تعداد کلمات 1520 / تخمین زمان مطالعه 8 دقیقه
سلامت باشید!
کودکیتان را به خاطر آورید. زمانیکه از مدرسه به خانه برمیگشتید و با ذوق و شوق در حالیکه کفشهایتان را در میآوردید، داد میزدید: مامان! سلام! نهار چی داریم!؟ ولی خلاف هر روز مادرتان جوابی نمیداد و شما با ورود به اتاق متوجه میشدید مادرتان بیمار است و خوابش برده.
یادتان هست که چگونه همه انرژیتان، ناگهان از بین میرفت و شور و نشاط خانهتان با بیماری مادر، کمرنگ میشد! ناراحتی و کلافگی پدرتان، یادتان هست!؟
امروز شما زن هستید. همسر و به احتمال زیاد مادر یک یا دوتا بچه. این حق را به شوهر و فرزندانتان بدهید که دوست داشته باشند همیشه مادری سالم و سرحال و باانرژی داشته باشند. اگر میخواهید اول به خودتان و بعد به خانوادهتان کمک کنید، باید خوب به خودتان برسید و به زیبایی و سلامت خود به اندازه کافی توجه کنید. البته آمارهای امیدوارکننده نشان میدهند که زنان در مقایسه با مردان، بیشتر بیمار میشوند ولی عمر طولانیتری دارند چرا که بیشتر به فکر سلامتی خود هستند و برای دریافت دانشهای بهداشتی، بیش از مردان علاقه نشان میدهند. به این نکته هم توجه کنید که سلامتی و زیبایی دو عنصر جداییناپذیر هستند و فارغ از سلیقههای شخصی، جسم سالم همیشه زیباست. به عنوان مثال وقتی که شما به سلامت پوست خود توجه میکنید، به زیباتر شدن خود نیز کمک کردهاید یا وقتی به تغذیه خود توجه میکنید، علاوه بر سلامت، زیبایی اندام هم به دست آوردهاید.
1 ـ قاعدگی
ـ آن چیزی که در چرخه عادت ماهانه مهم است، بینظمی، خونریزیهای زیاد و غیرطبیعی و نیز انقباضات بسیار دردناک است. البته شاید این علائم نشاندهنده اتفاق خطرناکی نباشد، اما عاقلانهترین کار، مراجعه به پزشک زنان و مشورت با اوست.
ـ خونریزی و دردهای شدید دوران قاعدگی، هر چند در اکثر اوقات خطرآفرین نیست اما برخی مواقع نشاندهنده ورم درونی رحم یا تودههای مزاحم داخل رحم است که باید هر چه سریعتر درمان شود.
ـ پزشکان توصیه میکنند خانمها در دوران قاعدگی حتماً ورزش کنند، چرا که ورزش در بهتر رسیدن اکسیژن به بافتها کمک میکند و باعث میشود سموم و مواد زائد در بدن، هر چه سریعتر به بیرون فرستاده شود.
ـ دو گروه از خانمها دارای عادت ماهانه نامنظم هستند: یکی دختران جوانی که تازه قاعدگیشان شروع شده و دیگر زنانی که به دوره یائسگی نزدیک میشوند. ولی در غیر این دو دسته، بینظمی عادت ماهانه از اهمیت زیادی برخوردار است. این بینظمیها حتی میتواند اولین علامت سرطان رحم یا تخمدان باشد. بیماریهایی نظیر پرکاری یا کمکاری غده تیروئید، قند خون بالا، کمخونی، هموفیلی و چاقی یا لاغری بیش از حد باعث بروز بینظمی در چرخه ماهانه خواهد شد.
2 ـ بارداری
ـ بدون شک، بارداری یکی از هیجانانگیزترین دورانهای زندگی هر زنی است و با وجود همه فشارهای این دوران و سختیهای بعد از آن و این واقعیت که مادر شدن امتیازها و محدودیتهایی به همراه دارد، این نقش همچنان سرشار از ابعاد مثبت و قابل توجه برای زنان است.
ـ دوران بارداری طبیعی، معمولاً حدود 280 روز است که از روز اول آخرین قاعدگی حساب میشود. دوران نه ماهه بارداری به سه دوره سه ماهه تقسیم میشود که هر دوره، خصوصیات و مراقبتهای خاص خودش را لازم دارد.
ـ جنین در طول بارداری از خون مادر تغذیه میکند. بنابراین رشد جنین کاملاً تابع مادر است. رژیم غذایی مناسب، سلامتی و میزان استراحتی که مادر در دوران بارداری دارد، بر رشد جنین و سلامت مادر بسیار مؤثر است.
ـ در سه ماه اول بارداری، اعضا و اندامهای جنین تشکیل میشود، در صورتی که در سه ماه دوم اعضا و اندامهای تشکیل شده رشد کرده و کامل میشود. سه ماهه آخر، ماههای زیبا شدن جنین و کامل شدن سیستم تنفسی اوست تا بتواند تطابق هر چه بیشتری با دنیای خارج از رحم پیدا کند.
ـ اضافه وزن مادر، از پنجمین ماه بارداری آغاز میشود. اضافه وزن مادر در تمام دوران حاملگی نباید از یازده کیلوگرم بیشتر شود.
ـ شایعترین مشکلات مادر باردار عبارت است از: خونریزی از بینی و لثه، خستگی و بیحالی، احساس سوزش در پشت جناغ سینه، حالت تهوع، کوتاه شدن تنفس، گرفتگی پاها، واریس پاها، ورم قوزک و انگشتان پاها، یبوست، بواسیر، کمخوابی و بیخوابی، حساس شدن پستانها، تکرّر ادرار، ترشح از واژن، ابتلا به عفونتهای قارچی و پیدایش خطوط سفید روی پوست شکم.
ممکن است همه این علایم در یک زن باردار ایجاد شود و ممکن است خیلی از این مشکلات برای زنی ایجاد نشود. مراجعه به پزشک میتواند کمک بسیاری به زنان باردار بکند.
ـ این اظهارنظر عامیانه که مادر حامله به جای دو نفر باید غذا بخورد، صحیح نیست. ولی مادر حامله به مواد پروتئینی، ویتامین و املاح بیشتری نیاز دارد. استفاده از غذای تازه و پرهیز از مواد غذایی سرخ شده، خیلی شیرین و خیلی شور به نفع مادر باردار است.
ـ شروع مراحل زایمان سیری طبیعی دارد. هنگامی که زمان زایمان فرا میرسد جفت به تدریج عمل و فعالیت خود را کاهش میدهد و تحلیل میرود تا اعضای کودک را آماده کند که به تدریج به خود متکی شوند.
ـ پس از زایمان، مادر میتواند با رژیم غذایی متعادل، انجام تمرینها، ورزشهای مناسب و سبک و نیز مصرف آهن و کلسیم کافی، علاوه بر شیر دادن به نوزادش به تدریج به حالت نخستین و طبیعی باز گردد.
3 ـ یائسگی
ـ در جمعهای زنانه معمولاً درباره همه چیز صحبت میشود. مدل لباس، لوازم خانه، بچهها، مهارتهای شوهرداری، شیرینیپزی و آشپزی، تجارب حاملگی، سردرد، سیاست، تجربههای معنوی و تقریباً همه اینها میتواند موضوع صحبت خانمها باشد. تنها مسألهای که زنان درباره آن حرف نمیزنند یائسگی است!
یائسگی اتفاقی بسیار غریب در بین خانمها است و زنان، اطلاعات کمی درباره این دوران دارند.
ـ برخی زنان، یائسگی را دروازه ورود به پیری و افسردگی میدانند در حالی که برخی دیگر آن را رویداد مهمی نمیدانند و خیلی راحت با آن کنار میآیند. البته تحقیقات نشان میدهند که اکثر خانمها در مرحله یائسگی با تنش روانی روبرو میشوند و از اینکه جاده قدرت بارداری و جذابیتهای جنسی و جوانی آنها به پایان راه رسیده، غمگین میشوند.
ـ زنان معمولاً بین 45 تا 54 سالگی یائسه میشوند. یائسگی معمولاً با بینظم شدن دوره عادات ماهانه شروع شده وبا لکهبینی، توقفهای چند ماهه، خونریزیهای شدید و بالاخره توقف همیشگی عادت ماهانه به ثبات میرسد.
ـ اولین اثر و عارضه یائسگی گر گرفتگی است. زنان یائسه ناگهان سرخ میشوند و همه بدنشان در عرق خیس میشود. این شدت افروختگی و گرما به علت پایین آمدن سطح هورمون استروژن است.
ـ سطح بالای هورمون استروژن در بدن باعث نشاط، دوری از افسردگی و افزایش حال و حوصله میشود و در دوران یائسگی با پایین آمدن سطح این هورمون کجخلقی، افسردگی و بیحوصلگی به سراغ زنان میآید.
ـ زنان در ماههای اول یائسگی، دچار بدخوابی و کمخوابی میشوند. اما به مرور بدنشان با اوضاع جدید مطابقت پیدا میکند و همه چیز خوب و طبیعی میشود. جالب اینکه در دوره یائسگی سطح هورمون آندروژن که نقش مهمی در میل جنسی دارد، بالا میرود و غریزه جنسی زنان را در این دوره بیش از گذشته میکند.
ـ مارگارت مید (مردمشناس) از شرایطی به نام «شور بعد از یائسگی» یاد میکند. دورانی که زنان پس از سپری کردن ماههای اولیه، سرشار از حس نوعدوستی و ایثار میشوند و با کمک به دیگران نقش یک «حامی» واقعی را بازی میکنند. لطف و محبت مادربزرگها، ناشی از همین حس «حامی» بودن آنها است.
4 ـ کمخونی
ـ اگر احساس میکنید مدام خسته هستید و انرژیتان برای همیشه تمام شده است و اگر صبحها دوست ندارید از تخت خواب جدا شوید و دوست دارید تا ظهر سرتان روی بالش باشد، به احتمال زیاد شما هم مثل خیلی از زنان دیگر به کمخونی دچار شدهاید.
ـ فشار خون پایین، از حال رفتن ناگهانی و کمبود نفس از علائم دیگر کمخونی هستند.
ـ کمخونی در زنان یک مشکل بسیار رایج است. کمخونی معمولاً ناشی از فقر آهن است که ذخیره آهن زنان، در دوران قاعدگی از دست میرود و با زایمان این فقر، تشدید میشود.
ـ یک آزمایش ساده خون، همه چیز را برای زنان روشن میکند. پزشکان توصیه میکنند با دیدن علائم کمخونی حتماً سالی یک تا دو بار آزمایش بدهید تا بتوان به درمان کمخونی روی آورد. فقر آهن به خودی خود یک بیماری نیست اما میتواند باعث بروز بیماری از زخم معده گرفته تا بواسیر و حتی سرطان هم بشود.
ـ انواع لبنیات، ماست، شیر، پنیر و خامه نه تنها دارای آهن نیستند بلکه جذب آهن را هم با شکست مواجه میکنند. گوشت بیچربی، سبزیجات و حبوبات دارای آهن هستند و مصرف ویتامین C نیز به جذب آهن موجود در مواد غذایی کمک میکند.
ـ مکملهای دارویی مانند قرصهای آهن میتوانند به تدریج باعث رفع این کمبود شوند. اما فراموش نکنید که آهن با لبنیات، قهوه و چای دشمن است و هرگز این مواد را با هم استفاده نکنید.
ـ تحقیقات ثابت کرده است استفاده از ظروف فلزی (آهن، مس، چدن) میزان آهن غذا را افزایش میدهد. به زمان مادربزرگها برگردید و ظروف مسی را از انباریها بیرون بیاورید!
ادامه دارد...
در این زمینه حتما بخوانید:
* بهداشت روانی در دختران و زنان جوان
* اهمیت ورزش برای بانوان