پرسش :
حضرت مهدی (عج) چه خصوصیاتی برای امام بیان نموده‌اند؟
پاسخ :
شرح پرسش:
لطفا این حدیث را شرح دهید. امام زمان (علیه السلام) می‌فرمایند: «أَحْیى بِهِمْ دینَهُ، وَأَتَمَّ بِهِمْ نُورَهُ، وَجَعَلَ بَیْنَهُمْ وَبَیْنَ إِخْوانِهِمْ وَبَنی عَمِّهِمْ وَالاَْدْنَیْنَ فَالاَْدْنَیْنَ مِنْ ذَوی أَرْحامِهِمْ فُرْقاناً بَیِّناً یُعْرَفُ بِهِ الْحُجَّةُ مِنَ الْمَحْجُوجِ، وَالاِْمامُ مِنَ الْمَأْمُومِ، بِأَنْ عَصَمَهُمْ مِنَ الذُّنُوبِ، وَبَرَّأَهُمْ مِنَ الْعُیُوبِ، وَطَهَّرَهُمْ مِنَ الدَّنَسِ، وَنَزَّهَهُمْ مِنَ اللَّبْسِ، وَجَعَلَهُمْ خُزّانَ عِلْمِهِ، وَمُسْتَوْدَعَ حِکْمَتِهِ، وَمَوْضِعَ سِرِّهِ، وَأَیَّدَهُمْ بِالدَّلائِلِ، وَلَوْلا ذلِکَ لَکانَ النّاسُ عَلى سَواء، وَلاَِدَّعى أَمْرَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ کُلُّ أَحَد، وَلَما عُرِفَ الْحَقُّ مِنَ الْباطِلِ، وَلا الْعالِمُ مِنَ الْجاهِلِ؛ اوصیا کسانى هستند که خداوند متعال، دینش را با آنان زنده مى‌کند، و نورش را با آنان کاملاً مى‌گسترد و سیطره می‌دهد. خداوند میان آنان و برادران و عموزادگان و دیگر خویشاوندان‌شان تفاوت آشکارى گذاشته است که به سبب آن، حجّت از غیر حجّت، و امام از مأموم، شناخته مى شود. آن تفاوت آشکار این است که آنان را از گناهان محفوظ و مصون داشته، از عیوب مبرّا کرده، از پلیدى پاک گردانیده، از اشتباه منزه‌شان داشته، آنان را خزانه داران علم و حکمت و پرده داران سرّ خود قرار داده و آنان را با دلیل‌ها تأیید کرده است. اگر این گونه نبود، همه‌ى مردم با هم یکسان بودند و هر کس مى‌توانست ادعاى امامت کند که در این حال، حقّ از باطل و عالم از جاهل، تشخیص داده نمى‌شد.»[1]
شرح حدیث:
این کلمات، از جمله مطالبى است که امام زمان (علیه السلام) در جواب نامه‌ى احمد بن اسحاق مرقوم داشته است. آن حضرت بعد از اشاره به نکاتى چند، به حقیقت، شأن و مقام امامت و امام پرداخته و خصوصیاتى را براى امام بیان فرموده است، تا سبب تمایز امام حق از مدعى دروغین امامت باشد:
1. امام کسى است که به سبب او دین خدا زنده خواهد ماند؛ زیرا او است که در هنگام اختلافات و وقوع فتنه‌ها و شبهه‌ها، حقّ را از باطل تشخیص مى‌دهد و مردم را به دین واقعى هدایت مى‌کند.
2. نور خدا که با رسول خدا (صلى الله علیه و آله) شروع شد، با امام تمام و کامل مى‌شود.
3. خداوند متعال، در ذریه‌ى پیامبر، براى تمیز امام از بقیه‌ى افراد، اوصافى اختصاصى براى امام قرار داده است، تا مردم، در امر امامت، دچار شبهه نشوند، خصوصاً هنگامى که بعضى از ذریه ى پیامبر، ادعاى دروغین امامت مى‌کنند. برخى از این ویژگى‌ها، عصمت از گناهان، دورى از عیوب، طهارت از پلیدى، نزاهت و پرهیز از اشتباه و ... است. اگر این ویژگى‌ها نبود، هر کس مى توانست ادعاى امامت کند و بدین سان، حق و باطل جدا شدنى نبودند و در نتیجه، دین الهى بر جهانیان حاکم نمی‌شد.
پی نوشت:
[1]. الغیبة، طوسى، ص 288، ح 246 ؛ احتجاج، ج 2، ص 280 ؛ بحارالأنوار، ج 53، ص 194 و 195، ح 21.
منبع: شرح چهل حدیث از حضرت مهدى (علیه السلام)، على اصغر رضوانى، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1382).
شرح پرسش:
لطفا این حدیث را شرح دهید. امام زمان (علیه السلام) می‌فرمایند: «أَحْیى بِهِمْ دینَهُ، وَأَتَمَّ بِهِمْ نُورَهُ، وَجَعَلَ بَیْنَهُمْ وَبَیْنَ إِخْوانِهِمْ وَبَنی عَمِّهِمْ وَالاَْدْنَیْنَ فَالاَْدْنَیْنَ مِنْ ذَوی أَرْحامِهِمْ فُرْقاناً بَیِّناً یُعْرَفُ بِهِ الْحُجَّةُ مِنَ الْمَحْجُوجِ، وَالاِْمامُ مِنَ الْمَأْمُومِ، بِأَنْ عَصَمَهُمْ مِنَ الذُّنُوبِ، وَبَرَّأَهُمْ مِنَ الْعُیُوبِ، وَطَهَّرَهُمْ مِنَ الدَّنَسِ، وَنَزَّهَهُمْ مِنَ اللَّبْسِ، وَجَعَلَهُمْ خُزّانَ عِلْمِهِ، وَمُسْتَوْدَعَ حِکْمَتِهِ، وَمَوْضِعَ سِرِّهِ، وَأَیَّدَهُمْ بِالدَّلائِلِ، وَلَوْلا ذلِکَ لَکانَ النّاسُ عَلى سَواء، وَلاَِدَّعى أَمْرَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ کُلُّ أَحَد، وَلَما عُرِفَ الْحَقُّ مِنَ الْباطِلِ، وَلا الْعالِمُ مِنَ الْجاهِلِ؛ اوصیا کسانى هستند که خداوند متعال، دینش را با آنان زنده مى‌کند، و نورش را با آنان کاملاً مى‌گسترد و سیطره می‌دهد. خداوند میان آنان و برادران و عموزادگان و دیگر خویشاوندان‌شان تفاوت آشکارى گذاشته است که به سبب آن، حجّت از غیر حجّت، و امام از مأموم، شناخته مى شود. آن تفاوت آشکار این است که آنان را از گناهان محفوظ و مصون داشته، از عیوب مبرّا کرده، از پلیدى پاک گردانیده، از اشتباه منزه‌شان داشته، آنان را خزانه داران علم و حکمت و پرده داران سرّ خود قرار داده و آنان را با دلیل‌ها تأیید کرده است. اگر این گونه نبود، همه‌ى مردم با هم یکسان بودند و هر کس مى‌توانست ادعاى امامت کند که در این حال، حقّ از باطل و عالم از جاهل، تشخیص داده نمى‌شد.»[1]
شرح حدیث:
این کلمات، از جمله مطالبى است که امام زمان (علیه السلام) در جواب نامه‌ى احمد بن اسحاق مرقوم داشته است. آن حضرت بعد از اشاره به نکاتى چند، به حقیقت، شأن و مقام امامت و امام پرداخته و خصوصیاتى را براى امام بیان فرموده است، تا سبب تمایز امام حق از مدعى دروغین امامت باشد:
1. امام کسى است که به سبب او دین خدا زنده خواهد ماند؛ زیرا او است که در هنگام اختلافات و وقوع فتنه‌ها و شبهه‌ها، حقّ را از باطل تشخیص مى‌دهد و مردم را به دین واقعى هدایت مى‌کند.
2. نور خدا که با رسول خدا (صلى الله علیه و آله) شروع شد، با امام تمام و کامل مى‌شود.
3. خداوند متعال، در ذریه‌ى پیامبر، براى تمیز امام از بقیه‌ى افراد، اوصافى اختصاصى براى امام قرار داده است، تا مردم، در امر امامت، دچار شبهه نشوند، خصوصاً هنگامى که بعضى از ذریه ى پیامبر، ادعاى دروغین امامت مى‌کنند. برخى از این ویژگى‌ها، عصمت از گناهان، دورى از عیوب، طهارت از پلیدى، نزاهت و پرهیز از اشتباه و ... است. اگر این ویژگى‌ها نبود، هر کس مى توانست ادعاى امامت کند و بدین سان، حق و باطل جدا شدنى نبودند و در نتیجه، دین الهى بر جهانیان حاکم نمی‌شد.
پی نوشت:
[1]. الغیبة، طوسى، ص 288، ح 246 ؛ احتجاج، ج 2، ص 280 ؛ بحارالأنوار، ج 53، ص 194 و 195، ح 21.
منبع: شرح چهل حدیث از حضرت مهدى (علیه السلام)، على اصغر رضوانى، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1382).
