کاربرد مهارت‌های ارتباطی در خانواده (بخش اول)

 ارتباطات موثر موجب رشد سطح روحی، هیجانی، عاطفی و شناختی خانواده در مسیر بالندگی و تعالی آن می گردد۰
 

چکیده : کاربرد صحیح مهارت های ارتباطی در خانواده بسیار مهم است. به همین دلیل زنان خانه‌دار به عنوان هدایت‌کننده ارتباطات اعضای خانواده با یکدیگر، باید مهارت‌های ارتباطی مختلف را به صورت دقیق و همه جانبه مورد بهره‌برداری قرار دهند.

تعداد کلمات ۹۶۸ / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

 

فرایند ارتباط برقرار کردن و استفاده از ارتباطات در زندگی خانوادگی و اجتماعی برای زنان خانه‌دار بسیار مهم است. ارتباط، انگاره‌ای است که با آن دو یا چند نفر سطح ارزش یکدیگر را می‌سنجند و وسیله‌ای است که به واسطه آن این سطح می‌تواند برای دو یا چند نفر تغییر کند. ارتباط شامل راه‌های رد و بدل کردن اطلاعات بین مردم است و نحوه معنی بخشیدن به این اطلاعات به وسیله مردم را نیز در برمی‌گیرد. ارتباط آموخته می‌شود، تغییر می‌کند و به تکامل و تعالی می‌رسد. شاید تا پنج سالگی بیش از یک میلیارد تجربه شرکت در ارتباط را آموخته باشیم. در آن سن از اینکه چطور خود را ببینیم، از دیگران چه انتظاری داشته باشیم و در دنیا چه چیز به نظرمان ممکن یا ناممکن می‌آید تصورهایی پیدا کرده‌ایم. این تصاویر راهنمای ثابتی برای بقیه عمر ما خواهند بود؛ مگر آنکه تجربه‌های فوق‌العاده نامتعارض برای ما اتفاق بیافتد. هر طفلی که چشم به جهان می‌گشاید تنها چیزی که همراه می‌آورد مواد خام است. او نه از خود مفهومی دارد، نه تجربه ارتباط با دیگران و نه تجربه پرداختن به دنیای اطراف را. همه تجربه‌های او از طریق ارتباط حاصل می‌شوند. به همین دلیل زنان خانه‌دار به عنوان تسهیل‌کننده و هدایت‌کننده ارتباطات اعضای خانواده با یکدیگر باید مهارت‌های زندگی همچون تحلیل و بررسی پیام‌های بین اعضا را به صورت دقیق و همه جانبه مورد بهره‌برداری قرار دهند.
 

• افراد از اعضای بدنشان استفاده می‌کنند: زیرا حرکت می‌کند و شکل و قواره دارد. از ارزش‌های‌شان؛ یعنی، مفاهیمی که نماینده نحوه تلاش آنها برای بهتر زیستن است (بایدها، شایدها) و از انتظاراتشان جهت خوشه‌چینی از تجربه‌ها استفاده می‌کنند، ولی نکته مهم در این بخش نوع ارتباط است که در صورتی که روشن و شفاف باشد در مخاطب به ویژه در خانواده بسیار اثربخش خواهد بود.

• ارتباط از طریق اندام‌های حسی: چشم‌ها، گوش‌ها، بینی، دهان و پوست، انسان‌ها را وادار به دیدن، شنیدن و... می‌کند. صاحب‌نظران این ویژگی‌های ارتباطی را در بخش روابط غیر کلامی طبقه‌بندی می‌کنند. ولی بدون توان و استعداد بیان و ارتباط کلامی اثربخش نخواهد بود. به همین دلیل استعداد تکلم که الفاظ و کلمه‌ها را بر زبان جاری می‌سازد در رشد روابط زن و مرد در خانواده به ویژه در جهت درک و بیان احساسات از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد.

• ارتباط از طریق مغز به ما کمک می‌کند: مخزن دانش انسان قادر است یادگرفته‌های قبلی و مطالبی که خوانده و آموخته است را به خاطر بیاورد و در جهت ارتباط مؤثر از آن استفاده کند. به همین دلیل مغز و عاطفه ابزار ارتباط مؤثر هستند؛ زیرا باعث تعامل قوی و مؤثر ما با مخاطب می‌شود.

• در حقیقت ارتباط مانند دوربین فیلمبرداری مجهز به دستگاه صدابرداری است. فقط در زمان حال کار می‌کند، همین جا، همین حالا و بین من و تو. در واقع در ارتباط خوب و مؤثر، تو و من روبه‌روی هم قرار داریم. حواس تو در می‌یابند که من به چه شکل هستم، صدایم چطور است، چه بویی می‌دهم و اگر بر حسب اتفاق مرا لمس کنی، چه احساسی به تو می‌دهم. آنگاه مغز گزارش می‌کند که اینها چه معنایی برای تو دارند. در حقیقت معانی ارتباطی برخاسته از مهارت‌های زندگی هستند که بار و محتوای خوبی پیدا می‌کنند. علاوه بر اینکه ارتباطات برخاسته از این مهارت‌ها رضایتمندی زوجین را در خانواده افزایش داده و غنای روحی، عاطفی و رفتاری خانواده به ویژه زنان خانه‌دار را موجب می‌شود.
 

1. ارتباط شناختی: عبارت است از نفوذ در دنیای فرزندان و همسر، شناخت جنبه‌های وجودی به ویژه انگیزه‌ها، خواسته‌ها، کاستی‌ها و شناخت توانایی‌ها و استعدادهای فکری آنان. در ارتباط شناختی مهارت زندگی، نمونه‌برداری ادراکی و درک متقابل و همدلانه بسیار مؤثر است.
2. ارتباط کلامی: عبارت است از شناخت و مطرح نمودن توانمندی‌های کلامی و ذهنی و برتری‌های خاص و یا هر نوع برجستگی دیگر؛ به عبارت دیگر، استفاده از کلام و گفتگو در جهت بیان احساسات و درک آن از طرف مقابل به صورتی که موجب آرامش روحی و تعامل ملایم فرد با دیگران شود.
3. ارتباط عاطفی با همسر و فرزندان: خصوصاً در ارتباط با فرزندانی که دارای ویژگی‌های شخصیتی خاص هستند. در اصل ارتباط عاطفی از تعامل حسی و عاطفی زن و مرد در خانواده آغاز می‌شود. هر چه زن و مرد تعامل مناسب‌تر و منطقی‌تری داشته باشند، یقیناً در اثربخشی عواطف یکدیگر و ملایم نمودن عواطف هم فعال‌تر خواهند بود؛ ضمن آن که مهارت‌های ادراکی خود را نیز در جهت تعالی‌بخشی و رشد سطح هیجانی و عاطفی ارتباطات در خانواده به کار می‌گیرند.

4. ارتباط تشویقی: عبارت است از شناخت عمیق استعدادها و شکوفایی آن‌ها. در واقع ارتباط از طریق تشویق موجب می‌گردد تا رشد شناختی و عاطفی زن خانه‌دار و اعضای خانواده نیز تضمین شود. در حقیقت ارتباط تشویقی زمینه‌ساز سایر ارتباطات زنان خانه‌دار در خانواده می‌شود.
5. ارتباط مشاوره‌ای: استفاده از شیوۀ مشورتی خصوصاً در مواقع بحرانی و مواجهه با ناسازگاری جهت کوچک شمردن مشکلات و بزرگ جلوه دادن قدرت اراده انسان بسیار مؤثر می‌باشد.
6. ارتباط الگویی: عبارت است از الگو و سرمشق مناسب بودن برای فرزندان، افراد خانواده و اجتماع جهت دستیابی به رشد و بالندگی.

ادامه دارد...

تهیه و تنظیم: خانم حدیثه اسفندیار
منبع: مهارت های زندگی زنان خانه دار