پرسش :
مواضع و شرایط مسئولان و مقامات ایران در دوران جنگ براى پذیرش آتش بس و صلح با عراق چه بود؟
پاسخ :
تمامى دولت هایى که در دوران جنگ در جمهورى اسلامى روى کار آمدند، بر تداوم جنگ تا احقاق حقوق مردم ایران و دستیابى به صلحى شرافتمندانه تأکید داشتند. با توجه به این که تجاوز به خاک کشور و اشغال بخش مهمى از سرزمین ایران مسئله یی حیاتى بود و حفظ تمامیت ارضى و امنیت ملى، از اهداف اولیه و اساسى هر دولتى است، قاعدتا تمامى دولت هاى زمان جنگ بر عقب راندن دشمن از مناطق اشغالى و شکست آن تأکید داشتند. از طرفى با توجه به این که فرماندهى کل قوا بر عهده امام خمینى(ره) بود، تصمیم گیرى در امور اساسى جنگ، به ویژه درباره صلح از اختیارات امام بود. البته امام نظر فرماندهان و کارشناسان نظامى را درباره مسائل مختلف جنگ مى پذیرفتند، همان طور که در قضیه پذیرش قطعنامه 598، امام نظر کارشناسان نظامى را تأیید کردند. بنابراین تصمیم نهایى درباره ى جنگ از طرف امام اتخاذ مى شد و امام نیز شرایط پایان جنگ و پذیرش صلح را تعیین نمودند. شرایط امام براى پذیرش صلح چنین بود:
1- خروج بى قید و شرط نیروهاى عراقى از خاک ایران.
2- تعیین متجاوز و محکومیت او توسط یک هیئت بین المللى.
3- تعیین خسارت جنگى توسط یک هیئت بین المللى و پرداخت آن.
بر همین اساس تمامى دولت هاى وقت براى پذیرش صلح، شرایط امام را در نظر مى گرفتند و بدون تحقق این شرایط حاضر به پذیرش صلح نبودند و تا تحقق صلح عادلانه، بر ادامه جنگ تأکید و اصرار داشتند. البته طبق اصول قانون اساسى اعلان شروع و پایان جنگ جزء اختیارات رهبرى مى باشد و دولتها به عنوان قوه ى مجریه در چارچوب وظایف و اختیارات باید خود را با آن سیاست هماهنگ سازند.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
تمامى دولت هایى که در دوران جنگ در جمهورى اسلامى روى کار آمدند، بر تداوم جنگ تا احقاق حقوق مردم ایران و دستیابى به صلحى شرافتمندانه تأکید داشتند. با توجه به این که تجاوز به خاک کشور و اشغال بخش مهمى از سرزمین ایران مسئله یی حیاتى بود و حفظ تمامیت ارضى و امنیت ملى، از اهداف اولیه و اساسى هر دولتى است، قاعدتا تمامى دولت هاى زمان جنگ بر عقب راندن دشمن از مناطق اشغالى و شکست آن تأکید داشتند. از طرفى با توجه به این که فرماندهى کل قوا بر عهده امام خمینى(ره) بود، تصمیم گیرى در امور اساسى جنگ، به ویژه درباره صلح از اختیارات امام بود. البته امام نظر فرماندهان و کارشناسان نظامى را درباره مسائل مختلف جنگ مى پذیرفتند، همان طور که در قضیه پذیرش قطعنامه 598، امام نظر کارشناسان نظامى را تأیید کردند. بنابراین تصمیم نهایى درباره ى جنگ از طرف امام اتخاذ مى شد و امام نیز شرایط پایان جنگ و پذیرش صلح را تعیین نمودند. شرایط امام براى پذیرش صلح چنین بود:
1- خروج بى قید و شرط نیروهاى عراقى از خاک ایران.
2- تعیین متجاوز و محکومیت او توسط یک هیئت بین المللى.
3- تعیین خسارت جنگى توسط یک هیئت بین المللى و پرداخت آن.
بر همین اساس تمامى دولت هاى وقت براى پذیرش صلح، شرایط امام را در نظر مى گرفتند و بدون تحقق این شرایط حاضر به پذیرش صلح نبودند و تا تحقق صلح عادلانه، بر ادامه جنگ تأکید و اصرار داشتند. البته طبق اصول قانون اساسى اعلان شروع و پایان جنگ جزء اختیارات رهبرى مى باشد و دولتها به عنوان قوه ى مجریه در چارچوب وظایف و اختیارات باید خود را با آن سیاست هماهنگ سازند.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
