نگهداری و تربیت نوزاد و کودک(بخش دوم)

 اولین مرحله شکل‌گیری شخصیت کودک که از دوسالگی کلید میخورد را خیلی جدی بگیریم
 

  تربیت کودک از همان ابتدای دوران نوزادی و کودکی کلید میخورد و لازم است که در این زمینه برای والدین و خصوصا مادر کودک،آموزش های لازم و مهارتهای کافی انتقال داده شود تا پایه ای ترین دوران شکل گیری شخصیت کودک،درست و اصولی رقم بخورد.


تعداد کلمات 1045 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

کودک در این دوره سنی تلاش می‌کند از هر طریقی جلب توجه کند و خود را به پدر و مادرش نشان دهد. او از این کار بسیار لذت می‌برد و هیچ چیزی به اندازه در معرض توجه بودن او را خوشحال نمی‌کند. کودک بعضی وقت‌ها با انجام کارهای خوب و مورد پسند مثل غذا خوردن و جمع کردن اسباب‌بازی‌ها، جلب توجه می‌کند و بعضی وقت‌ها هم با کارهای ناهنجار مثل جیغ کشیدن و یا پرت کردن اشیا. در هر دو صورت مهم این است که والدین بتوانند از این زمینه برای آموزش و تربیت فرزندشان بهره ببرند و واکنش‌هایشان طوری باشد که او انجام کارهای خوب و مثبت را به عنوان وسیله‌ای برای جلب توجه و محبت پدر و مادرش انتخاب کند. باید دقت داشت که اگر به فرزند، به اندازه کافی توجه نشود، او دست به انجام کارهایی می‌زند تا به هر طریقی مورد توجه قرار گیرد. مثلاً به یکباره ادرار می‌کند، غذا نمی‌خورد و به محیط اطراف و دیگران صدمه وارد می‌کند. به همین دلیل توصیه می‌شود به اندازه کافی پدر و مادر به خصوص مادر به کودکان خود توجه کنند و هرگز او را مورد بی‌اعتنایی قرار ندهند و نیز توصیه شده که کودکان زیر سه سال را به مهد کودک نفرستید تا کودک احساس نکند از کانون توجه والدین دور شده است.
 

به طور معمول کودکان اکثر رفتارهایشان را از اطرافیان خود تقلید می‌کند و مقلد کسی می‌شوند که بیشترین وقت را در کنار او سپری می‌کنند. مثلاً مادر، یا پرستار، یا مادربزرگی که از او نگهداری می‌کنند، به همین علت بسیار مهم است که چه کسی از فرزند نگه‌داری می‌کند و چه رفتارهایی از او در مقابل کودک سر می‌زند. چرا که اولین چارچوب‌های اخلاقی کودک در اثر همین تقلیدها شکل می‌گیرد و زمینه رفتارهای آینده کودک اعم از خوبی‌ها و بدی‌ها، صفات پسندیده و رذالت‌های اخلاقی در همین دوران تقلید به وجود می‌آید.
 

بهتر است تشویق‌ها و تنبیه‌های والدین با قاعده و درست انجام شود تا به شخصیت کودکان آسیبی وارد نشود. باید توجه داشت که انجام تشویق و یا تنبیه به خودی خود مهم نیست، بلکه مهم نتیجه‌ای است که در اثر تشویق و یا تنبیه، حاصل می‌شود. در نتیجه نه خرید اسباب‌بازی‌های گران قیمت به تنهایی کافی است و نه کتک زدن شدید فرزند! گاه یک لبخند می‌تواند بیشترین پاداش روانی را به فرزند ما بدهد و در او نتیجه بسیار خوبی بگذارد و گاهی گفتن کلمه «ناراحت شدم» می‌تواند بزرگ‌ترین تنبیه کودک باشد، به شرطی که این کار، اصولی و با حفظ کلیه شرایط صورت گیرد. (در ادامه مفصلاً راجع به این مسأله صحبت خواهیم کرد.

بیشتر بخوانید : 
تنبیه و تشویق کودک
تنبیه صحیح و مناسب چگونه است؟
تنبیه و تشویق در تربیت

کودک از دو سالگی به بعد به تدریج شخصیت خود را شکل می‌دهد و اولین مرحله شکل‌گیری شخصیت، از این سن آغاز می‌شود و اولین نیازهای شخصیتی او بروز پیدا می‌کنند، که این نیازها عبارتند از:
1 ـ نیاز به مستقل شدن
2 ـ نیاز به درک جنسیت خود
کودک از دو یا دو و نیم سالگی مدام از کلمه «نه» استفاده می‌کند و بسیار علاقه‌مند است تا کارهایش را خودش انجام دهد. خودم می‌پوشم، خودم برمی‌دارم، خودم می‌خورم و بسیاری از این نوع «خودم» گفتن‌ها از این سن شروع می‌شود و او اولین قدم‌ها را برای رسیدن به استقلال شخصیتی برمی‌دارد.
از سویی دیگر، کودک از سه سالگی فهمی از جنسیت خود پیدا می‌کند و متوجه می‌شود کودکان دیگر برخی هم‌جنس او هستند و برخی با او فرق می‌کنند و علاقه‌مند می‌شود تا با هم‌جنس خود بازی کند و با غیر هم‌جنس خود به رقابت بپردازد و از او دوری کند. روانشناسان توصیه می‌کنند که از سه سالگی هم‌بازی‌های کودک از جنس خودش باشند و نیز اسباب‌بازی‌ها، لباس‌ها و وسایل کودک مطابق با جنسیت او انتخاب شود.
 

کودکان از سن دو سالگی تا هفت سالگی نیازی به آموزش ندارند، چرا که خود، سرشار از علاقه و عطش به آموختن و شناخت محیط اطراف خود هستند و دائماً می‌پرسند «چیست و چرا». کافی است والدین وقت و حوصله کافی داشته باشند و به پرسش‌های کودک درست و کامل پاسخ بدهند تا فرزندشان از این طریق سطح آگاهی‌های خود را افزایش دهد. اسباب‌بازی‌های فیزیکی از منابع یادگیری کودکان هستند که باید با حساسیت ویژه‌ای انتخاب شوند تا به رشد کودک کمک کنند.
 

کامل‌ترین تعریف از ویژگی دوران قبل از مدرسه عبارت «بمب انرژی» است! کودکان در این سنین سرشار از انرژی و نشاط هستند. مدام جست و خیز می‌کنند و به طور خستگی‌ناپذیری بازی می‌کنند، می‌دوند و حرف می‌زنند. کودک مدام در حال پرسیدن و فعالیت است. از طرفی همین فعالیت زیاد باعث خستگی و بیماری کودک هم می‌شود و او را در مقابل بیماری‌ها، عفونت‌ها و آلودگی‌های محیطی آسیب‌پذیر می‌کند. کنترل و مراقبت از کودکان قبل از مدرسه، کار بسیار سخت و مهمی است و نیاز به صبر و حوصله فراوان دارد. بخصوص این که باید در عین آزادی دادن به کودک و توجه به خواسته‌هایش از وظیفه تربیتی هم غافل نشده و او را درست تربیت کرد. اما اگر والدین بتوانند طوری رفتار کنند تا کودک در این سنین به اندازه کافی بازی کند، آزادی عمل داشته باشد و مطابق خواسته‌هایش رفتار شود، می‌توانند امیدوار باشند که در آینده فرزند موفقی خواهند داشت.