پرسش :
آيا دوست يابي بدون معيار و در نظر گرفتن ابعاد ديني و معنوي و اخلاقي آن گناه محسوب مي شود؟
پاسخ :
انتخاب دوست و همنشين متأثر از فرهنگ و اعتقادات شما است . اگر خواسته باشيم بصورت كامل و دقيق با هم سخن بگوئيم بايد به اين نكات توجه داشته باشيم كه داشتن دوست و برخوردار بودن از ارتباط عاطفي دوستانه يك ضرورت انساني است . يعني حتي اگر آدمي را موجودي اجتماعي نشناسيم وليكن داشتن دوست به مقتضاي تدبير عاقلانه و تأمين خواسته هاي فطري و غريزي يك پديده ضروري و انكارناپذير زندگي انساني است . حال بعد از ناگزير بودن از دوستي بايد مشخص كرد كه معيارهاي انتخاب دوست چيست و بهترين همنشين كيست ؟ و قبل از آن , معيارهاي همنشين مناسب را چه چيزي معين مي كند؟ پاسخ روشن است كه اهداف اساسي ترين معيار تعيين رفتارها است . دوستي نمودن و همنشين داشتن همانند تمام اعمالي كه آدمي انجام مي دهد, هدفي را تعقيب مي كند. اگر هدف تأمين نيازهاي اقتصادي و برخورداري از متاع دنياست بي ترديد دوستي با فقرا هرگز موجب تحصيل اين هدف نخواهد شد. اگر هدف از دوستي كسب دانش و پيدا كردن راه ترقي و تعالي است اين هدف با رفاقت با افراد بي سواد و نابكار به كف نمي آيد. حال بايد ديد كه هدف شما از دوستي چيست ؟ شايد بگوئيد اهداف در هر زماني تغيير مي پذيرد گاه رسيدن به يك منصب هدف است لذا بايد با افراد صاحب منصب رفاقت داشت تا... و گاه هدف در اختيار افراد لا ابالي و بي دين است و در اين صورت براي تأمين و تهيه اين هدف بايد با چنين افرادي دوست شد و همنشيني نمود!؟! آيا چون رسيدن به هدف مهم است , از هر راه و روشي كه مي توان به آن رسيد, بايد آن را به كف آورد هر چند روشي غلط و نامناسب باشد وآيا هدف وسيله را توجيه مي كند؟!!مسلم است چنين تفكري باطل واشتباه است اما همانگونه كه گذشت و بايد گفت اهداف تمام اعمال ما و هر شخص و انساني را اعتقادات او معين مي كند و حتي راه رسيدن به آن اهداف بايد با اعتقادات فرد هماهنگ باشد. و در مرام ما مسلمانان هدف تمام اعمال و رفتارها به آخرت و خشنودي خداوند بر مي گردد, و لذا هرگاه در پي انجام عملي بر مي آئيم اولين سئوال آن است كه آيا اين عمل موجب خرسند شدن حضرت حق مي شود يا نه ؟ آيا خداوند به انجام اين عمل رضايت دارد يا نه ؟ چرا كه جملگي خود را بنده او مي دانيم و بنده بايد در پي تحصيل رضايت مولاي خويش باشد. حال در دوستي و همنشيني نيز بايد هدف همين باشد و الا اگر متاع دنيا و مناصب عالي و دانش فراوان به كف آوردن هدف باشد و بس ديگر بنده خدا نخواهيم بود بلكه بنده منصب و متاع دنيا و علم هستيم . لذا اهل بيت مكرم در ضمن احاديثي مي فرمايند: با كسي دوستي داشته باش كه ديدارش تو را به ياد آخرت و سخنش موجب فزوني علم و دانشت و عملش تو را به آخرت ترغيب كند. از ديدگاه منابع اسلامي يك دوست خوب بايد از ويژگيهاي زير برخوردار باشد 1- وفادار 2- متعهد به عهد و پيمان دوستي 3- مؤدب و برخوردار از اخلاق نيكو 4- پايبند به احكام دين و آئين جوانمردان همانند غيرت و هميت 5- خدا پروا و پرهيزكار 6- عاقل و دور انديش 7- برخوردار آگاهي و اطلاع لازم و سطح بينش ايده ال 8- آئينه دوست (عيب و ايراد دوست خود را به زبان دوستي بگويد و زمينه ساز رشد و تعالي دوست خود باشد) 9- هم ترازي اجتماعي 10- همنشين سطوح پائين تر جامعه بخصوص فقرا و نيازمندان . پر واضح است كه اگر دوستي از يكي از ويژگيهاي فوق بي بهره باشد از همان كانال به تو آسيب خواهد رساند و حداقل از همان نقطه سير تعالي و پيشرفت را به روي شما سد خواهد نمود لذا در انتخاب دوست برخوردار از اين صفات دقت كنيد مبادا با كسي طرح دوستي بريزيد كه خيانتكار, ستمگر, ترسو, سخن چين , بخيل و خسيس , تندخو, بد اخلاق , دروغگو و آسوده خواه باشد كه يكي از اين ويژگي هاي او براي انحراف شما و تباه ساختن زندگي و دوستيهاي ديرين كافي است چرا كه پاي دوستي بر احساس همدردي , خيرخواهي , يكرنگي , فروتني , پوشيدن سر, كم توقع بودن و بردباري و شاد كردن و شاد خواستن استوار است .
با توضيحاتي كه داده شد مي توان به خوبي درك كرد كه انتخاب دوست بدون معيارهاي اخلاقي ، چون موجب ضرر مي شود ،باعث گناه مي گردد.
www.morsalat.com
انتخاب دوست و همنشين متأثر از فرهنگ و اعتقادات شما است . اگر خواسته باشيم بصورت كامل و دقيق با هم سخن بگوئيم بايد به اين نكات توجه داشته باشيم كه داشتن دوست و برخوردار بودن از ارتباط عاطفي دوستانه يك ضرورت انساني است . يعني حتي اگر آدمي را موجودي اجتماعي نشناسيم وليكن داشتن دوست به مقتضاي تدبير عاقلانه و تأمين خواسته هاي فطري و غريزي يك پديده ضروري و انكارناپذير زندگي انساني است . حال بعد از ناگزير بودن از دوستي بايد مشخص كرد كه معيارهاي انتخاب دوست چيست و بهترين همنشين كيست ؟ و قبل از آن , معيارهاي همنشين مناسب را چه چيزي معين مي كند؟ پاسخ روشن است كه اهداف اساسي ترين معيار تعيين رفتارها است . دوستي نمودن و همنشين داشتن همانند تمام اعمالي كه آدمي انجام مي دهد, هدفي را تعقيب مي كند. اگر هدف تأمين نيازهاي اقتصادي و برخورداري از متاع دنياست بي ترديد دوستي با فقرا هرگز موجب تحصيل اين هدف نخواهد شد. اگر هدف از دوستي كسب دانش و پيدا كردن راه ترقي و تعالي است اين هدف با رفاقت با افراد بي سواد و نابكار به كف نمي آيد. حال بايد ديد كه هدف شما از دوستي چيست ؟ شايد بگوئيد اهداف در هر زماني تغيير مي پذيرد گاه رسيدن به يك منصب هدف است لذا بايد با افراد صاحب منصب رفاقت داشت تا... و گاه هدف در اختيار افراد لا ابالي و بي دين است و در اين صورت براي تأمين و تهيه اين هدف بايد با چنين افرادي دوست شد و همنشيني نمود!؟! آيا چون رسيدن به هدف مهم است , از هر راه و روشي كه مي توان به آن رسيد, بايد آن را به كف آورد هر چند روشي غلط و نامناسب باشد وآيا هدف وسيله را توجيه مي كند؟!!مسلم است چنين تفكري باطل واشتباه است اما همانگونه كه گذشت و بايد گفت اهداف تمام اعمال ما و هر شخص و انساني را اعتقادات او معين مي كند و حتي راه رسيدن به آن اهداف بايد با اعتقادات فرد هماهنگ باشد. و در مرام ما مسلمانان هدف تمام اعمال و رفتارها به آخرت و خشنودي خداوند بر مي گردد, و لذا هرگاه در پي انجام عملي بر مي آئيم اولين سئوال آن است كه آيا اين عمل موجب خرسند شدن حضرت حق مي شود يا نه ؟ آيا خداوند به انجام اين عمل رضايت دارد يا نه ؟ چرا كه جملگي خود را بنده او مي دانيم و بنده بايد در پي تحصيل رضايت مولاي خويش باشد. حال در دوستي و همنشيني نيز بايد هدف همين باشد و الا اگر متاع دنيا و مناصب عالي و دانش فراوان به كف آوردن هدف باشد و بس ديگر بنده خدا نخواهيم بود بلكه بنده منصب و متاع دنيا و علم هستيم . لذا اهل بيت مكرم در ضمن احاديثي مي فرمايند: با كسي دوستي داشته باش كه ديدارش تو را به ياد آخرت و سخنش موجب فزوني علم و دانشت و عملش تو را به آخرت ترغيب كند. از ديدگاه منابع اسلامي يك دوست خوب بايد از ويژگيهاي زير برخوردار باشد 1- وفادار 2- متعهد به عهد و پيمان دوستي 3- مؤدب و برخوردار از اخلاق نيكو 4- پايبند به احكام دين و آئين جوانمردان همانند غيرت و هميت 5- خدا پروا و پرهيزكار 6- عاقل و دور انديش 7- برخوردار آگاهي و اطلاع لازم و سطح بينش ايده ال 8- آئينه دوست (عيب و ايراد دوست خود را به زبان دوستي بگويد و زمينه ساز رشد و تعالي دوست خود باشد) 9- هم ترازي اجتماعي 10- همنشين سطوح پائين تر جامعه بخصوص فقرا و نيازمندان . پر واضح است كه اگر دوستي از يكي از ويژگيهاي فوق بي بهره باشد از همان كانال به تو آسيب خواهد رساند و حداقل از همان نقطه سير تعالي و پيشرفت را به روي شما سد خواهد نمود لذا در انتخاب دوست برخوردار از اين صفات دقت كنيد مبادا با كسي طرح دوستي بريزيد كه خيانتكار, ستمگر, ترسو, سخن چين , بخيل و خسيس , تندخو, بد اخلاق , دروغگو و آسوده خواه باشد كه يكي از اين ويژگي هاي او براي انحراف شما و تباه ساختن زندگي و دوستيهاي ديرين كافي است چرا كه پاي دوستي بر احساس همدردي , خيرخواهي , يكرنگي , فروتني , پوشيدن سر, كم توقع بودن و بردباري و شاد كردن و شاد خواستن استوار است .
با توضيحاتي كه داده شد مي توان به خوبي درك كرد كه انتخاب دوست بدون معيارهاي اخلاقي ، چون موجب ضرر مي شود ،باعث گناه مي گردد.
www.morsalat.com
