از دودي که مي کشيم!

راسخون: هربار که فردي قليان مي کشد بستگي به ميزان مدت استفاده انگار 40 نخ سيگار تا 100 نخ سيگار را دود کرده است.

در پي استفاده از قليان در طول مدت 20 تا 80 دقيقه به طور متوسط 125 ليتر دود وارد ريه ها مي شود.

لوله قليان

به دليل مرطوب بودن راه هاي هوايي و مجراي خرج دود، قليان مي تواند عامل مهمي جهت رشد ميکروب ها و قارچ ها باشد و اين ميکروب ها و قارچ ها به راحتي توسط دود وارد دستگاه تنفس شده و ايجاد عفونت هاي مزمن مي کند.
در ابتدا شخص متوجه بيماري خود نمي شود ولي سال هاي بعد به دليل نفوذ اين قارچ ها و ميکروب ها در لايه هاي مختلف ريه بيماري هايي مثل برونشيت، برونشکتازي، آمفيزم ريه و در نهايت آسم ايجاد مي شود. اين در حالي است که شخص هنگامي به بيماري خود پي مي برد که چاره اي جز تحمل بيماري تا آخر عمر نخواهد داشت.

سري قليان

هر چند در مکان هايي که قليان عرضه شده سعي شده که با  دادن سري يک بار مصرف که البته در بهداشتي بودن يا غير بهداشتي بودن آن و مواد تشکيل دهنده آن و يا کاغذ تلاش شده که قليان را وسيله اي شخصي و بهداشتي جلوه دهند اما بارها ديده شده که در جمع هاي دوستانه چندين نفر از همان سري يا پستانک به اصطلاح يک بار مصرف استفاده مي کنند.
استفاده مشترک از قسمت هاي دهاني قليان خطر جدي براي انتقال بيماري هاي واگيردار دارد. به علاوه اينکه در اکثر مواقع دست هاي آلوده نيز با قسمت سري تماس پيدا مي کند و باسيل سل، ويروس تب خال (هريس) و ويروس هپاتيت از طريق مصرف قليان منتقل مي شود. اين در حالي است که  اگزماي دست، مشکلات دنداني و تحليل استخواني فک و صورت از ديگر عوارض مصرف آن است.

ذغال

حرارت آتش ذغال قليان موجب توليد دودي با بيش از 4 هزار نوع مواد سمي و مسموميت ريوي مي شود.
بر اثر حرارت بالاي ذغال، دود حاصل از سوختن تنباکو موجب توليد قطران يا ماده سمي کشنده اي مي شود که بر اثر رطوبت حاصل از آب قليان مرطوب شده و با تنفس، به شکل کاتاليزور در برونش هاي ريه حمل شده و جذب مي شوند.
همچنين ميزان گاز منواکسيد کربن، فلزات سنگين و ترکيبات شيميايي سرطان زا منتشره از احتراق ذغال يا مواد ايجاد کننده حرارت در قليان، در مقايسه با سيگار به مراتب بيشتر و اثرات سوء آن نيز چه براي مصرف کنندگان و چه افراد در معرض دود تحميلي، فراتر است.

تنباکو

تنباکوي قليان، بهترين محيط رشد قارچ هاي آسپرژيلوس و باکتري گرم منفي است.
از آنجا که ضايعات و تفاله هاي توتون و تنباکو براي استفاده به عنوان  توتون قليان در محيط گرم و مرطوب به مدت شش ماه نگهداري مي شود، نوعي قارچ به نام «اسپرژيلوس» و باکتري «گرم منفي» که موجب بروز حساسيت ريوي و پوستي شديد مي شوند؛ به ميزان زيادي در اين محيط رشد مي کنند.
قليان و توتون ها از نظر ميزان اثرگذاري يا سبک و سنگين بودن هيچ گونه فرقي با هم ندارند و اين موضوع در استعمال کنندگان تبديل به يک باور غلط شده و فقط به علت وجود اسانس هاي معطر و غيرمجازي است که به متتول يا ماده نعنايي و خنک کننده موجود اين نوع توتون ها اضافه مي شود.
وجود اين عنصر که اصلي ترين ماده تشکيل دهنده توتون هاي قليان است؛ مهم ترين عامل بروز سرطان زودرس ريه است.

دود قليان

برخلاف بسياري عقايد و باورهاي سنتي، دود منتشره از قليان حاوي مقادير بي شماري مواد سمي است. اين مواد به عنوان عوامل اصلي بروز سرطان ريه، بيماري هاي قلبي- عروقي وساير يبماري ها شناخته شده اند. از آنجايي که نيکوتين موجود در دود حاصله از مصرف قليان همانند ساير مواد دخاني اعتياد آور بوده، مصرف متناوب آن ايجاد وابستگي مي کند.
ميزان گاز منواکسيد کربن، فلزات سنگين و ترکيبات شيميايي، سرطان زا منتشره از احتراق ذغال يا مواد ايجاد کننده حرارت در قليان در مقايسه با سيگار به مراتب بيشتر واثرات سوء آن نيز چه براي مصرف کنندگان و چه افراد در معرض دود تحميلي، فراتر است.
مطالعات نشان داده است جنين مادراني که در دوران بارداري در معرض دود قليان  قرار مي گيرند. CO موجود در اين دود سبب کاهش وزن نوزاد و نمره آپگار کودک مي شود. اين درحالي است که نوزادان مادران مصرف کننده قليان سندرم تنباکوي جنين تظاهر مي کند.

تنگ آب

هر چند در اثر عبور دود از آب تنها بخش کمي از نيکوتين موجود در دود قليان جدا مي شود. اما ميزان نيکوتين دريافتي در افراد مصرف کننده قليان به اندازه اي است که ايجاد وابستگي مي کند. تحقيقات نشان داده به دليل همين خصلت نيکوتين، مصرف کنندگان قليان با تعداد دفعات مصرف و پک هاي به مراتب بيشتر و با استنشاق مقادير بسيار زيادتر دود جهت رسيدن به آستانه ارضاي وابستگي، در مواجهه با مقادير زيادتر مواد شيميايي سرطان زا وگازهاي خطرناک همچون منواکسيد کربن هستند.
همچنين افراد سيگاري و قلياني تا زماني که ميزان نيکوتين دريافتي به آستانه مورد نياز براي رفع حالت وابستگي قبل از رسيدن به حالت تهوع، برسد به کشيدن سيگار و قليان ادامه مي دهند.

چندنکته کوتاه

ميزان نيکوتين و مونوکسيد کربن در خون و ضربان قلب افرادي که قليان مي کشند بيشتر از آناني است که سيگار مي کشند.

کشيدن قليان معمولا با کشيدن سيگار و مصرف الکل همبستگي دارد، يعني افراد قلياني به مراتب بيش از ميانگين جامعه درگير سوء مصرف سيگار، الکل، داروهاي روان گردان وحتي مواد مخدر مي شوند.

افزايش فشار خون سيستولي ودياستولي (اصطلاحا ماکزيمم و مينيمم) و ميانگين فشار و ضربان قلب پس از کشيدن قليان، اثبات شده است.

بين نازايي زوج ها با کشيدن قليان توسط شوهر ارتباط وجود دارد.

سفره خانه ها بيشتر يک فضاي رواني اجتماعي را ايجاد مي کنند که براي مصرف قليان مناسب است. مثلا جوان وارد فضاي آرامي مي شود که موسيقي در آن طنين انداز است. کفشش را در مي آورد و روي تخت مي نشيند و همراه دوستانش قليان مي کشند و چاي و ميوه مي خورند. يعني سفره خانه ها امکان و موقعيت را براي جوانان فراهم مي کنند تا يک محفل داشته باشند و در آنجا قليان بکشند. اما مساله اين جاست که عده اي از جوان ها به اين اکتفا نمي کنند. که ماهي يک بار با خانواده و دوستان به سفره خانه بروند و قليان هم بکشند. آنها کم کم قليان را وارد خانه هاي خود مي کنند و چون خانواده ها هم حساسيت خاصي نشان نمي دهند، قليان کشيدن، جزو برنامه هاي روزمره جوان مي شود و با تداوم اين رفتار، رفته رفته اختلالات اعتياد و وابستگي شديد ظاهر مي شوند.
 

999