تکامل روانی - جنسی کودکان «از تولد تا 2 سالگی»

 شناخت ویژگی های روانی سنین آغازین، راهی است برای تربیت درست فرزندان.
 

چکیده: امروزه با بررسی های علمی و فعالیت های روانشناختی، کاوش در وجود انسان نشان از پیچیدگی های خاص انسان دارد. اینگونه که در هر دوران از حیات خویش ملزوماتی را می طلبد که بایدبدان توجه کرد و در برنامه ریزی های تربیتی به آن با دقت بیشتری نگریست. در این نوشتار به ویژگی های روانی-جنسی کودک در دو سال اول زندگی پرداخته شده است.  

تعداد کلمات 975 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه 

 

 معرفی بیمار تامارا، خانمی ۲۲ ساله می باشد، که پسر ۱۵ ماهه خود – التون - را برای معاینات معمول سلامت آورده است. التون فاقد هرگونه مشکل سلامتی مزمن بوده و تحت هیچ نوع درمان دارویی قرار ندارد. واکسیناسیون وی نیز به موقع و کامل انجام شده است. معاینات فیزیکی او کاملا طبیعی می باشد. تامارا با خجالت، از شما درباره این که التون (با قسمت پائین بدن خودش بازی می کند) سؤال می کند.
 

اولین سال زندگی از دیدگاه تکامل روانی - جنسی مرحله دهانی (فروید) و اعتماد در برابر بی اعتمادی (اریکسون) می باشد. جستجوی جهان از طریق گذاشتن اشیاء به دهان و لذت ها از طریق مکیدن، خوردن، لمس پتو و پوشش های نرم و پوست تجربه می شود، این مرحله، زمان به دست آوردن حسی در مورد خود است. (نوزاد در ابتدا قادر به تمایز خودش از جهان پیرامون نیست و به تدریج در این مرحله این توانایی را کسب می کند . م). اعتماد، زمانی ایجاد می شود که نیازها به طور مطلوب از طریق محیط حامی و تغذیه کننده برآورده شود. دلبستگی و وابستگی به فردی که نوزاد را با عشق تغذیه کرده و به وی پاسخ های مهربانانه می دهد، باید رخ دهد. عدم مداومت و یا هرگونه نقصان در محیط حامی منجر به بروز عدم اعتماد می شود.
 

فاصله سنی میان یک تا سه سال به عنوان مرحله مقعدی (فروید) و مرحله خود مختاری در مقابل شرم و تردید ( اریکسون) شناخته می شود. یکی از چالش های پیش رو در این سنین تلاش برای آموزش اجابت مزاج است. در این حالت مقعد مرکز ایجاد لذت برای کودک از طریق نگهداری و بیرون دادن مدفوع می شود.
کنجکاوی در زمینه از بین بردن و تخریب شایع می باشد، یادگیری فعالیتهای فیزیکی هدف دارتر، از جمله راه رفتن، در دست گرفتن اشیاء و سخن گفتن اساس ایجاد خودمختاری و احساس هویت مستقل در کودک می شود، ایجاد احساس امنیت و لذت جسمانی از طریق در آغوش گرفتن، بوسیدن و روابط سالم تغذیه ای، تداوم می یابد.
 

این مرحله از تکامل شامل آغاز ایجاد هویت جنسیتی و عزت نفس می باشد. کودک در این مرحله با نام های قسمت های مختلف بدن از جمله اندام تناسلی آشنا می شوند. لازم به ذکر می باشد به کار بردن اسامی و اصطلاحات عامیانه برای اشاره به قسمت های مختلف بدن مثلا (تی تی) برای اشاره به دستگاه تناسلی موئث و ( جی جی) برای اشاره به دستگاه تناسلی مذکر رایج می باشد. در این سنین کودکان نسبت به قسمت های مختلف بدن و عملکرد آنها کنجکاو هستند.
اگر چه به کار بودند اسامی عامیانه برای قسمتهای مختلف بدن اغواکننده و خوشایند می باشد، اما والدین را تشویق نمایید، از اسامی صحیح قسمتهای مختلف بدن مانند اندام تناسلی ( ژنیتال) در هنگامی که کودک و یا خودشان در حال لمس هر یک از این قسمت ها هستند. اطلاعاتی که در رابطه با عملکرد بخش های مختلف بدن در اختیار کودک قرار می گیرد، باید ساده باشد. به عنوان نمونه (این اندام تناسلی تو است)، تو از طریق اندام تناسلی ادرار می کنی (مثانه خود را تخلیه می کنی).
 

اگر چه ممکن است والدین احساس راحتی نداشته باشند. اما آنها را تشویق کنید تا اجازه دهند کودکان آنها با هر یک از اعضای بدن خودشان آشنا شوند. با وجود این که آشنایی با عملکردهای بدن و قسمتهای مختلف آن جزئی از فرایند یادگیری است به درک و پذیرش چنین شرایطی برای والدین به طور معمول دشوار می باشد. اطمینان بخشیدن به آنها در این زمینه که کاوش و کنجکاوی کودکان برای آنها خوشایند و لذت بخش و بخشی از فرایند یادگیری در آنها می باشد و هرگز نباید با امیال جنسی و شهوانی بزرگسالان اشتباه شود، ضروری است، شرمندگی و تردید در کودکان زمانی ایجاد می شود که والدین یا یکی از آنها احساس انزجار و ناراحتی از خود بروز داده یا به کودک خود القاء نمایند که لمس این نواحی از بدن نادرست است.
هنگامی که شیرخواران به دستگاه تناسلی خود دست می یابند نحو، لمس آن همانند آن چه در لمس گوش ها و انگشتانشان رخ می دهد، می باشد.
قبل از اینکه توانایی محافظت از دستگاه تناسلی در کودکان ایجاد شود، باید آنها را با قسمتهای مختلف و عملکرد آنها آشنا کرد. در این سن تحت نظر گرفتن کودک بهترین راه پیشگیری از سوء استفاده جنسی می باشد.
 

هویت جنسی از زمان تولد شروع به شکل گیری می کند و بیشترین تأثیر پذیری را از محیط اطراف (چون محیط از نظر جنسیت خنثی نیست) و نه از آگاهی شیرخوار از تفاوت های جنسیتی دارد.
هدایت از جانب والدین از طریق توجه به انتخاب های کودکانه در زمینه اسباب بازی، لباس، فعالیتها و رفتارها ایجاد می شود. رفتارهای کلیشه ای در فرهنگ ما گسترده می باشند. والدین باید تشویق شوند در این رابطه انعطاف پذیر باشند. به عنوان مثال والدین می توانند در رابطه با مجاز بودن پسرها برای بازی با عروسک و ماشین بازی در دخترها و مشارکت هر دو جنس در ورزش های رقابتی به فرزندان خود اطمینان دهند. والدین باید تشویق شوند تا به فرزندان خود در رابطه با آن چه ویژه هر جنس می باشد آموزش دهند.
 
منبع: کتاب «بهداشت و سلامت جنسی از کودکی تا سالمندی»،

نوشته: مارگارت نوزبام
مترجمان: مریم شیرمحمدی و ریحانه فیروزی