پرسش :
تربيت ديني كودكان چه لزومي دارد؟
پاسخ :
اگر كودك ما تربيت ديني يابد، بركاتش به خود او و ديگران خواهد رسيد. كودكي كه با خدا آشنا است، هيچ‌گاه احساس پوچي نمي‌كند و در جاي‌جاي زندگي‌اش، تكيه‌گاه محكمي خواهد داشت،و با همين تكيه‌گاه، در برابر مشكلات، استقامت مي‌كند.زماني‌كه برادران يوسف«ع» او را در چاه انداختند، يوسف 9ساله بود. وقتي كاروان از كنار چاه گذشت و يكي از كاروانيان يوسف را ديد، صدايش را بلند كرد و گفت: كاروانيان بايستيد! بياييد و به اين كودك غريب و تنها كمك كنيد.وقتي يوسف، اين تربيت‌شده‌ي ديني، سخن او را شنيد، گفت: انساني كه با خداست، هيچ‌گاه غريب و تنها نيست.
بركت تربيتي ديني كودك،به والدين نيز مي‌رسد. كودك تربيت‌شده‌ي ديني، با والدين خود خوب رفتار مي‌كند، زيرا با قرآن آشناست و قرآن مي‌فرمايد: «ولا تَقُل لَّهُما افٍ»(1): به پدر و مادرت اف نگو.
او با روايات معصومان«ع» آشنا مي‌شود كه مي‌فرمايند: «بِرُّ الوالدَينِ واجِبٌ و اِن كانا مَشركين»(2): نيكي به پدر و مادر، واجب است،حتي اگر مشرك باشند.
تربيت‌يافته‌ي ديني،سخناني زيبا و پرمحتوا بر زبان جاري مي‌سازد و سبب افتخار پدر و مادر و نزديكان مي‌شود. تربيت ديني كودكان،در آخرت والدين هم اثر مي‌گذارد. امام‌صادق«ع» از رسول‌گرامي«ص» اسلام نقل مي‌كند كه حضرت فرمود: «روزي حضرت عيسي«ع» از قبرستاني مي‌گذشت و ديد مرده‌اي را عذاب مي‌كنند.سال بعد، از همان قبرستان گذشت و متوجه شد كه عذاب آن مرده برداشته شده است. از خداوند پرسيد: قضيه چيست؟ خداوند فرمود: فرزندي دارد كه جاده‌اي را ترميم كرد و يتيمي را پناه داد، بدين‌سبب عذاب او را برداشتيم».
روزي رسول‌اكرم«ص»، از قبرستان بقيع مي‌گذشت و به ياران فرمود: «بشتابيد!». در برگشت، ياران خواستند با سرعت بگذرند،حضرت فرمود: «آرام برويد، در رفت، مرده‌اي را عذاب مي‌كردند و در بازگشت، عذاب از او برداشته شد، چراكه فرزندي دارد و در همين‌فرصت، نزد معلم رفت و «بسم‌الله‌الرحمن‌الرحيم» را آموخت، و خداوند، به همين‌جهت، عذاب را از پدر او برداشت»(3).
س: پسر 14ساله‌ام كه در دوران كودكي نمازش را مرتب مي‌خواند؛اما دوسال است كه به نماز اصلاً اهميت نمي‌دهد و مي‌گويد، در دوران كودكي نماز مي‌خواندم تا ديگران مرا دوست داشته باشند.
جواب: فرزند شما، 2سال است وارد دوره‌ي نوجواني شده و دقيقاً از همان زمان، به نماز اهميت نمي‌دهد.
علّت اين مسأله به احتمال فراوان، ويژگي استقلال‌طلبي او است. نوجوان شما دوست ندارد به ديگران اتّكاء كند و مايل است روي پاي خود بايستد. او دوست ندارد مورد امرونهي ديگران واقع شود و ديگران، حتي پدر و مادر برايش تكليف معيّن كنند. نوجوان، دوست دارد به رأي و انديشه‌اش احترام بگذارند،و مهمتر از همه اينكه، مي‌خواهد انتخابگر باشد.
چند توصيه:
1. به رأي و انديشة او احترام بگذاريد و اجازه دهيد، خود، به ارزش نماز پي ببرد و خود آن را برگزيند.
2. باتوجه به فاصله‌ي زماني يكساله تا تكليف و وجوب نماز بر او، براي بي‌توجهي‌اش به نمازحساسيت بسيار نشان ندهيد. حساسيت بيش از حد، جلوي تفكر او را مي‌گيرد. اجازه دهيد مسئوليت‌پذيري،از درون ايجاد شود.
3.از روش الگويي استفاده كنيد، يعني خودتان درعمل به نماز اهميت دهيد. نمازتان را به موقع اقامه كنيد. نماز در حضور اين نوجوان،يادآورخوبي است.
4. از روش القاي غيرمستقيم (هديه‌ي كتاب درباره‌ي نماز، داستان‌هاي درباب نماز و...) استفاده كنيد.
5. ارتباط او را با همسالان اهل نماز بيشتر كنيد.
پي نوشت ها:
1.اسراء: 23 .
2.حرّ عاملي، وسائل‌الشيعه، ج16، ص155 .
3. آیت الله العظمی ناصرمكارم شيرازي، تفسير نمونه، ج13، ص11 و12 .
منبع :نشريه قدر ،شماره 22.
اگر كودك ما تربيت ديني يابد، بركاتش به خود او و ديگران خواهد رسيد. كودكي كه با خدا آشنا است، هيچ‌گاه احساس پوچي نمي‌كند و در جاي‌جاي زندگي‌اش، تكيه‌گاه محكمي خواهد داشت،و با همين تكيه‌گاه، در برابر مشكلات، استقامت مي‌كند.زماني‌كه برادران يوسف«ع» او را در چاه انداختند، يوسف 9ساله بود. وقتي كاروان از كنار چاه گذشت و يكي از كاروانيان يوسف را ديد، صدايش را بلند كرد و گفت: كاروانيان بايستيد! بياييد و به اين كودك غريب و تنها كمك كنيد.وقتي يوسف، اين تربيت‌شده‌ي ديني، سخن او را شنيد، گفت: انساني كه با خداست، هيچ‌گاه غريب و تنها نيست.
بركت تربيتي ديني كودك،به والدين نيز مي‌رسد. كودك تربيت‌شده‌ي ديني، با والدين خود خوب رفتار مي‌كند، زيرا با قرآن آشناست و قرآن مي‌فرمايد: «ولا تَقُل لَّهُما افٍ»(1): به پدر و مادرت اف نگو.
او با روايات معصومان«ع» آشنا مي‌شود كه مي‌فرمايند: «بِرُّ الوالدَينِ واجِبٌ و اِن كانا مَشركين»(2): نيكي به پدر و مادر، واجب است،حتي اگر مشرك باشند.
تربيت‌يافته‌ي ديني،سخناني زيبا و پرمحتوا بر زبان جاري مي‌سازد و سبب افتخار پدر و مادر و نزديكان مي‌شود. تربيت ديني كودكان،در آخرت والدين هم اثر مي‌گذارد. امام‌صادق«ع» از رسول‌گرامي«ص» اسلام نقل مي‌كند كه حضرت فرمود: «روزي حضرت عيسي«ع» از قبرستاني مي‌گذشت و ديد مرده‌اي را عذاب مي‌كنند.سال بعد، از همان قبرستان گذشت و متوجه شد كه عذاب آن مرده برداشته شده است. از خداوند پرسيد: قضيه چيست؟ خداوند فرمود: فرزندي دارد كه جاده‌اي را ترميم كرد و يتيمي را پناه داد، بدين‌سبب عذاب او را برداشتيم».
روزي رسول‌اكرم«ص»، از قبرستان بقيع مي‌گذشت و به ياران فرمود: «بشتابيد!». در برگشت، ياران خواستند با سرعت بگذرند،حضرت فرمود: «آرام برويد، در رفت، مرده‌اي را عذاب مي‌كردند و در بازگشت، عذاب از او برداشته شد، چراكه فرزندي دارد و در همين‌فرصت، نزد معلم رفت و «بسم‌الله‌الرحمن‌الرحيم» را آموخت، و خداوند، به همين‌جهت، عذاب را از پدر او برداشت»(3).
س: پسر 14ساله‌ام كه در دوران كودكي نمازش را مرتب مي‌خواند؛اما دوسال است كه به نماز اصلاً اهميت نمي‌دهد و مي‌گويد، در دوران كودكي نماز مي‌خواندم تا ديگران مرا دوست داشته باشند.
جواب: فرزند شما، 2سال است وارد دوره‌ي نوجواني شده و دقيقاً از همان زمان، به نماز اهميت نمي‌دهد.
علّت اين مسأله به احتمال فراوان، ويژگي استقلال‌طلبي او است. نوجوان شما دوست ندارد به ديگران اتّكاء كند و مايل است روي پاي خود بايستد. او دوست ندارد مورد امرونهي ديگران واقع شود و ديگران، حتي پدر و مادر برايش تكليف معيّن كنند. نوجوان، دوست دارد به رأي و انديشه‌اش احترام بگذارند،و مهمتر از همه اينكه، مي‌خواهد انتخابگر باشد.
چند توصيه:
1. به رأي و انديشة او احترام بگذاريد و اجازه دهيد، خود، به ارزش نماز پي ببرد و خود آن را برگزيند.
2. باتوجه به فاصله‌ي زماني يكساله تا تكليف و وجوب نماز بر او، براي بي‌توجهي‌اش به نمازحساسيت بسيار نشان ندهيد. حساسيت بيش از حد، جلوي تفكر او را مي‌گيرد. اجازه دهيد مسئوليت‌پذيري،از درون ايجاد شود.
3.از روش الگويي استفاده كنيد، يعني خودتان درعمل به نماز اهميت دهيد. نمازتان را به موقع اقامه كنيد. نماز در حضور اين نوجوان،يادآورخوبي است.
4. از روش القاي غيرمستقيم (هديه‌ي كتاب درباره‌ي نماز، داستان‌هاي درباب نماز و...) استفاده كنيد.
5. ارتباط او را با همسالان اهل نماز بيشتر كنيد.
پي نوشت ها:
1.اسراء: 23 .
2.حرّ عاملي، وسائل‌الشيعه، ج16، ص155 .
3. آیت الله العظمی ناصرمكارم شيرازي، تفسير نمونه، ج13، ص11 و12 .
منبع :نشريه قدر ،شماره 22.
