پرسش :

آيا مسلماناني كه در قيامت وارد دوزخ مي شوند، براي هميشه در آن جا باقي مي مانند يا اين كه بعد از تحمل عذاب ، مورد الطاف الهي قرار مي گيرند؟

پاسخ :
جهنمياني كه كافر نيستند، بعد از تحمل كيفر، از جهنم نجات مي‏يابند و به بهشت وارد مي‏شوند، ولي كفار و كساني كه منكر خدا هستند و معاند هم هستند، در جهنم مخلّدند.
حضرت موسي بن جعفر عليه‏السلام فرمود: "خدا در آتش جز اهل كفر و انكار را مخلد نمي‏سازد". (1)
صدارلمتألهين در اين‏باره مي‏گويد:"گوهر انساني براساس توحيد آفريده شد، و اين مسئله است كه هرگز نابود نمي‏گردد. چيزي كه هست گناهان و لغزش‏ها يك سلسله حالات پست و غير مناسبي است كه روي اين گوهر را مي‏پوشاند، ولي آن گاه كه وارد دوزخ مي‏گردد، به تدريج اين پوشش‏ها و حجاب‏ها از بين مي‏رود و انسان به فطرت خود باز مي‏گردد. در اين صورت از دوزخ رهايي يافته و با فطرت پاك وارد بهشت مي‏گردد".(2)
البته در بعضي از آيات، در مورد برخي گناهان مانند كشتن انساني بي گناه، كلمه مخلد و خلود در آتش دوزخ به كار رفته است كه بيش‏تر مفسران اين كلمه را در اين موارد (غير از كفر به معناي زمان طولاني معنا كرده‏اند نه هميشگي. مخلد و هميشگي نبودن گناه كاران در جهنم نبايد چراغ سبزي براي آنان حساب شود، زيرا اوّلاً مدت عذاب معلوم نيست و ثانياً شدت عذاب آخرت به حدي است كه حتي يك لحظه‏اش هم غير قابل تحمل است.
قرآن كريم در مورد سختي عذاب جهنم مي‏فرمايد: "همان روز (قيامت، كه آسمان همچون فلز گداخته مي‏شود، و كوه‏ها مانند پشم رنگين متلاشي خواهد شد، و هيچ دوست صميمي سراغ دوستش را نمي‏گيرد. آن‏ها را نشان‏شان مي‏دهند (ولي هر كس گرفتار كار خويش است) چنان است كه گنهكار دوست مي‏دارد فرزندان خود را، همسر، برادران، قبيله و فاميلش كه هميشه از او حمايت مي‏كردند، و همه مردم روي زمين را فدا كند تا مايه نجاتش گردند، اما هرگز چنين نيست (كه با اين‏ها بتوان نجات يافت). آري شعله‏اي سوزان آتش است.، دست و پا و پوست سرا را مي‏كند و مي‏برد". (3)
پي نوشت ها :
1- توحيد صدوق، باب 36، حديث 6، ص 407.
2- جعفر سبحاني، منشور جاويد، ج 9، ص 402؛ اسفار، ج 9، ص 347 - 351.
3- معارج (70) آيه 9 - 16.
eporsesh.com