آموزش سلام کردن به کودکان

 آموزش سلام کردن به کودکان، کار دشوار ساده ایست !!!
 

چکیده: راه هایی برای دوستی بچه ها با مقوله ی سلام معرفی میشه که از راه بازی هست. با ما همراه باشید و اگه بازی ها و فعالیت هایی دیگه ای به ذهن شما رسید خوشحال میشیم که اونا رو بشنویم. با ما در ارتباط باشید.

تعداد کلمات 1978 / تخمین زمان مطالعه 10 دقیقه

حتما تا بحال خیلی از بچه ها رو دیدیم که با بزرگترها چشم تو چشم میشن، ولی سلام نمی کنن. این سلام نکردن از دو حال خارج نیست، یا اون شخص رو دوست ندارند و یا اصلا با واژه «سلام» انس ندارند و بعنوان ارزش براشون جا نیفتاده.
اگر فرض اول درسته که باید برای رفع این مشکل باید یه فکری بکنیم و راه خوبی پیدا کنیم.
ولی اگه فرض دوم درست باشه باید از یه راه دیگه وارد عمل بشیم.

ابتدای امر بهتره بدونیم که :

در سن چهار سالگی بسیاری از بچه ها می توانند:
سلام یا خداحافظی کردن از والدین خود را به یاد داشته باشند.
گاهی کلمات «لطفا» و «متشکرم» را به کار ببرند.

در سن 8 سالگی، بسیاری از کودکان می توانند:
بدون تذکر و ترغیب از والدین خود احوال پرسی کنند.
به طور قابل قبولی در اکثر موقعیت ها «لطفاً» و «متشکرم» را بگویند.
بگویند «متأسفم» و واقعاً مفهوم آنرا بفهمند.
 

چرا به بعضی ها دوست داریم سلام بکنیم و به بعضی ها چنین تمایلی نداریم؟ واقعاً دلایل شما برای سلام کردن چیست؟ اگر صادقانه فکر کرده باشیم می دانیم بعضی وقتها و به بعضی انسانها دوست نداریم سلام کنیم چون فکر می کنیم با آن افراد هیچگونه وجه اشتراک و آشنایی نداریم حالا به افرادی فکر کنیم که خیلی دوستشان داریم، بودن با آنها برای ما مهم است. به آنها چگونه سلام می کنیم؟

نکات آموزشی
1-سلام به معنای صلح و دوستی است. وقتی ما به کسی سلام می کنیم یعنی اینکه من با تو دوست هستم.
2- سلام کردن یکی از راههای ابراز محبت می باشد. ودکان نیز مانند بزرگترها به بعضی ها دوست ندارند سلام کنند برای این موضوع بهتر است که در دل کودکان ایجاد محبت بیشتر کنیم و فرصت دهیم که کودکان نسبت به آنها علاقه مند شوند و سلام کنند.
 

آموزش آداب (سلام کردن، مودبانه سخن گفتن ، احترام گذاشتن، خداحافظی کردن، درست نشستن، درست غذا خوردن، رعایت نظافت که شامل شستن دست ها پیش و پس از غذا، مسواک کردن ) نخستین آموزش هایی است که از سن هیجده ماهگی می توانیم آن را شروع کنیم.
مطابق با سخن پیامبر گرامی اسلام که می فرمایند: فرزندت را تا 7 سال رها کن و بگذار پادشاهی کند و توصیه های علمی روانشناسی متوجه می شویم که سنین زیر 7 سال، سنین آموزش های رسمی و کلاسیک نیست، پس لزومی ندارد او را مجبور به این کار کنید و یا حتی بعد از سلام نکردن با او قهر کنید و یا فرزندتان را با هم سن و سال هایش مقایسه کنید. بهترین کار این است که این آموزش ها را (در قالب بازی، شعر، سرود و قصه) به او بیاموزید. 
برای این کار ابتدا فعالیت هایی را با هم اجرا می کنیم و چند راه بازی و نمایش برای این آموزش را با هم مرور می کنیم:

فعالیت 1)
کودکان بیشتر از رفتار ما می آموزند تا از گفتار ما؛ پس با عمل خود، رفتار درست را به او بیاموزید. مواقعی که وارد جمع می شوید با صدای بلند و خوش رویی به دیگران سلام کنید و کودکتان را به این کار تشویق کنید. همچنین در مواقعی که هرچند اندک، کودک سلام می کند او را مورد توجه قرار دهید . از شرمنده کردن کودک جلوی جمع به خاطر سلام نکردن خودداری کنید. به تدریج با افزایش این رفتار و توجه و حمایت بیشتر دیگران به خاطر این رفتار پسندیده انگیزه بیشتری برای سلام کردن در وی ایجاد می شود. اما در نظر داشته باشید که آن قدر این مطلب را در گوش فرزندتان زمزمه نکنید که این امر در او حالت لجبازی و انزجار ایجاد کند.
رسول اکرم صلى اللّه علیه و آله مى فرمودند:
پنج چیز است که تا لحظه مرگ آنها را ترک نمى کنم ، ... یکى از آنها سلام گفتن به کودکان است . این اعمال را همیشه انجام مى دهم تا پس از من بین مسلمین رایج گردد.
کودکى که به او سلام کنند و بدین وسیله از وى احترام نمایند لیاقت و شایستگى خود را باور مى کند و از کودکى احساس مى کند که دیگران براى او اهمیت و ارزش قائلند. و همچنین او نیز با این روش یاد می گیرد که باید به شخصیت دیگران احترام بگذارد و سلام کردن در وجودش نهادینه می شود.

فعالیت 2)
از کودکان بپرسید چه کسی می داند سلام یعنی چه؟ به آنها بگویید که سلام یعنی دوستی، آشنایی و یک عالم خوبی و عشق و محبت. سلام یعنی اینکه من با شما دوستم، تو را دوست دارم و از دیدن تو خوشحال می شوم و برایت آرزوی سلامتی می کنم. برای کودکان توضیح دهید وقتی به کسی سلام می کنند همه ی این حرف ها را به او می گویند.

بازی 1)
از کودک بپرسید که آیا همه ی انسان ها سلام می کنند؟ با یک تمرین ساده او را به نتیجه برسانید.
از او بخواهید که نشان دهد که مادر ، پدر، مادربزرگ، پدر بزرگ، دایی و یا خاله چگونه به آنها سلام می کنند؟ حالا بپرسید وقتی یکی از دوستان پدرشان به دیدن آنها می آید چگونه سلام می کنند؟ با آقای فروشنده و یا آقای رفتگر محله چطور؟ به این طریق چگونه سلام کردن با افراد مختلف را به آنها نشان داده ایم. 

بازی 2)
با کودک خود یک نمایش لذت بخش اجرا کنیم. می توانید هر کدامتان نقش های مختلف را بگیرید. مثلا نقش دو دوست، یا نقش دو نفر که مدت هاست همدیگر را ندیده اند، یا نقش فروشنده و مشتری و خیلی نقش های دیگر که انواع سلام کردن ها را بر طبق آن شاهدش خواهید بود. حتما بچه ها از این بازی لذت خواهند برد و شور و هیجان سلام کردن های مختلف آنها را به وجد خواهد آورد.
 
بازی 3)
این بازی برای محیط هایی که بیش از دو بچه حضور دارند هیجان بیشتری خواهد داشت. دو دست خود را به هم بدهید و شکل یک دایره را بسازید و از کودک خود هم بخواهید که این کار را انجام بدهد. بعد بگویید که این مثلا یک حباب است. بعد هر کدام از حباب ها (یعنی خودتان و هر کدام از بچه ها) در همان حالت بچرخید و راه بروید و به محض برخورد با هم مثلا بترکید و این کار را با باز شدن دست هایتان انجام دهید. بعد از این مرحله باید آن دو حبابی که با هم برخورد کرده بودند با هم دست بدهند و سلام کنند و یک حباب بزرگتر بسازند. این سلام و دست دادن بعنوان قانون ابتدایی تشکیل حباب جدیده!

بازی 4)
یک عروسک –ترجیحا عروسک نمایشی باشد- رو به کودک نشان دهید و به او بگویید که اسم این عروسک «سلام» هست و ناراحته چون اسمش رو همه به زبون نمیآرند. بعد از کودک بخواهید تا اسمش را تکرار کند و بعد به او بگوید که خیلی اسم زیبایی دارد. حالا فرصت خوبی پیش میآید تا از زبان عروسک درباره اسم عروسک بیشتر صحبت کنیم. توضیحاتی که ابتدای مطلب خواندیم می توانند ایده هایی برای صحبت های عروسک باشند. بعد می توانید عروسک را به دست کودک دهید تا او عروسک «سلام»ش را تکان دهد و به جای او صحبت کند.

بازی 5)
به کودک بگویید مردم شهرها و کشورهای مختلف سلام هایشان باهم فرق می کند مثلاً ژاپنی ها وقتی می خواهند به هم سلام کنند از ناحیه کمر کاملاً خم می شوند و چند بار سرشان را تکان می دهند. هندی ها دو کف دستشان را به هم می چسبانند و دستشان را زیر چانه می برند بعضی از سرخپوستها دستشان را مشت می کنند و روی قلبشان می گذارند. در کشور ما نیز انواع سلام وجود دارد مثل: بعضی شیرازی ها موقع سلام کردن شانه های هم را می بوسند. در لرستان افراد به هم دست می دهند هرکس دست خود را می بوسد و به پیشانی می زند. در تهران و خیلی شهرهای دیگر افراد موقع سلام کردن صورت های همدیگر را می بوسند. در خیلی جاها مردم فقط با هم دست می دهند. همه این موارد نمایشی است و شما می توانید از کودک بخواهید آنها را تکرار کند و این نمایش را با شما اجرا کند. از او بپرسید کدام روش سلام کردن را می پسندند.

بازی 6 (آموزش نکته ی ادبی سلام کردن)
 فکر می کنی هنگام سلام کردن چه چیزهایی را باید رعایت کرد؟ پس از این صحبت چهره تان را اخم آلود کنید. حتی کمی عصبانی شوید و با همین چهره به کودکان سلام کنید. عکس العمل کودک چیست؟ حالا چهره تان را غمگین و افسرده و خسته و بی حوصله نشان دهید و به کودک سلام کنید. در آخر لبخند بزنید و با هیجان و شادی به کودک سلام کنید و از آنها بپرسید کدام سلام را بپسندید. بعد از این تمرین کودک باید درک کرده باشند که هنگام سلام باید لبخند بزنند، چهره شادابی داشته باشند و با صدایی محکم و رسا به طرف مقابل سلام کنند

بازی 7 (آموزش نکته ی بهداشتی سلام کردن)
بسیاری از انسانها وقتی به هم می رسند همدیگر را در آغوش می گیرند و یا روبوسی می کنند. این کار پسندیده ایست آیا همیشه می توان این کار کرد؟) منتظر پاسخ کودک بمانید) بسیاری از بیماری های ما مسری است یعنی از ما به فرد دیگری منتقل می شود و فرد روبرو نیز به همان بیماری منتقل می شود (مثل سرماخوردگی) وقتی ما بیمار هستیم نباید با کسی دست بدهیم وی را در آغوش بگیریم یا روبوسی کنیم. کسی هم که بیماری مسری دارد نباید خیلی نزدیک او برویم. حالا بعد از گفتن این نکته بازی را شروع می کنیم:
از کودک بخواهید تا با توجه به حالت شما شکل صحیح سلام کردن با شما را داشته باشد. مثلا یک بار سرفه کنید و دفعه ی بعدی سرحال باشید. کودک باید بیاموزد که در دفعه ی اول باید فقط سلام کند و دفعه بعد می تواند دست بدهد و روبوسی نیز بکند.
نکته: وقتی سرفه می کنید دستتان و یا دستمالی را جلوی دهانتان بگیرید و از او عذرخواهی کنید که نمی توانید با او دست بدهید و یا روبوسی کنید .

بازی 8 (آموزش نکته شرعی سلام کردن)
ابتدا از بچه ها بپرسید که مامان با بابا چه جوری سلام می کنه؟ و بعد تک تک اعضای خانواده را برایش بگویید و نمایشی ترتیب دهید . اگر کودک دختر است از او بخواهید که مثلا مامان باشد و اگر پسر است بخواهید که کودک بابا شود. حال شما با تغییر حالت هایتان نقش افراد مختلف و آشنا و غیرآشنا را به خود می گیرید. مثلا بگویید من مادربزرگ هستم و شکل خمیده ی آن را به خود بگیرید و کودک بعنوان مامان و یا بابا باید با شما سلام کند. بعد نقش انواع اشخاص محرم و یا نامحرم را به خود بگیرید و از او بخواهید که به شیوه ای که شما و یا پدرش با آن شخص برخورد می کند برخورد کند و در مواقعی که لازم است دست بدهد و روبوسی کند و هر جا که نامحرم بود باید جدی تر و با متانت تر سلام کند.

توجه: کودکان به شیوه های مختلف دوستی و محبت خود را نشان می دهند و برای بعضی از کودکان سلام کردن سخت است. اما به شیوه دیگر یعنی به وسیله چسباندن خود به دیگران و یا حالت های چهره سعی می کنند تا دوستی خود را نشان بدهند. باید به این دسته از کودکان نیز توجه کرد. باید به آنها فهماند که متوجه عشق و دوستی آنها شده ایم.
 
منبع: سایت «مدرسه مامان ها»