى با خوشبخت يا بدبخت شدن اختيارى آدمى ندارد.
eporsesh.com
خداوند متعال چنين مقرر فرموده است كه انسان به وجود بيايد و افعالش با مقدّماتى كه آخرين آنها تحقق اراده است، صورت پذيرد. پس آن چه در لوح محفوظ نگاشته شده، اين است كه:
انسان با اراده و اختيار خودش كار كند، اراده اى كه همراه با آگاهى است و در نتيجه اين عمل ارادى آگاهانه به سعادت يا شقاوت برسد. به همين جهت، هر انسانى هرگونه كه بخواهد مى انديشد و براساس آن با اراده خويش عمل مى كند.
پس، سعادت، شقاوت، عادل بودن، جانى بودن و... به دست خود انسانهاست.
«انا هديناه السبيل اماشاكراو اماكفوراً; به راستى ما راه را براى او(انسان) نشان داديم، خواه شاكر باشد(پذيرا گردد) يا ناسپاس».
علم خداوند به سعادت و شقاوت انسان نيز منافاتى با اختيار انسان ندارد، چه اينكه خداوند مى داند كه هر كسى بر پايه اختيار خويش راه سعادت يا بدبختى خويش را مى پيمايد. درست مثل معلّمى كه با توجّه به فعّاليّت دانش آموزان مى داند فلان دانش آموز قبول يا فلان دانش آموز مردود مى شود. گذشته بر اين، انسان با مبادرت به امورى مى تواند سرنوشت خود را تغيير دهد: مثلا با دادن صدقه و صله رحم، عمر خود را افزايش دهد، امّا اين كار نيز خارج از علم خداوند نيست كه او از ابتدا مى دانست كه من با اختيار خود اين چنين تغيير در سرنوشت خود به وجود مى آورم.
بنابراين، قضاء و قدر و علم خداوند، هيچ منافاتى با خوشبخت يا بدبخت شدن اختيارى آدمى ندارد.
eporsesh.com
