پرسش :

قیمت نفت ایران و عراق در طى سال‏هاى جنگ تحمیلی چقدر بوده است؟

پاسخ :
با پیروزى انقلاب اسلامى ایران، قیمت نفت در بازارهاى جهانى روندى صعودى به خود گرفت و از بشکه‏اى 5 / 13 دلار در دى ماه 1357، به 5 / 28 دلار در سال 1358 رسید و در سال‏هاى بعد این روند تصاعدى ادامه پیدا کرد. قیمت نفت در فروردین 1359 به بشکه‏اى 35 دلار و در دى 1360 به 37 دلار بالغ گردید. این افزایش قیمت با نوساناتى تا سال 1363 ادامه یافت.
از سال‏هاى 1364 و 1365 به بعد، بهاى نفت کاهش یافت. جنگ قیمت‏ها در بازار نفت که از اجلاس 76 کنفرانس اوپک در دسامبر 1985 آغاز شد، باعث گردید تولید اوپک از 16 میلیون به 18 میلیون بشکه در روز برسد و در نتیجه قیمت نفت کاهش یابد طورى که در تیر 1365، قیمت نفت به زیر ده دلار رسید.
درآمد نفت ایران در نیمه اول سال 1986 معادل 896 / 2 میلیارد دلار بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل بیش از 50 درصد کاهش نشان مى‏دهد.
در سال 1987 قیمت نفت ایران و عراق به طور متوسط 18 دلار بود که نسبت به سال قبل افزایش پیدا کرده بود. وزیران نفت سازمان کشورهاى صادر کننده نفت )اوپک( در خرداد 1366 موافقت کردند تا پایان سال 1987 میلادى )تا دى ماه 1366( کل تولید نفت خود را به 6 / 16 میلیون بشکه در روز محدود کنند. سطح جدید تولید با هدف حفظ قیمت‏هاى نفت در سطح 18 دلار براى هر بشکه یا بنابر برخى گزارش‏ها افزایش آن در حدود یک دلار براى هر بشکه تعیین گردیده بود.
سازمان کشورهاى صادر کننده نفت )اوپک( به اجلاس 6 روزه خود در وین در دسامبر 1987 پایان داد و قیمت پایه 18 دلار براى هر بشکه - که عملا اعضاى رعایت نمى‏کردند - و همچنین سهمیه‏هاى تولید در نظر گرفته شده را که جمعا بالغ بر 6 / 16 میلیون بشکه در روز مى‏شد، تمدید نمود. بر آوردها نشان مى‏داد که تولید اعضاى اوپک حداقل 5 / 2 میلیون بشکه در روز بیش از تقاضاى بازار بود و اکثر اعضاى اوپک این مازاد را به قیمتى بین 1 تا 3 دلار کمتر از قیمت رسمى 18 دلار، به فروش مى‏رساندند. اخبار مربوط به موافقت نامه وین باعث شد که قیمت‏ها در بازار جهانى نفت سقوط کند و شاخص بازار سهام در آمریکا افزایش یابد. قیمت نفت خام پایه دریاى شمال، برنت، 05 / 1 دلار در بشکه کاهش یافت و در روز امضاى موافقت نامه به 7 / 16 دلار رسید.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ