پرسش :
اگر انسان بخواهد توفيقاتش براي اطاعت وعبادت خداوند بيشتر شود چه بايد بكند؟
پاسخ :
براى اين كه در راه ديندارى و بندگى خداوند موفق باشيم بايد در زندگى برنامهريزى كنيم، برخى از برنامههاى مفيد عبارتند از:
1- مراقبه و محاسبه: در آغاز هر كارى كمى مكث كنيد اگر واجب است حتما انجام دهيد اگر حرام است حتما ترك كنيد و اگر نه حرام است نه واجب در انجام و ترك آن مختاريد اين سه چيز را قبل از انجام هر كارى مشخص كنيد سپس انجام دهيد. اصل اين توجه و مراقبه چندين فايده دارد اولاً انسان به حرام نمىافتد و نيز واجبى از او ترك نمىشود. ثانيا: انسان را از غفلت شبانهروزى مىگيرد. ثالثا: ترك حرام و فعل واجب به قصد قربت خود عبادت به حساب مىآيد مىتوان فعل تمام واجبات و ترك تمام محرمات را به قصد قربت انجام داد حتىافعالى كه نه واجب هستند نه حرام مىتوان با قصد قربت آنها را عبادى كرد مثلاً خوابيدن با اين قصد باشد كه تجديد نيرو شود تا انسان عبادت خدا كند و... شب به محاسبه بنشيند كه آيا مراقبه طول روز را خوب انجام داده يا نه. اگر خوب انجام داده و نه تنها در اول هر كارىمراقبهاش را انجام داده بلكه آن كار را طبق مراقبه انجام داده مثلاً اگر در اول فهميد فلان كار حرام است در عمل هم آن را ترك كرده يا اگر در اول فهميد واجب است در عمل آن را انجام داده اينجا شكر خداى را هر چند زبانى به جا آورد و اگر خوب انجام نداده علتيابى كند تا به مرورنقصها و علت عدم موفقيت را كشف كند تا بعد از سالها به جايى برسد كه حتى يك گناه از او صادر نشود و خلاصه اين كه مدار مراقبه و محاسبه شما انجام واجبات و ترك محرمات مىباشد.
حضرت على(ع) مىفرمايند: ان هذه النفس لامارة بالسوء فمن اهملها، جمحت به الى المآثم؛همانا اين نفس پيوسته به بدى و زشتى امرمىكند پس هر كسى آن را مهمل به حال خود واگذارد (ولى او انسان را رها نمىكند و) او انسان را به سمت گناهان مىكشاند»، (الغرروالدرر، باب النفس به نقل از سر الاسراء، استاد على سعادتپرور، ج 1، ص 305، روايت 20). بنابراين مراقبه و محاسبه را بايد جدى گرفت كه از اساسىترين دستورات اخلاقى و سازنده مىباشد.
1- نماز اول وقت: اگر كار اهمى با نماز اول وقت در تعارض نباشد نماز اول وقت را ترك نكنيد. روايات و نيز بزرگان نماز اول وقت را اكيدا سفارش كردهاند. امام صادق(ع) مىفرمايند: لكل صلاة وقتان: اول و آخر، فاولالوقت افضله و ليس لاحد ان يتخذ آخر الوقتين وقتا الا من علة و انما جعل آخرالوقت للمريض والمعتل و لمن له عذر و اول الوقترضوان الله و آخر الوقت عفوالله؛براى هر نمازى دو وقت است: اول وقت و آخر وقت پس اول وقت برتر و با فضيلتتر است وبراى كسى نشايد كه آخر وقت را وقت (نماز) اتخاذ كند مگر از روى علتى و آخر وقت فقط براى شخص بيمار و ناتوان و كسى كه داراى
1- آمر به معروف و ناهي از منكر واجبات و محرمات را بشناسد
2- كسي كه مرتكب معصيت شده قصد تكرار آن را داشته باشد
3- مراحل امر به معروف و نهي از منكر از آسان به شديد رعايت شود مثلا" اگر با عذرىاست مىباشد و اول وقت خشنودى خدا را دربردارد ولى آخر وقت عفو خدا را»، (ميزانالحكمه، ج 5، ص 401، روايت 10390).
2- مستحبات نشاطآور: از ميان مستحبات از نمازهاى نافله گرفته تا دعاى كميل و ندبه و... فقط و فقط آنهايى را انجام دهيد كه براى شما نشاطآور است و از تحميل نفس بر مستحبات پرهيز كنيد فقط به اقبال قلب بنگريد هر عمل مستحبى كه قلب بدان اقبال داشت و برايتاننشاطبخش و حالآور بود به همان اكتفا كنيد، حتى نسبت به نماز شب كه سفارش زيادى شده است اگر نشاط نداشتيد يا اصلاً نخوانيد يا خيلى خيلى خلاصه در ظرف ده دقيقه تمام يازده ركعت را با حذف مستحبات بخوانيد.
3- توسل به ائمه معصومين(ع): گاه گاهى مخصوصا به اقتضاى حال و اقبال قلب به ائمه معصومين(ع) توسل جوييد و توفيق و حاجات خود را از آن معادن كرم بخواهيد.
4- دائمالوضوء: سعى كنيد هميشه وضودار باشيد و اگر براى شب قبل از خواب وضو بگيريد كافى است و چنانچه نيمهشب براى كارى برخاستيد و خواستيد دوباره بخوابيد وضو لازم نيست اگر آب وضو را با حوله خشك كنيد از جهتى بهتر است.
5- زيارت اهل قبور: هفتهاى يك بار به زيارت اهل قبور مؤمنين و شهداى عزيز برويد و اگر وقت خلوتى را انتخاب كنيد تا تأمل بيشترى كنيد و گذرا بودن دنيا بيشتر در دلتان جا افتد خيلى بهتر است هدف اين است كه دل تكان بخورد و رغبت خود را به دنيا كم كند و به فكرآخرت و عالم قبر و قيامت بيفتد.
6- بالا بردن سطح معلومات دينى و اجتماعى خود توسط مطالعه كتب دينى مخصوصا كتابهاى تفسيرى و شركت در جلسات سخنرانى و... زيرا هيچ چيز مانند علم و آگاهى مقام انسان را بالا نمىبرد و موجب نجات از گرفتارىهاى دينى و دنيوى نمىگردد.
www.morsalat.com
براى اين كه در راه ديندارى و بندگى خداوند موفق باشيم بايد در زندگى برنامهريزى كنيم، برخى از برنامههاى مفيد عبارتند از:
1- مراقبه و محاسبه: در آغاز هر كارى كمى مكث كنيد اگر واجب است حتما انجام دهيد اگر حرام است حتما ترك كنيد و اگر نه حرام است نه واجب در انجام و ترك آن مختاريد اين سه چيز را قبل از انجام هر كارى مشخص كنيد سپس انجام دهيد. اصل اين توجه و مراقبه چندين فايده دارد اولاً انسان به حرام نمىافتد و نيز واجبى از او ترك نمىشود. ثانيا: انسان را از غفلت شبانهروزى مىگيرد. ثالثا: ترك حرام و فعل واجب به قصد قربت خود عبادت به حساب مىآيد مىتوان فعل تمام واجبات و ترك تمام محرمات را به قصد قربت انجام داد حتىافعالى كه نه واجب هستند نه حرام مىتوان با قصد قربت آنها را عبادى كرد مثلاً خوابيدن با اين قصد باشد كه تجديد نيرو شود تا انسان عبادت خدا كند و... شب به محاسبه بنشيند كه آيا مراقبه طول روز را خوب انجام داده يا نه. اگر خوب انجام داده و نه تنها در اول هر كارىمراقبهاش را انجام داده بلكه آن كار را طبق مراقبه انجام داده مثلاً اگر در اول فهميد فلان كار حرام است در عمل هم آن را ترك كرده يا اگر در اول فهميد واجب است در عمل آن را انجام داده اينجا شكر خداى را هر چند زبانى به جا آورد و اگر خوب انجام نداده علتيابى كند تا به مرورنقصها و علت عدم موفقيت را كشف كند تا بعد از سالها به جايى برسد كه حتى يك گناه از او صادر نشود و خلاصه اين كه مدار مراقبه و محاسبه شما انجام واجبات و ترك محرمات مىباشد.
حضرت على(ع) مىفرمايند: ان هذه النفس لامارة بالسوء فمن اهملها، جمحت به الى المآثم؛همانا اين نفس پيوسته به بدى و زشتى امرمىكند پس هر كسى آن را مهمل به حال خود واگذارد (ولى او انسان را رها نمىكند و) او انسان را به سمت گناهان مىكشاند»، (الغرروالدرر، باب النفس به نقل از سر الاسراء، استاد على سعادتپرور، ج 1، ص 305، روايت 20). بنابراين مراقبه و محاسبه را بايد جدى گرفت كه از اساسىترين دستورات اخلاقى و سازنده مىباشد.
1- نماز اول وقت: اگر كار اهمى با نماز اول وقت در تعارض نباشد نماز اول وقت را ترك نكنيد. روايات و نيز بزرگان نماز اول وقت را اكيدا سفارش كردهاند. امام صادق(ع) مىفرمايند: لكل صلاة وقتان: اول و آخر، فاولالوقت افضله و ليس لاحد ان يتخذ آخر الوقتين وقتا الا من علة و انما جعل آخرالوقت للمريض والمعتل و لمن له عذر و اول الوقترضوان الله و آخر الوقت عفوالله؛براى هر نمازى دو وقت است: اول وقت و آخر وقت پس اول وقت برتر و با فضيلتتر است وبراى كسى نشايد كه آخر وقت را وقت (نماز) اتخاذ كند مگر از روى علتى و آخر وقت فقط براى شخص بيمار و ناتوان و كسى كه داراى
1- آمر به معروف و ناهي از منكر واجبات و محرمات را بشناسد
2- كسي كه مرتكب معصيت شده قصد تكرار آن را داشته باشد
3- مراحل امر به معروف و نهي از منكر از آسان به شديد رعايت شود مثلا" اگر با عذرىاست مىباشد و اول وقت خشنودى خدا را دربردارد ولى آخر وقت عفو خدا را»، (ميزانالحكمه، ج 5، ص 401، روايت 10390).
2- مستحبات نشاطآور: از ميان مستحبات از نمازهاى نافله گرفته تا دعاى كميل و ندبه و... فقط و فقط آنهايى را انجام دهيد كه براى شما نشاطآور است و از تحميل نفس بر مستحبات پرهيز كنيد فقط به اقبال قلب بنگريد هر عمل مستحبى كه قلب بدان اقبال داشت و برايتاننشاطبخش و حالآور بود به همان اكتفا كنيد، حتى نسبت به نماز شب كه سفارش زيادى شده است اگر نشاط نداشتيد يا اصلاً نخوانيد يا خيلى خيلى خلاصه در ظرف ده دقيقه تمام يازده ركعت را با حذف مستحبات بخوانيد.
3- توسل به ائمه معصومين(ع): گاه گاهى مخصوصا به اقتضاى حال و اقبال قلب به ائمه معصومين(ع) توسل جوييد و توفيق و حاجات خود را از آن معادن كرم بخواهيد.
4- دائمالوضوء: سعى كنيد هميشه وضودار باشيد و اگر براى شب قبل از خواب وضو بگيريد كافى است و چنانچه نيمهشب براى كارى برخاستيد و خواستيد دوباره بخوابيد وضو لازم نيست اگر آب وضو را با حوله خشك كنيد از جهتى بهتر است.
5- زيارت اهل قبور: هفتهاى يك بار به زيارت اهل قبور مؤمنين و شهداى عزيز برويد و اگر وقت خلوتى را انتخاب كنيد تا تأمل بيشترى كنيد و گذرا بودن دنيا بيشتر در دلتان جا افتد خيلى بهتر است هدف اين است كه دل تكان بخورد و رغبت خود را به دنيا كم كند و به فكرآخرت و عالم قبر و قيامت بيفتد.
6- بالا بردن سطح معلومات دينى و اجتماعى خود توسط مطالعه كتب دينى مخصوصا كتابهاى تفسيرى و شركت در جلسات سخنرانى و... زيرا هيچ چيز مانند علم و آگاهى مقام انسان را بالا نمىبرد و موجب نجات از گرفتارىهاى دينى و دنيوى نمىگردد.
www.morsalat.com
