منظومه ی آبی در شوشتر، هنر دست ساسانیان!

ايران از نظر دارا بودن سازه‌هاي آبي ـ تاريخي در رأس ساير كشورهاي دنيا قرار دارد.
سه‌شنبه، 4 خرداد 1389
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
منظومه ی آبی در شوشتر، هنر دست ساسانیان!
راسخون: وجود رود كارون از ديرباز تاكنون يكي از عوامل اصلي جذب تمدن‌هاي مختلف در سرزمين خوزستان بوده است. به يمن وجود اين منبع آبي و دانش بالاي نياكانمان در استفاده از آب اين رودخانه، در جاي جاي دشت خوزستان شواهدي از وجود سازه‌هاي آبي و تاريخي مشهود است.
 از اين رو ايران از نظر دارا بودن سازه‌هاي آبي ـ تاريخي در رأس ساير كشورهاي دنيا قرار دارد، به طوري كه تاكنون حدود چند صدسازه آبي دوران باستان در خوزستان شناسايي شده كه هريك به نوبه خود شواهد زنده و پابرجايي براي بررسي دانش مهندسي آب در زمان‌هاي دور است.
يكي از برجسته‌ترين مجموعه سازه‌هاي آبي ـ تاريخي و بي‌همتاي ايران باستان در شهرستان شوشتر پي‌ريزي شده است. اين شهر باستاني كه روي تخته‌سنگ نرمي و‌ به‌صورت ارگانيك شكل گرفته، حدود نيمي از آثار تاريخي ـ آبي اين استان را در دل خود جاي داده است.
موقعيت اين شهر ـ موزه، مرهون شرايط ويژه جغرافيايي، اقتصاد و جهان‌بيني حاكم بر منطقه است كه باعث شده در اين دشت سكونت‌گاه‌هاي مبتني بر كشاورزي شكل بگيرد و بعد در طي دوره‌هايي بتدريج زندگي شهرنشيني جايگزين آن شود. اگر زمان استقرار كوچندگان فصلي در كوه‌هاي بختياري را ملاك شكل‌گيري اين محوطه در نظر بگيريم قدمت آن به 7هزار سال پيش بازمي‌گردد.
البته ناگفته نماند كه «غارپبده» واقع در كوه‌هاي بختياري (شهرستان لالي) شمال شرقي شوشتر كه از نخستين سكونت‌گاه‌هاي انسان در ايران محسوب مي‌شود و مرتبط به انسان غارنشين است، ديرينگي استقرار در اين محدوده فرهنگي را با تاريخ 15 هزار سال مقارن مي‌سازد.
جالب است که بدانید، ساسانيان در راستاي دستيابي به اهدافي چون: كنترل سيلاب‌ها، تأمين آب كشاورزي و تأسيسات آبخيزداري، تأمين آب مورد نياز سكنه، بهره‌گيري از قدرت نيروي آب براي استفاده صنعتي و به راه انداختن آسياب‌ها، سازه‌هاي آبي را شكل دادند.
اكنون پس از گذشت 18 قرن از عمر مجموعه سازه‌هاي آبي شوشتر، با تلاش‌هاي همه‌جانبه ميراث فرهنگي در سال گذشته اين بناها به عنوان دهمين اثر كشور و دومين بناي استان خوزستان (پس از چغازنبيل)‌ در زمره آثار جهاني به ثبت رسيد.
 اين مجموعه با حدود13 اثر شامل: بند ميزان، برج كلاه فرنگي، قلعه سلاسل، پل بند شادروان يا قيصر، رود گرگر، پل بند گرگر، مجموعه آسياب‌ها و آبشارها، بند برج عيار، بند خداآفرين، نهر داريون، پل لشكر، بند خاك، بند سرابدار، پل شاه علي و پل حاج خدايي است.
منحصر به فرد بودن مجموعه در قياس با سازه‌هاي آبي ساير كشورها كه شرايط ثبت جهاني آن را مهيا ساخت، خصوصيت هيدروديناميكي بناهاست به گونه‌اي كه اختلال در كاركرد يك سازه باعث اختلال در كل مجموعه مي‌شود. اين پيوستگي و ارتباط به گونه‌اي است كه اين مجموعه را به منظومه‌اي آبي تبديل مي‌كند.
10051002

منتظر اخبار ، انتقاد و پيشنهادات شما هستيم :
news@rasekhoon.net

جذب خبرنگار افتخاري


نظرات کاربران
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.