قناعت، عامل سبک شدن حساب‌

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
اقنَعْ بما اوتِیتَهُ یخِفَّ علَیک الحِسابُ.

قناعت، ثروت تمام نشدنى‌

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
القَناعَةُ مالٌ لا ینفَدُ.

یاد مرگ، صیقل قلب‌

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
انّ هذهِ القُلوبَ تَصدَأُکما یصدأُ الحَدیدُ اذا أصابَهُ الماءُ. قیلَ: وما جَلاؤها؟ قالَ: کثرَةُ ذِکرِ المَوتِ، وتِلاوَةِ القرآنِ.

سفارش به رقت قلب‌

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
عَوِّدُوا قُلوبَکمُ الرِّقَّةَ، وأکثِرُوا مِن التَّفَکرِ و البُکاءِ مِن خَشیةِاللَّهِ.

نرم شدن دل‌

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
لمّا شَکا الَیهِ رجُلٌ قَساوَةَ قَلبِهِ قال: اذا أرَدتَ أن یلینَ قَلبُک فَأطعِمِ المِسکینَ وامسَحْ رَأسَ الیتیمِ.

زنده شدن دل‌

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
انَّ اللَّه عزّ و جل یقولُ: تَذاکرُ العِلمِ بینَ عِبادى مِمّا تَحیا علیهِ القُلوبُ المَیتهُ اذا هُمُ انتَهَوا فیهِ الى أمرى.

خنده زیاد، میراننده قلب‌

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله در اندرزهاى خود به ابوذر فرمودند:
ایاک وکثرَةَ الضَّحِک ؛ فانّهُ یمِیتُ القَلبَ.

میراندن قلب‌

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
أربَعٌ یمِتنَ القلبَ: الذَّنبُ علَى الذَّنبِ، وکثرَةُ مُناقَشَةِ النِّساءِ - یعنى مُحادَثَتَهُنَ‌ - ومُماراةُ الأحمَقِ، تَقولُ ویقولُ ولا یرجِعُ الى خَیرٍ (أبَداً، ومُجالَسَةُ المَوتى، فقیلَ لَهُ: یا رسولَ اللَّهِ، وما المَوتى؟ قالَ: کلّ غَنِىٍّ مُترَفٍ.

عوامل قساوت قلب‌

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
ثلاثهٌ یقسِینَ القَلبَ: استِماعُ اللَّهوِ، وطَلَبُ الصَّیدِ، واتیانُ بابِ السُّلطانِ.

زیاده‌گویى، سخت‌کننده دل‌

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
لا تُکثِرُوا الکلامَ بغَیرِ ذِکرِ اللَّهِ؛ فانَّ کثرَةَ الکلامِ بغَیرِ ذِکرِ اللَّهِ قَسوَةُ القَلبِ، انّ أبعَدَ الناسِ مِن اللَّهِ القَلبُ القاسى.