«فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا ...»
روى خود را خالصانه به سوى آیین خدا کن، این فطرتى است که خدا مردم را بر آن سرشته است1.
بر مبنای دیدگاه توحیدى، هیچ انسانی از ابتدا فاسد به دنیا نمی‌آید، بلکه هر انسانى با فطرتى پاک و خداخواه آفریده مىشود و اگر عوامل انحراف‌زاى برونى همچون محیط و تربیت بر او اثر منفى نگذارند، فطرت، وجدان، عقل و دل، او را به سوى خوبىها، صراط مستقیم و منبع خیر و برکت خدا رهنمایى مىکنند2. این اصل وجودی فطرت اسلام، یعنی همان فطرت توحیدی در وجود انسان است. تربیت و امور تربیتی به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل برونی می‌تواند فطرت والای انسانی را شکوفا کند و یا جلوى شکوفایى آن را بگیرد. تربیت صحیح انسان می‌تواند یک کشور را به کمال مطلوب، که از هر جامعه انسانى انتظار می‌رود، برساند3. خانواده به عنوان کوچکترین واحد اجتماعى و محورى در جامعه وظیفه تربیت استعدادهای انسانی را به عهده دارد. خانواده محل رشد و بالندگى استعدادها و بروز خلاقیت و مهد تربیت انسانها و سرچشمه محبتها و عاطفهها است4.
انسان‌های که در سایه تربیت صحیح در خانواده رشد کرده‌اند، می‌توانند به پرورش عواطف انسانى خویش در مسیر تعالی فطرتشان همّت گمارند5. اما تربیت ناصحیح در خانواده به عنوان یک آسیب اخلاقى در نظام تعلیم و تربیت اسلامى برشمرده شده است، و پیامدهاى نامطلوب مانند؛ احساس حقارت، خود کم بینى، ضعف پایههاى اعتماد به نفس، احساس گناه و شرمندگى، افسردگى و کنارهگیرى از جامعه را در پی دارد6. براى تربیت صحیح و رشد اخلاق نیکو در جامعه بایستی به روشهای قرآنی تکیه نمود. روش قرآن این است که با تربیت دینى و رشد ایمان واعتقاد به خدا جلو پیدایش رذایل اخلاقى گرفته می‌شود، و در نتیجه با تربیت صحیح در خانواده از پیدایش و رشد ناهنجاری‌هاى روحی و اخلاقى در جامعه جلوگیری می‌گردد. اسلام براى زشتی‌هاى اخلاقى نیز راه درمان را نشان داده است.
«اسلام از آغاز دل انسان را با ایمان و عشق به خدا پر مىکند. نتیجه ایمان به خدا نیز جز اعمال و صفات نیکو نیست، پس روش قرآن بر اساس توحید خالص و کامل بنا شده است، توحیدى که تنها در اسلام دیده مىشود و ضامن اسلام است»7.
سید احمد سجادی
پی‌نوشت‌ها:
1) قرآن کریم، سوره روم، آیه 30
2) سیره اخلاقی- تربیتی امام خمینی، علی اصغر الهامی نیا، ج 1، ص 23
3) صحیفه نور، ج 14، ص 28
4) آسیب شناسی خانواده، غلامرضا ویسی، ج 1، ص 16
5) آداب معاشرت، مقدس نیا- محمدی، ج 1، ص 167
6) آسیب شناسی خانواده، غلامرضا ویسی، ج 1، ص 35
