نشانه های بلوغ عاطفی برای ازدواج

بلوغ عاطفی، توانایی درک احساس دیگران یا همدلی با ایشان است.
 

چکیده: یکی از شروط مهم برای ورود به ازدواج، رسیدن به بلوغ عاطفی است. این بلوغ نشانه هایی دارد که در این نوشتار به برخی از این نشانه ها اشاره شده است. با ما همراه باشید.

 تعداد کلمات 978 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

 

سه مورد را می توان از نشانه های بلوغ عاطفی برای ازدواج برشمرد:

از نشانه های بارز رشد عاطفی، میزان استقلال جوان از والدین خویش است. فردی که در بستر تربیتی سالمی رشد کرده باشد، با گام نهادن در دوره جوانی، دیگر آن وابستگی های کودکانه را به پدر و مادر خویش ندارد. او پدر و مادر خود را دوست دارد و به آنان عشق می ورزد، اما از نظر عاطفی و اجتماعی دیگر به آنها متکی نیست. از این رو، خود برای زندگی مشترکش تصمیم می گیرد و به آنان اجازه نمی دهد در زندگی اش دخالت کنند. پس دختری که نمی تواند جدا از پدر و مادر خود زندگی کند و اصرار دارد که پس از ازدواج نیز در کنار آنها باشد، یا پسری که هنوز نابالغ است و باید بنا بر نظر و دستور والدینش رفتار کند، هنوز رشد کافی و آمادگی لازم را برای ازدواج به دست نیاورده است.[1] افزون بر آنکه این نداشتن استقلال، زمینه دخالت های والدین دو طرف را فراهم می سازد که در موارد بسیار، عامل بروز یا تشدید اختلاف هایی میان زوج ها شده است.
 

 توانایی ابراز محبت و صمیمی بودن که از نشانه های رشد و بلوغ عاطفی جوان است، باید پیش از ازدواج حاصل شده باشد. جوان آماده ازدواج باید از اهمیت این موضوع آگاه باشد که یکی از مهمترین سرمایه های او برای زندگی سعادتمندانه و باثبات، رسیدن به همین رشد و توانمندی است. چه بسیار جوانانی که از بهره های ظاهری و مادی فراوان برخوردارند، اما در بستر تربیتی خانواده عشق ورزیدن را نیاموخته اند. پس از اندک زمانی، چون اینان نمی توانند همسر خود را تحمل کنند و به نیازهای عاطفی اش پاسخ دهند، پیوندشان به راحتی می گسلد.
بنا بر نظریه مراحل رشد اجتماعی اریکسون، جوانی و اوایل بزرگسالی، دورة احساس تعلق و صمیمیت در برابر انزوا و کناره جویی است. جوانی که بحران هویت را پشت سر گذاشته، به برقراری رابطه صمیمانه با دیگر افراد تمایل دارد و در روابط دوستانه خود با همسر و دوستانش احساس ترس نخواهد کرد. صمیمیت تنها به رابطه جنسی محدود نمی شود، بلکه به معنای احساس توجه و تعهد نیز هست. فردی که نمی تواند رابطه ای صمیمانه برقرار کند، در انزوا به سر خواهد برد و از ارتباط نزدیک با دیگران پرهیز خواهد کرد. طبیعی است که چنین فردی در زندگی مشترک و براوردن نیازهای عاطفی همسر خود با مشکلات جدی روبه رو خواهد شد.[2] رسول گرامی اسلام می فرمایند: «این سخن مرد به زنش که "دوستت دارم" هرگز از قلب زن بیرون نمی رود»[3]
در ازدواج، محبت و تبدیل آن به عشق و علاقه فراوان و همبستگی عمیق روانی و عاطفی، پیوند زن و مرد را محکم می کند و فضای خانواده را صمیمی، گرم و پرطراوت می سازد. «صمیمیت»، توانایی ابراز محبت در قالب های کلامی و غیرکلامی است. تواضع در برابر همسر، حالات چهره، لبخند، لحن کلام، نشستن در کنار او و گوش سپردن به سخنانش و ابراز دوستی و محبت به وی، همگی می توانند نشانه هایی از وجود صمیمیت بین زوجین باشند. ضروری است جوان آماده ازدواج این ویژگی ها را در خود ببیند.

هرچند «تعهد و وفاداری» از مفاهیمی اند که ارتباطی نزدیک با مفهوم «صمیمیت» دارند و باید در کنار یکدیگر معنا شوند، به دلیل بار معنایی و اهمیت ویژه این دو، ضروری است به طور جداگانه بررسی شوند.
از عوامل مهمی که سبب موفقیت در زندگی زناشویی میشود، حس تعهد و وفاداری است. دستیابی به زندگی مطلوب، فداکاری و از خودگذشتگی های فراوان و تلاش بسیار لازم دارد و اساس آن، تعهد به یکدیگر و نهاد خانواده است. خوشبخت ترین زوجها، کسانی اند که زندگی شان را با یکدیگر به اشتراک می گذارند و ارزش ها و منافعی یکسان و همسو دارند. امیر مؤمنان علی می فرمایند: سبب الایتلاف الوفاء؛[4] «وفاداری عامل انس گرفتن است». در مفهوم عام، «وفاداری» به معنای انجام تمام و کمال همه شروط و تعهدی است که بر فرد لازم آمده و آن را پذیرفته است.[5] در پیمان زناشویی نیز به معنای پایبندی همه سویه به تمام اموری است که در پی این پیمان بر فرد لازم می شود.

در حقیقت، مصداق تعهد به ازدواج این سخنان زن و شوهر به یکدیگر است ما به زندگی مشترکمان بی اعتنا نیستیم؛ ما ازدواجمان را بر پایه عشق، احترام، شرافت و علاقه دوسویه و خالصانه با یکدیگر آغاز کرده ایم؛ ما باور داشته ایم که باید به یکدیگر وفادار بمانیم؛ صادق باشیم و به یکدیگر اعتماد داشته باشیم.
یکی از دغدغه ها و نگرانی های هر زندگی مشترک، احساس امنیت عاطفی همسران در قبال یکدیگر است. اگر هر یک از آنها گمان کند که دیگری با کسی جز او ارتباط عاطفی و رفتاری داشته یا دارد، طبیعی است که روابط ایشان و استحکام بنای زندگی مشترک متزلزل شود. افراد، تعهد به ادامه یک رابطه را آن هنگام بیشتر احساس می کنند که با آن ارضا شده و برای آن نیرو صرف کرده باشند و امکان انتخابی دیگر را در ذهن خویش نداشته باشند. در این موقعیت، اگر زوجین با تعارض روبه رو شوند، تعهد آنان، ایشان را برمی انگیزد تا در جهت «بهبود رابطه» اقدام کنند و بار دیگر به روابط محبت آمیز خود ادامه دهند.
 
منبع: کتاب «از من تا ما (آمادگی ازدواج)»
نویسنده: نوید جانباز

پی نوشت :
[1] . ر.ک: اسماعیل بیابانگرد، جوانان و ازدواج.
[2] . ر.ک: دوان شولتز، نظریه های شخصیت، ترجمه یوسف کریمی و دیگران.
[3] . محمد بن یعقوب کلینی، فروع کافی، ج۵، ص۵۶۹.
[4] . عبدالواحد بن محمد آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، ح 5511.
[5] . حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القران الکریم، ج۱۳، ص۱۶۱.