عطاءاللَّه زاهد
(تو 1294 ش)، كارگردان و نویسنده. وى در شیراز به دنیا آمد، از فارغالتحصیلان رشته ادبیات از دانشگاه تهران بوده، وى از جمله كارگردانان، نویسندگان و بازیگران فیلم فارسى است. بازى در تیاتر را از سال 1322 با نمایش «بزم بهرام گور» شروع نمود. نمایشهاى عمدهاش: «بوعلى سینا»؛ «رستاخیز سلاطین»؛ و فعالتى سینما را از سال 1327 با تاسیس استودیو آریا با همكارى مهدى امیر قاسم خانى، مفید غیاثى و احمد شیرازى از سر گرفت. عمدهى فیلمهایش: «شیر سنگى»؛ «ماهى» و مجموعههاى تلویزیونى: «سربداران»؛ «طالب».[1]
متولد: 1294 شیراز- متوفى: 1370 تهران، تحصیلات: فارغالتحصیل رشتهى ادبیات از دانشگاه تهران- فارغالتحصیل هنرستان هنرپیشگى تهران، تاسیس استودیو آریا در 1327، كارگردان، نویسنده، تهیهكننده، از اعضاى هیئت مدیره اتحادیه صنایع فیلم ملى ایران (دههى چهل)، فعالیت در دوبله- فعالیت در تلویزیون- بازى در تئاتر از 1322، شروع بازیگرى: چشم به راه (تهیهكننده، كارگردان، نویسنده، بازیگر- 1337)
عمدهى فیلمها:
بوسهى مادر (كارگردان، نویسنده- 1335)، بازگشت به زندگى (كارگردان، نویسنده- 1336)، راهى به سوى خدا (نمایش داده نشد- 1359)، مادیان (1364)، سمندر (1364)، شیر سنگى (1365)، طلسم (1365)، اتاق یك (1365)، ماهى (1367)، در مسیر تندباد (1367)، برهوت (1367)، دوران سربى (1367)، آخرین مهلت (1368)، عبور از غبار (1368)، رانده شده (1368)، عروس حلبچه (1369)، دلشدگان (1370)، مدرسهى پیرمردها (1370)
بازیگر.
تولد: 1294 در شیراز.
درگذشت: 15 آبان 1370، تهران.
عطاءالله زاهد شیرازى در سال 1319 كلاس هاى موسیقى تعلیم آواز را گذارند. سپس دورهى هنرپیشگى را پشت سر گذاشت. پس از آن مدتى اخبار عربى رادیو را به سبب آشنایى با زبان عربى قرائت مىكرد. سپس وارد دانشسراى عالى دارالمعلمین تهران شد و پس از ان از رشتهى ادبیات دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد.
پدرش از تحصیل كردههاى دارالفنون بود و با موسیقى آشنایى داشت. این امر موجب شد تا نخستین بار در خردسالى در نمایش «رستاخیز سلاطین» (1304) كه موسیقى آن كار پدرش بود بازى كند پس از آن و در كنار تحصیل، از جمله در نمایشهاى «سرباز وطن» و «مدرسهى قدیم و مدرسهى جدید» بازى كرد. آشنایىاش با سینما و سابقهى بازى در تئاتر موجب شد تا در سالن سینماى محمدخان (پسر عموى پدرش) به عنوان ناطق سینما (دیلماج) متن فیلمها را با صداى بلند براى تماشاگران بخواند. با سكونت در تهران دههى بیست براى تحصیل در دارالمعلمین، شروع به فعالیت سیاسى كرد و از جمله با مجلههاى «تئاتر»، «نمایش»، و روزنامههاى «پشتكار»، «سنگر» و «دوستى ملت» همكارى داشت. آشنایىاش با عبدالحسین نوشین سرپرست تئاتر فرهنگ و از پیشكوستان تئاتر در ایران موجب شد تا بازى در تئاتر را جدىتر بگیرد. از دیگر نمایشهایى كه زاهد در آنها بازى كرد باید به این عنوانها اشاره كرد: «خسیس»، «محمدعلى بیك»، «شاه صفى»، «بارگاه معاویه»، «دختر شكلاتى»، «تاجر ونیزى»، «دزدان اجتماع»، «كارمند دولت» و... سپس مدتى به خارج از كشور رفت و در سال 1327 به ایران بازگشت. همكارىاش را با مؤسسهى «ایران نو فیلم» در زمینهى آموزش فن بیان براى صداپیشگى و امور فنى سینما به علاقهمندان آغاز كرد. در سال 1328 فیلم «مرا ببخش» را صدا گذاشت، اولین فیلمى كه در ایران صدابرگردان شد. در همین سال، استودیو «آریانا فیلم» را با احمد شیرازى، مهدى امیر قاسمخانى و چند تن دیگر تأسیس كرد و اولین فیلم رنگى خارجى را به نام «آهنگ شهرزاد» صدابرگردان نمود. در سال 1335 با كارگردانى «بازگشت به زندگى» به فیلمسازى روى آورد، اما پس از ساخت سه فیلم و در حالى كه فیلم «مردم از خوشى» را در حال فیلمبردارى داشت جلوى فعالیت هنرىاش گرفته شد. زاهد از مؤسسان حسینیهى ارشاد بود و مدتى در آنجا كلاسهاى تئاتر و سینما را اداره مىكرد. همچنین در دههى چهل دبیر اتحادیهى تهیهكنندگان و رییس و سخنگوى اتحادیهى بازیگران بود. پس از انقلاب اسلامى، فعالیت سینمایى را پس از یك وقفهى طولانى از سر گرفت و به بازیگرى روى آورد. وى از بنیانگذاران انجمن هنرمندان طى این سال ها بود. از جمله فیلمهاى وى مى توان این موارد را ذكر كرد: «بوسهى مادر» (فقط نویسنده و كارگردان، 1335)؛ «بازگشت به زندگى» (فقط نویسنده و كارگردان، 1336)؛ «چشم به راه» (كارگردان، نویسنده و مشاركت در تهیه با اكبر دهقان، بازیگر 1337)؛ «راهى به سوى خدا» (بازیگر، به نمایش درنیامد، 1359)؛ «مادیان» (بازیگر، 1364)؛ «سمندر» (بازیگر، 1364)؛ «شیر سنگى» (بازیگر، 1365)؛ «لوحهى صفورا» (كوتاه 1365)؛ «طلسم» (1365)؛ «اتاق شمارهى یك» (1365)؛ «ماهى» (1367)؛ «در مسیر تندباد» (1367)؛ «برهوت» (1367)؛ «دوران سربى» (1367)؛ «رانده شده» (1386)؛ «آخرین مهلت» (1368)؛ «عبور از غبار» (1368)؛ «عروس حلبچه» (1369)؛ «مدرسهى پیرمردها» (1369)؛ «دلشدگان» (1370)؛ مجموعههاى تلویزیونى «هزار دستان» (1366 -1358)؛ «طالب» (1363)؛ «سربداران» (1363)؛ «بوعلى سینا» (1365).
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
