پرسش :
چگونه مي‌توان فرزندان را در شرايط فعلي كه شاهد تهاجم فرهنگي دشمن به صورت گسترده در بين جوانان هستيم، از خطرات اين تهاجمات حفظ كنيم؟
پاسخ :
مناسب ترين بستر براي ظهور رفتارهاي مذهبي، خانواده است. وقتي فرزندان ارزش هاي اخلاقي را به طور مجسم در رفتار و زندگي والدين خود مي بينند، با عظمت و زيبايي و جاذبه آنها آشنا مي شوند. در اين صورت زمينه براي شكوفايي و دروني شدن مفاهيم اخلاقي فراهم مي گردد. در اين صورت، امواجِ بدون ديوار رسانه هاي ارتباطي و ماهواره ها نمي تواند دل هاي جوانان را تسخير كند.
فرزندان ما بيش از آن كه به گفتار ما نظر افكنند، اعمال ما را زير نظر دارند كه گفته‌اند: بچه هاي ما آن گونه مي شوند كه ما هستيم و نه آن گونه كه مي خواهيم باشند.
استاد مطهري مي گويد: "متأسفانه ما بيش از اندازه از گوش و زبان، انتظار داريم. گاهي هم بايد از راه عمل و چشم استفاده كنيم. ما با دست خود و عمل خويش، خوب رفتار كنيم تا آن ها با چشم خودشان ببينند. يك مقداري هم به اين گوش و زبان بيچاره استراحت بدهيم ".
نكته مهم ديگر آن است كه قبل از انتقال ارزش ها و مفاهيم اعتقادي بايد زمينة لازم عاطفي و رواني آن براي كودك فراهم شده باشد. گرايش فرزندان به پذيرش دستورهاي ديني در سايه احساس شخصيت و عزت نفس تحقق مي يابد. ايجاد جوّ معنوي و احترام آميز والدين، تشويق و ترغيب فرزندان، پرهيز از تحميل عقايد و سخت گيري باجا، رفيق شدن با آن ها و اتخاذ روش آزاد منشانه در محيطي آرام، در پرورش ديني بسيار مؤثر است. امام علي(ع) مي فرمايد: "من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهوات؛ كسي كه از كرامت نفس برخوردار است، گرفتار شهوت ها نمي شود ".
نكته آخر، عادت دادن كودكان به عبادات و اجراي دستورهاي ديني است. نبايد انجام تكاليف را تا زمان بلوغ به تأخير انداخت. اگر اين كار در ايام كودكي انجام گيرد و به صورت عادت درآيد، در زمان بلوغ انجام آن سخت نخواهد بود.
امام صادق(ع) مي فرمايد: "ما فرزندانمان را در سن هفت سالگي به مقدار توانشان دستور مي دهيم كه روزه بگيرند؛ تا نصف روز يا بيشتر يا كم تر. وقتي تشنگي يا گرسنگي بر آنان غلبه كرد، افطار مي كنند. اين عمل را به اين جهت انجام مي دهيم تا به تدريج به روزه گرفتن عادت نمايند و قدرت نمايند و قدرت آن را پيدا كنند، زيرا اگر صفات پسنديده به صورت عادت در آيد، به آساني قابل تغيير نيست ". يكي از راه هاي مفيد در اين راه استفاده از تشويق است. خانواده هايي كه از فرصت دوران كودكي استفاده نمي كنند، در دوران بلوغ معمولاً با مشكلات جدي روبه رو مي شوند. پدر و مادر بايد فرزندان خود را به مجالس و مراسم ديني ببرند و در نماز جماعت شركت كنند. اين مراسم براي پرورش عواطف ديني كودكان بسيار مؤثر است. بايد خلأهاي فكري و اوقات فراغت و ... را با چيزهاي خوب پر كرد. نبايد تربيت صرفاً جنبه نهي و منع داشته باشد، بلكه بايد با چيزهاي مفيد مانند ورزش، آموزش، تفريحات سالم، كتاب و برنامه هاي مفيد پر شود و به گونه صحيح نيازهاي آنها را برآورده كرد.
www.morsalat.com
مناسب ترين بستر براي ظهور رفتارهاي مذهبي، خانواده است. وقتي فرزندان ارزش هاي اخلاقي را به طور مجسم در رفتار و زندگي والدين خود مي بينند، با عظمت و زيبايي و جاذبه آنها آشنا مي شوند. در اين صورت زمينه براي شكوفايي و دروني شدن مفاهيم اخلاقي فراهم مي گردد. در اين صورت، امواجِ بدون ديوار رسانه هاي ارتباطي و ماهواره ها نمي تواند دل هاي جوانان را تسخير كند.
فرزندان ما بيش از آن كه به گفتار ما نظر افكنند، اعمال ما را زير نظر دارند كه گفته‌اند: بچه هاي ما آن گونه مي شوند كه ما هستيم و نه آن گونه كه مي خواهيم باشند.
استاد مطهري مي گويد: "متأسفانه ما بيش از اندازه از گوش و زبان، انتظار داريم. گاهي هم بايد از راه عمل و چشم استفاده كنيم. ما با دست خود و عمل خويش، خوب رفتار كنيم تا آن ها با چشم خودشان ببينند. يك مقداري هم به اين گوش و زبان بيچاره استراحت بدهيم ".
نكته مهم ديگر آن است كه قبل از انتقال ارزش ها و مفاهيم اعتقادي بايد زمينة لازم عاطفي و رواني آن براي كودك فراهم شده باشد. گرايش فرزندان به پذيرش دستورهاي ديني در سايه احساس شخصيت و عزت نفس تحقق مي يابد. ايجاد جوّ معنوي و احترام آميز والدين، تشويق و ترغيب فرزندان، پرهيز از تحميل عقايد و سخت گيري باجا، رفيق شدن با آن ها و اتخاذ روش آزاد منشانه در محيطي آرام، در پرورش ديني بسيار مؤثر است. امام علي(ع) مي فرمايد: "من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهوات؛ كسي كه از كرامت نفس برخوردار است، گرفتار شهوت ها نمي شود ".
نكته آخر، عادت دادن كودكان به عبادات و اجراي دستورهاي ديني است. نبايد انجام تكاليف را تا زمان بلوغ به تأخير انداخت. اگر اين كار در ايام كودكي انجام گيرد و به صورت عادت درآيد، در زمان بلوغ انجام آن سخت نخواهد بود.
امام صادق(ع) مي فرمايد: "ما فرزندانمان را در سن هفت سالگي به مقدار توانشان دستور مي دهيم كه روزه بگيرند؛ تا نصف روز يا بيشتر يا كم تر. وقتي تشنگي يا گرسنگي بر آنان غلبه كرد، افطار مي كنند. اين عمل را به اين جهت انجام مي دهيم تا به تدريج به روزه گرفتن عادت نمايند و قدرت نمايند و قدرت آن را پيدا كنند، زيرا اگر صفات پسنديده به صورت عادت در آيد، به آساني قابل تغيير نيست ". يكي از راه هاي مفيد در اين راه استفاده از تشويق است. خانواده هايي كه از فرصت دوران كودكي استفاده نمي كنند، در دوران بلوغ معمولاً با مشكلات جدي روبه رو مي شوند. پدر و مادر بايد فرزندان خود را به مجالس و مراسم ديني ببرند و در نماز جماعت شركت كنند. اين مراسم براي پرورش عواطف ديني كودكان بسيار مؤثر است. بايد خلأهاي فكري و اوقات فراغت و ... را با چيزهاي خوب پر كرد. نبايد تربيت صرفاً جنبه نهي و منع داشته باشد، بلكه بايد با چيزهاي مفيد مانند ورزش، آموزش، تفريحات سالم، كتاب و برنامه هاي مفيد پر شود و به گونه صحيح نيازهاي آنها را برآورده كرد.
www.morsalat.com
