ابراهیم حاتمی‌کیا

بیوگرافی

ابراهیم حاتَمی‌کیا (زاده ۱ مهر ۱۳۴۰ در تهران) کارگردان، فیلمنامه‌نویس، تدوینگر ، بازیگر و فیلمبردار سینمای ایران است. وی دانش‌آموختهٔ رشته سینما (گرایش فیلمنامه‌نویسی) از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر است.

فعالیت هنری

وی فعالیت‌های سینمایی خود را با ساخت فیلم‌های کوتاه و مستند در رابطه با سینمای جنگ آغاز کرد. او برای ساخت فیلم آژانس شیشه‌ای جایزه بهترین فیلم‌نامه و کارگردانی را از شانزدهمین جشنواره فیلم فجر دریافت کرد. حاتمی کیا تاکنون سه بار برای فیلم‌های آژانس شیشه‌ای، به رنگ ارغوان و به وقت شام موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر شده‌است. همچنین وی برای فیلم ربان قرمز نامزد جایزه صدف طلایی جشنواره فیلم سن‌سباستین شد. در سال ۱۳۹۳ حاتمی کیا یکی از نه سینماگری بود که نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر برای یک عمر فعالیت دریافت کرد. حاتمی کیا در رأی‌گیری از ۵۵ فیلم‌شناس ایرانی به سال ۱۳۸۱ به عنوان یکی از ده فیلم‌ساز برتر تاریخ سینمای ایران شناخته شد و همچنین در نظرسنجی از ۴۳ منتقد برای بهترین کارگردانان پس از انقلاب جزء پنج فیلم‌ساز اول قرار گرفت.

زندگی و فعالیت‌ها

حاتمی کیا در سال ۱۳۴۰ در یک خانواده مذهبی با اصالت «آذربایجانی» در تهران متولد شد. باورها و اعتقادات مذهبی خانواده مانع از تماشای تلویزیون و راهیابی وی به سینما می‌شد. آزادی دوران جوانی و مصادف شدن با انقلاب اسلامی دو عاملی بود که او را به سوی سینما سوق داد. او فعالیت‌های سینمایی‌اش را از سال ۱۳۵۹ با نوشتن فیلم‌نامه و کارگردانی فیلم‌های کوتاه در فضای جبهه و جنگ آغاز کرد. حاتمی کیا در سال ۱۳۶۴ نخستین فیلم بلند خود را به نام هویت برای شبکه دوم سیما ساخت که می‌کوشید تصویری واقع گرایانه از گرایش‌های سیاسی آن دوران پرآشوب ارائه دهد. پس از ساخت این فیلم خسرو دهقان منتقد سینما استعداد حاتمی کیا را کشف کرد و در یکی از نشریات سینمایی نوشت، فیلمساز خوش قریحه‌ای دارد وارد سینما می‌شود. حاتمی کیا در سال ۱۳۶۷ در دوره فیلمنامه‌نویسی دانشگاه هنر تهران شرکت می‌کند و در سال ۱۳۷۲از پایان‌نامه خود با موضوع نئورئالیسم ایتالیا دفاع می‌کند. وی در دومین تجربه سینمایی خود فیلم دیده‌بان را ساخت. اغلب منتقدان، از کرخه تا راین، آژانس شیشه‌ای و به رنگ ارغوان را بهترین فیلم های حاتمی کیا می‌دانند.

ویژگی و سبک

بیشتر آثار حاتمی کیا رابطه کم رنگ یا پر رنگی با جنگ تحمیلی دارد. آثار او دارای نماد‌ها و استعاره‌های گوناگون است. در بیشتر آثار حاتمی‌کیا عنصر پلاک به عنوان نماد هویت حضور دارد. حاتمی کیا به عنوان یک سینماگر مؤلف، معتقد به عقیده شخصی و نگاه سینمایی خودش است. نگاه به هویت ملی و اعتقاد فردی در آثار وی به چشم می‌خورد. حاتمی کیا سعی کرده‌است در آثار خود در کنار آرمان‌گرایی از واقعیت‌ها نیز فاصله نگیرد. دریچه عرفان و نقد نیز در آثار وی مشهود است.

جوایز

حاتمی‌کیا جایزه ققنوس بهترین کارگردان برای ساخت فیلم بادیگارد دریافت کرد.
حاتمی کیا برندهٔ ۳ سیمرغ بلورین بهترین کارگردان از جشنواره فلم فجر است.

دیده‌بان
برنده جایزه ویژه هیئت داوران بهترین کارگردانی هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم دیده‌بان

مهاجر
برنده دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم مهاجر
برنده تندیس بهترین کارگردانی سومین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم مهاجر

وصل نیکان
برنده دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه چهارمین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم وصل نیکان

از کرخه تا راین
برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم از کرخه تا راین
نامزد سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و بهترین فیلم نامه یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم از کرخه تا راین
برنده دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه پنجمین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم از کرخه تا راین

خاکستر سبز
نامزد سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی دوازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم خاکستر سبز

بوی پیراهن یوسف
نامزد تندیس بهترین فیلم نامه ششمین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم بوی پیراهن یوسف

برج مینو
نامزد تندیس بهترین کارگردانی ششمین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم بوی پیراهن یوسف

آژانس شیشه‌ای
برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم نامه شانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم آژانس شیشه‌ای
برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی شانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم آژانس شیشه‌ای
برنده تندیس زرین بهترین کارگردانی دومین دوره جشن خانه سینما برای فیلم آژانس شیشه‌ای
برنده لوح افتخار و تندیس جشنواره بهترین فیلم نامه و بهترین کارگردانی هفتمین دوره جشنواره فیلم دفاع مقدس برای فیلم آژانس شیشه‌ای
برنده جایزه نگاه ویژه جشنواره بین‌المللی فیلم سینه کوئیست برای فیلم آژانس شیشه‌ای

روبان قرمز
برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی بخش سینمای بین‌الملل هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم روبان قرمز
نامزد تندیس زرین بهترین کارگردانی سومین دوره جشن خانه سینما برای فیلم روبان قرمز
نامزد جایزه صدف طلایی جشنواره فیلم سن‌سباستین برای فیلم روبان قرمز

ارتفاع پست
برنده تندیس زرین بهترین کارگردانی ششمین دوره جشن خانه سینما برای فیلم ارتفاع پست
برنده تندیس زرین بهترین فیلم ششمین دوره جشن خانه سینما برای فیلم ارتفاع پست
نامزد جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم ماردل پلاتا برای فیلم ارتفاع پست

به رنگ ارغوان
برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به رنگ ارغوان
برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به رنگ ارغوان
برنده سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم به رنگ ارغوان
برنده تندیس بهترین کارگردانی در چهارمین جشن منتقدان سینمای ایران برای فیلم به رنگ ارغوان

به نام پدر
برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به نام پدر
برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم بخش سینمای آسیا بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم به نام پدر (فیلم ۱۳۸۴)
برنده دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم به نام پدر

دعوت
نامزد تندیس زرین بهترین فیلم و بهترین فیلم نامه بیست و هشتمین دوره جشن خانه سینما برای فیلم دعوت (فیلم)
نامزد تندیس زرین بهترین کارگردانی و بهترین فیلم نامه بیست و هشتمین دوره جشن خانه سینما برای فیلم دعوت (فیلم)

گزارش یک جشن
نامزد لوح سپاس بهترین فیلم انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران برای فیلم گزارش یک جشن

چ
برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم چ
برنده جایزه ویژه هیئت داوران بهترین فیلم نامه و کارگردانی بخش سینمای بین‌الملل جشنواره فیلم فجر برای فیلم چ
برنده جایزه ویژه هیئت داوران بخش بین‌الملل سیزدهمین جشنواره فیلم مقاومت برای فیلم چ

بادیگارد
برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد (پرویز پرستویی) از سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم بادیگارد
برنده بهترین جلوه‌های ویژه میدانی و جلوه‌های ویژه بصری (سید هادی اسلامی) از سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم بادیگارد
برنده جایزه ویژه بخش کارگردانی در دهمین جشن منتقدان سینمای ایران برای فیلم بادیگارد
برنده تندیس بهترین فیلم پنجمین جشن سینمایی ققنوس برای فیلم بادیگارد
برنده تندیس زرین بهترین دستاورد هنری از جشنواره بین‌المللی فیلم وین برای فیلم بادیگارد
برنده تندیس زرین بهترین کارگردانی از جشنواره بین‌المللی فیلم وین برای فیلم بادیگارد

به وقت شام
برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به وقت شام
برنده سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن (کارن همایونفر) سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به وقت شام
برنده سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری (علیرضا علویان) سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به وقت شام
برنده تندیس بهترین فیلم هفتمین جشن سینمایی ققنوس برای فیلم به وقت شام

مجموعه پلاک و انتشار فیلم نامه

مجموعه پلاک که حاوی سه فیلم کوتاه و سیزده فیلم بلند ساخته ابراهیم حاتمی کیا است در سال ۱۳۸۹ رونمایی شد. مجموعه پلاک شامل ۲۸ حلقه دی وی دی با سه زیرنویس فارسی، عربی و انگلیسی در ۱۴ قاب است. به علاوه به همراه هرکدام از فیلم‌ها، یک حلقه دی وی دی شامل موسیقی کامل فیلم، پشت صحنه، مصاحبه و عکس‌های صحنه و پشت صحنه ارائه شده‌است. همچنین انتشارات فرهنگ کاوش چند فیلمنامه از حاتمی کیا را منتشر کرده‌است. همچنین در سال ۱۳۹۵ آرت بوک فیلم بادیگارد نیز انتشار یافت.

مجموعه برداشت های ابراهیم

این مجموعه روایتی است مستندگونه از پشت صحنه آثار سینمایی ابراهیم حاتمی کیا که نوروز ۱۳۹۷ از شبکه افق پخش شد.

آثار

فیلم‌های سینمایی

نام فیلم	سال	نویسنده
به وقت شام	۱۳۹۶
بادیگارد	۱۳۹۴
چ	۱۳۹۲
گزارش یک جشن	۱۳۸۹
دعوت	۱۳۸۷
به نام پدر	۱۳۸۴
به رنگ ارغوان	۱۳۸۳
ارتفاع پست	۱۳۸۰	-
موج مرده	۱۳۷۹
روبان قرمز	۱۳۷۷
آژانس شیشه‌ای	۱۳۷۶
برج مینو	۱۳۷۴
بوی پیراهن یوسف	۱۳۷۴
خاکستر سبز	۱۳۷۲
از کرخه تا راین	۱۳۷۱
وصل نیکان	۱۳۷۰
مهاجر	۱۳۶۸
دیده‌بان	۱۳۶۷
هویت	۱۳۶۵

سریال‌های تلویزیونی

نام سریال	سال	نویسنده	کارگردان	توضیحات
حلقه سبز	۱۳۸۵			در سال ۱۳۸۶ از شبکه سه پخش شد
خاک سرخ	۱۳۸۱	-		از شبکه یک سیما پخش شد

بازیگر

نام فیلم	سال	نویسنده	کارگردان
زندگی خصوصی آقا و خانم میم	۱۳۹۰	-	-
کلاه قرمزی ۸۸ (مهمان برنامه)	۱۳۸۸	-	-
دعوت	۱۳۸۷
بوی پیراهن یوسف	۱۳۷۴
دیده‌بان	۱۳۶۷
توهم (فیلم)	۱۳۶۴	-	-