پرسش :
فلسفه ی استخاره چیست؟ آیا در جایی از قرآن یا در فرمایشات ائمه(ع) یا در فقه ما گواهی بر آن وجود دارد؟
پاسخ :
استخاره به معنای طلب خیر کردن است و در مورد آن نکاتی را بیان می کنیم:
الف:انسان وقتی که می خواهد کاری انجام دهد قبل ازهر چیز باید با عقل و منطق آن را بسنجد و بدون سنجش عقلی و منطقی و نظریه پیامدها و عواقب آن به عمل دست نزند.
ب:اگر آدمی با عقل و منطق و فکر کردن خود نتوانست راه به جایی برده و باز مردد ماند و نتوانست تصمیم نهایی را أخذ کند مکلف است که این کار را به شور و مشورت گذارد و به عقول دیگر که به مثابه چراغهای روشنگر هستند مراجعه کند تا با این مشورت که قهراً با اهل مشورت (که صلاحیت مشورت را دارند) صورت می گیرد به تصمیم نهایی برسد.
ج:اگر آدمی نتوانست به این طریق هم تصمیم نهاِِِِیی خود را أخذ کند و باز حیران ماند و بر سر دوراهی قرار گرفت این جاست که به لطف و هدایت حضرت خداوند دل بسته و با جدیت و از سر اخلاص از او راهنمایی بطلبد و طلب خیر کند و قهراً خدای متعال راهگشای او خواهد بود و او راه درست را از راه نادرست برای او تبیین خواهد کرد بالأخره او نمی داند کدام راه را بپیماید و بی چاره مانده است و باید یک راه را برود حال این راه را با استخاره انتخاب می کند.
در این موضوع هیچ امر خلاف عقلی نیست بلکه به لحاظ روانی مایه تقویت روحی او می شود.
د:عمل به مؤدای استخاره به لحاظ شرعی الزام آور نیست و در هر صورت می توان بر خلاف آن هم عمل کرد.
ه:شیوه عملی استخاره مختلف است گاهی با نماز گاهی با قرآن و گاهی با تسبیح و غیره ممکن می شود.
و: روایات فراوانی در تأیید استخاره داریم.
چند نمونه از این روایات را بر می شماریم:
1- امام علی(علیه السلام) به فرزندش می فرمایند: ازخدا بسیار طلب خیرکن.[1]
2- امام صادق(علیه السلام) فرمودند: کسی که با طیب خاطر (و از ته دل) یک بار از خدا طلب خیر کند خداوند حتماً به او خیر عنایت خواهد کرد.[2]
3- هم چنین فرمودند: هیچ بنده مؤمنی نیست که برای کاری که می خواهد انجام دهد یک بار از خدا طلب خیر کند مگر آن که خدواند او را به بهترین آن دو امر(که در انتخاب آنها تردید دارد) راهنمایی می کند.[3]
ز:استخاره در امور غیر شرعی و به تعبیر شما نادرست جایگاهی ندارد ونمی توان در امر غیر مشروع و نادرست استخاره کرد.[4]
پی نوشتها:
[1]نهج البلاغه نامه 31.
[2]فتح الأبواب ص 257.
[3]بحار الانوار ج 91 ص257 حدیث 2.
[4]مجموعه ای از این احادیث در میزان الحکمه ج4 موضوع 156 الاستخاره آمده است.
www.hawzah.net
استخاره به معنای طلب خیر کردن است و در مورد آن نکاتی را بیان می کنیم:
الف:انسان وقتی که می خواهد کاری انجام دهد قبل ازهر چیز باید با عقل و منطق آن را بسنجد و بدون سنجش عقلی و منطقی و نظریه پیامدها و عواقب آن به عمل دست نزند.
ب:اگر آدمی با عقل و منطق و فکر کردن خود نتوانست راه به جایی برده و باز مردد ماند و نتوانست تصمیم نهایی را أخذ کند مکلف است که این کار را به شور و مشورت گذارد و به عقول دیگر که به مثابه چراغهای روشنگر هستند مراجعه کند تا با این مشورت که قهراً با اهل مشورت (که صلاحیت مشورت را دارند) صورت می گیرد به تصمیم نهایی برسد.
ج:اگر آدمی نتوانست به این طریق هم تصمیم نهاِِِِیی خود را أخذ کند و باز حیران ماند و بر سر دوراهی قرار گرفت این جاست که به لطف و هدایت حضرت خداوند دل بسته و با جدیت و از سر اخلاص از او راهنمایی بطلبد و طلب خیر کند و قهراً خدای متعال راهگشای او خواهد بود و او راه درست را از راه نادرست برای او تبیین خواهد کرد بالأخره او نمی داند کدام راه را بپیماید و بی چاره مانده است و باید یک راه را برود حال این راه را با استخاره انتخاب می کند.
در این موضوع هیچ امر خلاف عقلی نیست بلکه به لحاظ روانی مایه تقویت روحی او می شود.
د:عمل به مؤدای استخاره به لحاظ شرعی الزام آور نیست و در هر صورت می توان بر خلاف آن هم عمل کرد.
ه:شیوه عملی استخاره مختلف است گاهی با نماز گاهی با قرآن و گاهی با تسبیح و غیره ممکن می شود.
و: روایات فراوانی در تأیید استخاره داریم.
چند نمونه از این روایات را بر می شماریم:
1- امام علی(علیه السلام) به فرزندش می فرمایند: ازخدا بسیار طلب خیرکن.[1]
2- امام صادق(علیه السلام) فرمودند: کسی که با طیب خاطر (و از ته دل) یک بار از خدا طلب خیر کند خداوند حتماً به او خیر عنایت خواهد کرد.[2]
3- هم چنین فرمودند: هیچ بنده مؤمنی نیست که برای کاری که می خواهد انجام دهد یک بار از خدا طلب خیر کند مگر آن که خدواند او را به بهترین آن دو امر(که در انتخاب آنها تردید دارد) راهنمایی می کند.[3]
ز:استخاره در امور غیر شرعی و به تعبیر شما نادرست جایگاهی ندارد ونمی توان در امر غیر مشروع و نادرست استخاره کرد.[4]
پی نوشتها:
[1]نهج البلاغه نامه 31.
[2]فتح الأبواب ص 257.
[3]بحار الانوار ج 91 ص257 حدیث 2.
[4]مجموعه ای از این احادیث در میزان الحکمه ج4 موضوع 156 الاستخاره آمده است.
www.hawzah.net
