شهرستان گیلانغرب کجاست؟ از پیش شماره این شهر تا مناطق گردشگری و مشاهیر آن

شهر گیلان‌غرب، مرکز شهرستان گیلان‌غرب است. گیلانغرب شهری مرزی است و با شهر خانقین و جلولا در اقلیم کردستان عراق هم مرز است و ارتباط جاده‌ای دارد. این شهر در جنوب‌غربی استان کرمانشاه واقع شده‌ و در غرب ایران قرار گرفته است. این شهر به عنوان پایتخت اصلی کلهر (کلهر یکی از ایلات و شاخه های اصلی تبار کُرد است)شناخته می‌شود . مردم این شهر کُرد هستند و به زبان کردی ، لهجه کلهری و لهجه سورانی تکلم می‌کنند.
چهارشنبه، 26 ارديبهشت 1403
تخمین زمان مطالعه:
پدیدآورنده: ایوب شهبازی
موارد بیشتر برای شما
شهرستان گیلانغرب کجاست؟ از پیش شماره این شهر تا مناطق گردشگری و مشاهیر آن

مشخصات

کشور ایران
استان کرمانشاه
شهرستان گیلانغرب
بخش مرکزی
جمعیت  ۵۷٬۰۰۷ نفر
مساحت ۱۴۶۵ کیلومتر مربع
زبان گفتار زبان کردی، لهجه کلهری و لهجه سورانی
مذهب شیعه و سنی
ارتفاع از سطح دریا ۸۰۴ متر
شرایط آب و هوا تابستان بسیار گرم و زمستان بسیار سرد
پیش شماره تلفن ۰۸۳۴
شناسه ملی خودرو ایران ۲۹ ج
ره آورد لبنیات، گوشت، گندم، نخودفرنگی، برنج، خیار، گوجه‌فرنگی، بادمجان، بامیه، خرما، ذرت، برخی از مرکبات، نان ساجی و بودیان و گلیم، گبه و چیغ یا چیت

شهر گیلان‌غرب، مرکز شهرستان گیلان‌غرب است. گیلانغرب شهری مرزی است و با شهر خانقین و جلولا در اقلیم کردستان عراق هم مرز است و ارتباط جاده‌ای دارد. این شهر در جنوب‌غربی استان کرمانشاه واقع شده‌ و در غرب ایران قرار گرفته است. این شهر به عنوان پایتخت اصلی کلهر (کلهر یکی از ایلات و شاخه های اصلی تبار کُرد است)شناخته می‌شود . مردم این شهر کُرد هستند و به زبان کردی ، لهجه کلهری و لهجه سورانی تکلم می‌کنند البته کردی سورانی در این منطقه متکلم بسیار کمی دارد چون اکثریت مردم گیلانغرب متکلم لهجه کلهری هستند. جمعیت گیلانغرب طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ تعداد ۲۲٬۳۳۱ نفر بوده‌است که در این بین ۱۱٬۱۱۵ نفر مرد و ۱۱٬۲۱۶ نفر زن هستند و تعداد ۶٬۶۶۲ خانوار در این شهر زندگی می‌کنند که این رقم در مقایسه با سال‌های قبل به دلیل مهاجرت گستردهٔ مردم برای یافتن کار به شهر کرمانشاه، تهران ، کردستان عراق و سایر شهرهای صنعتی کاهش داشته‌است.
طبیعت این شهر نیز مانند دیگر مناطق کُردستان از سرسبزی خاصی برخوردار است . آب و هوای گیلانغرب به طوری است که در تابستان بسیار گرم و در زمستان بسیار سرد است ؛ اما در فصل پاییز هوایی معتدل ونیمه سرد دارد. مناطقی از شهرستان گیلانغرب مثل روستاهای بخش گواور و شهر سرمست با ارتفاع بالای ۱۵۵۰ متر آب و هوای سرد دارند و میزان بارش سالانه به ۷۰۰ میلیمتر هم می رسد . اما آب و وهوای عالی این منطقه و طبیعت بسیار زیبا و غنی آن در ایام نوروز و فصل بهار و کوه و تپه های سرسبز وجنگل های بلوط سبب توریستی شدن این شهر در ایام نوروز شده و طبیعت آن که در استان کرمانشاه زبانزد است
این شهر قبلاً بر سر مسیر اصلی قصرشیرین-ایلام قرار داشت اما با توجه به احداث جاده‌های جدید برای ایلام و جاده جدید سرپل ذهاب به قصر شیرین متأسفانه به یک شهر بن‌بست و بی صنعت تبدیل گشته‌است. به همین دلیل اکثر جمعیت این شهر را یا افراد جوان کشاورز یا افراد مسن و سالخورده تشکیل می‌دهد.
مردم این شهر مسلمان و پیرو شیعه و آیین اهل حق میباشند. با وجود آن‌که گیلان‌غرب در جنگ ایران و عراق یکی شهرستانهای جنگ زده ایران بود، ولی این شهر از نظر صنعتی یکی از فقیرترین شهرهای کشور است و تقریباً هیچ کارخانه صنعتی در این شهر وجود ندارد.این شهر به دلیل نزدیک بودن به کشور عراق و داشتن مرز زمینی هم مانند دیگر شهر های مرزی و وجود منابع سوختی فرصت قاچاق سوخت را برای قشر بی‌کار این شهر فراهم کرده است.
در سال ۱۳۹۳ بازارچه مرزی سومار از توابع شهرستان گیلانغرب افتتاح گردید.
گیلانغرب با اینکه در فصل بهار شهری توریستی است و خصوصا در ایام اربعین به دلیل نزدیکی به مرز عراق زائران از این شهر نیز عبور می‌کنند اما فاقد هرگونه هتل و استراحتگاه هست و این یکی از معضلات این شهر است . گیلانغرب شهری است مسطح که از چهار جهت محصور از کوه است ؛ به طوری که در غرب آن کوه ئەمڵه ، در شمال آن کوه سەرکەش ، در جنوب غربی آن کوه وێژنان ، و در شرق آن کوه سرێوان قرار دارد
'گیلان‌غرب' در ارتفاع ۸۰۴ متری از سطح دریا واقع شده‌است و جزء مناطق گرمسیر استان کرمانشاه محسوب می‌شود.'گیلان‌غرب' شهری مرزی است و بر سر مسیر اصلی قصرشیرین به ایلام واقع شده‌است که استان ایلام را به مرز خسروی و گذرگاه مرزی پرویزخان وصل می‌کند. هر چه به طرف شرق و شمال این شهرستان پیش بروید ارتفاع بیشتر و هوا خنک تر می‌شود و هرچه به طرف جنوب بروید هوا گرم تر و به ارتفاعات کم می‌شود. به‌طور مثال اگر به سمت اسلام‌آبادغرب یا کرمانشاه بروید پس از حدود ۱۵ کیلومتر به ارتفاع ۱۱۰۰ متری در روستاهای دهستان چله می‌رسید و پس از گذشت حدود ۶۸ کیلومتر به بخش گوواور که جزء شهرستان گیلانغرب محسوب می‌شود- می‌رسید که ارتفاع در آنجا به ۱۵۰۰ متر نیز می‌رسد و هر چه به سمت غرب پیش بروید از ارتفاع کاسته می‌شود مثلاً ارتفاع در سومار ۲۹۰ متر و در قصرشیرین به ۳۵۰ متر می‌رسد و رو به گرمی و پستی می‌رود. مردم این شهر کرد و از طایفه‌های مختلف ایل کلهر هستند. مردم این شهر پیرو مذهب شیعه و اهل سنت و اهل حق هستند . زبان مردم این شهر کردی کلهری و کردی سورانی است که سورانی متکلم بسیار کمی در این منطقه دارد و اکثر کسانی که به این لهجه صحبت می‌کنند از شهر های جاف نشین به این شهر مهاجرت کرده‌اند .
ساکنان اصلی این شهر مردمان ایل کلهر (یکی از شاخه های اصلی مردم کُرد) هستند.
در این شهر، زبان کردی به‌عنوان زبان گفتاری و زبان فارسی به‌عنوان زبان آموزش و نوشتار رسمی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
 

جای های دیدنی شهرستان گیلانغرب


تنگ گولم
آبشار زیبای تنگ گولَم در ۲۰ کیلومتری غرب شهر گیلانغرب دردهستان ویژنان واقع گردیده است این آبشار زیبا و دیدنی برای گردشگران و دوستداران طبیعت می تواند دیدنی باشد و هربیننده ای را مجذوب خود کند گردشگران بویژه مسافران نوروزی می تواند به گیلانغرب نگین غرب کشور سفر کرده واز این  آبشار که دارای قابلیت های بسیار زیادی برای تبدیل شدن به یک منطقه گردشگری است  دیدن کنند. دسترسی به این منطقه از طریق کیلومتر ۴ جاده ارتباطی این شهرستان به سومار، جاده فرعی خاکی سمت راست جاده به سمت سومار امکانپذیر است.تنگ گولم در اثر فرسایش رودخانه کنگاوش ایجاد شده است.
سرچشمه رودخانه کنگاوش، آب ها و سرچشمه هایی است که از قسمت میانی و غربی دشت ویژنان به سوی تنگ گولم (ته نگ گوله م) سرازیر می شود . این رودخانه را می توان رودخانه ای فصلی دانست. زیرا در سال های پر باران آب آن بسیار زیاد و در سال هایی که مقدار بارش کاهش می یابد آب آن بسیار کم می شود. آبشار زیبای تنگ گولم یا ( سه ر تاف) تقریباً در ابتدای شروع این رودخانه است. جهت جریان آب رودخانه به طرف کشور عراق است.
 
سراب مورت
سراب مورت و محوطه‌ی تاریخی آن ، اصلی‌ترین جاذبه‌ی گردشگری شهرستان گیلانغرب است. محوطه‌ی تاریخی سراب مورت در پنج کیلومتری شرق شهرستان گیلانغرب در استان کرمانشاه و در حاشیه‌ی روستای سراب واقع شده است. سراب مورت و محوطه‌ی تاریخی آن ، اصلی‌ترین جاذبه‌ی گردشگری شهرستان گیلانغرب است. محوطه‌ی تاریخی سراب مورت در پنج کیلومتری شرق شهرستان گیلانغرب در استان کرمانشاه و در حاشیه‌ی روستای سراب واقع شده است.
سراب مورت گیلانغرب یکی از نقاط دیدنی شهرستان و همچنین استان کرمانشاه می‌باشد که وجود چشمه‌های آب و درختچه‌های گیاه نایاب دارویی مورت سبز آن را به عنوان یکی از تفریح گاه‌های استان تبدیل نموده‌است. واژه مورت از کلمه یونانی به معنی رشد ونمو گرفته شده است که در طب سنتی کاربرد اساسی داشته است و از قدیم الایام مورد شناسایی ایرانیان بوده است. در نزدیکی سراب بقایای برجای مانده از یک کاخ قدیمی که مربوط به دوره اشکانیان است وجود دارد که به کاخ کوشک معروف است.
 
گوردخمه گلین
در منطقه ای به نام گلین در شهرستان گیلانغرب گوردخمه ای وجود دارد که اثری به جای مانده از گذشتگان است . گوردخمه گلین یا همان گوردخمه دیره در فاصله بیست و چهار کیلومتری جاده سرپل ذهاب به طرف دیره ، در نزدیکی روستای گلین در استان کرمانشاه قرار دارد .اهالی روستا این گوردخمه را به نام «فرای کن» یا «طاق فرهاد» یا «اتاق فرهاد» می شناسند. این گوردخمه به طول ۵۰/۶ متر، عمق ۲۰/۳ متر و ارتفاع ۱۵/۲ متر است. در انتهای دخمه دو پله به طول ۳۵/۲ متر ایجاد شده است. همچنین در دیوار جنوبی این دخمه، صفه ای به ابعاد ۶۰/۱×۳۴/۱ متر جهت ایجاد نقوش تراشیده شده است . این گوردخمه , گوردخمه ای است از دوران باستان که مورد توجه بازدیدکنندگان و گردشگرانی است که برای دیدن منطقه دیدنی و سرسبز گلین می آیند. به طور کلی گوردخمه ها به سه نوع تقسیم می شوند. این سه عبارتند از: گوردخمه های دوران مادها، هخامنشیان و دوره پس از هخامنشیان. گوردخمه دیره جزو گوردخمه های دوران ماد محسوب می شود که در ادامه ویژگی های گوردخمه های مادی را توضیح می دهیم. البته انواع دیگری دارند که جزیی تر هستند. مردم محلی اطراف این گوردخمه را به جز دیره به فران کن، تاق فرهاد و یا اتاق فرهاد نیز صدا می زنند اما به طور کل این جاذبه را گوردخمه دیره می نامند.
 
انجیرکوه
این کوه از حوالی گیلان‌غرب شروع می‌شود و به سوی جنوب شرق امتداد می‌یابد. ارتفاع آن به تدریج کم می‌شود تا به ارکوازکوه و بیوراکوه و … وصل می‌شود.
 
رودخانه کنگاکوش
رودخانه کنگاکوش یکی از رودخانه های زیبای کرمانشاه می باشد که سرچشمه آن رودهایی است که از دشت ویژنان به سمت تنگ گولم سرازیر می شوند.در نقطه ای که رودخانه کنگاکوش در کرمانشاه آغاز می شود، می توانید آبشار تنگ گولم را ببینید که نمای زیبایی دارد. این رودخانه از ارتفاعات گیلانغرب عبور می کند و جهت آن به سمت کشور عراق است.در تابستان آب کاهش چشمگیر یافته و گاه خشکیده می شود. مسیر نسبتاً طولانی رودخانه ارتفاعات گرمسیری شهرستان گیلانغرب با قلل متعدد که مراتع طوایف ایل کلهر است. این مسیر با بارش اولین باران پاییزی جلوه و منظره ای بسیار زیبا می یابد و تا آخر فروردین و اوایل اردیبهشت که فصل گرما آغاز می شود. طراوت و شادابی خاص خود را حفظ می کنند. صدها سال پیش این رودخانه طغیان کرده و در قسمتی که دره مانند بوده، تعدادی از گاوهای عشایر منطقه را کشته است، به همین جهت به آن «کن گا کش» می گویند یعنی رودخانه ای که گاوها رو کشته است.
 
منطقه شکار ممنوع زله زرد
منطقه شکار ممنوع زله زرد با ۸۰ هزار هکتار وسعت، زیستگاه گونه‌های گیاهی و جانوری کمیابی در کشور است. از جمله جانوران ساکن در این منطقه می‌توان به کل و بز وحشی، قوچ و میش، آهو، گرگ، روباه، خرگوش، تشی و بزمجه اشاره کرد. برخی از گونه‌های پرندگان نیز که در این پارک زندگی می‌کنند شامل کبک، تیهو، سار و فاخته می‌شوند.
 
کاخ اربابی
کاخ اربابی با قدمتی که به ۲۵۰۰ سال پیش بازمی‌گردد، در نزدیکی شهر گیلانغرب قرار دارد. این مجموعه بیش از نیم هکتار وسعت دارد و شامل دو قسمت رسمی و خصوصی می‌شود. نقشه کاخ اربابی از جمله نقشه‌های برتر معماری باستانی دنیا به‌شمار می‌رود. راهروها، تالار تشریفات، اتاق تخت‌نشین‌ حاکم، محل زندگی خصوصی حاکم، واحدهای اداری، دفتر منشی و پاگردها برخی از بخش‌های این کاخ را تشکیل می‌دادند.
 
باغ‌ های گلین
باغ‌‌های گلین در منطقه گلین از توابع شهرستان گیلانغرب و در بخش دشت دیره قرار دارد و یکی از مناطق زیبای این شهرستان است که از نظر جاذبه‌های گردشگری بخصوص در فصل‌های بهار و تابستان به واسطه طبیعت سرسبزش، همواره پذیرایی مسافران و گردشگران زیادی از مناطق مختلف استان کرمانشاه و سایر استان‌های کشور است.
 

افراد مشهور و مشاهیر شهرستان گیلانغرب

 
سعید عبادتیان
در ۱۶ تیر سال ۱۳۴۲ در گواور در شهرستان گیلانغرب در استان کرمانشاه به دنیا آمد. او تا ۵ سالگی به همراه خانواده‌اش زندگی ایلی داشته و از آن زمان به شهر گیلانغرب آمده و ساکن می‌شوند. عبادتیان در گیلانغرب از سال ۱۳۵۰ به دبستان مهرگان می‌رود. او تحت تأثیر فرهنگ شعر فولکلور کردی قرار گرفت و با تأثیرپذیری از مهارت پدرش در روایت داستان‌های حماسی و عاشقانهٔ کُردی و نیز دایی‌اش که نوازندهٔ شمشال بود، از سنین کودکی به شعر علاقه نشان داد. پایان دوران ابتدایی عبادتیان با وقوع انقلاب بهمن ۱۳۵۷ مصادف می‌شود و فضای سیاسی آن زمان سبب می‌شود وی نخستین شعر خود را در ۱۲ سالگی بسراید. عبادتیان از دههٔ ۶۰ خورشیدی به صورت جدی به فعالیت حرفه‌ای در زمینهٔ ادبیات پرداخته‌است. عبادتیان تخلص «بانان» را برای خود برگزیده است که در زبان کردی جنوبی به معنای آینده است. آثار وی تاکنون در قالب یک مجموعه به زبان فارسی یا زبان دیگری ترجمه نشده‌اند، با این حال چند شعر از وی به صورت پراکنده به فارسی ترجمه شده که می‌توان به ترجمهٔ شعر «گنجشک‌ها» توسط بابک دولتی اشاره کرد. همچنین تعدادی از اشعار عبادتیان توسط شهریار امینی به فارسی برگردانده شده‌است. وی در سال ۱۳۷۰ ازدواج کرد و به مدت ۲۸ سال کارمند امور عشایری گیلانغرب بود. سعید عبادتیان چندین شعر از فدریکو گارسیا لورکا را نیز از متن فارسی به کردی جنوبی ترجمه کرده و به صورت آلبوم صوتی و نیز کتاب منتشر کرده‌است. این ترجمه‌ها از روی متن برگردان احمد شاملو انجام گرفته‌است.


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.