یمن، صعده و الحوثی ها (5) ایران و جنگ صعده

تاکنون ایرانی ها دو مرتبه تاریخ یمن را تغییر داده اند

پیوندهای تاریخی و فرهنگی ایران و یمن، محکم تر از آن است که با اراده حکومت فعلی یمن و یا عربستان سعودی، از هم گسسته شود. حتی بعد مسافت، نتوانست مانع از سفر یا مهاجرت یمنی ها به ایران و همینطور عزیمت ایرانیان به یمن شود. در قرن اول هجری دو قبیله یمنی به ایران مهاجرت کردند (کتاب تاریخ تشیع در ایران، تالیف رسول جعفریان) در ادبیات فارسی هم، عبارتهایی همچون عقیق یمنی، سهیل یمانی، نگار یمنی و... به فراوانی دیده می شود.
اما ایرانیان دو مرتبه حضور تأثیرگذار در تاریخ یمن داشته اند. برخی از شخصیتهای ایرانی نیز بصورت انفرادی به آن دیار سفر کرده اند از جمله دانشمند ایرانی فیروزآبادی صاحب قاموس المحیط که در قرن هشتم هجری به آنجا رفت و از سوی حاکم وقت یمن به سمت مفتی نائل آمد و پس از ۱۰ سال زندگی، دار فانی را وداع گفت و در شهر زبید واقع در ساحل دریای سرخ مدفون گشت.

مرتبه اول حضور ایرانیان در یمن:

چند دهه قبل از اسلام، زمانی که پادشاه ساسانی ایران، لشگری را به درخواست سیف بن ذی یزن حاکم یمن، به آن سرزمین اعزام کرد. سپاه ساسانی به فرماندهی وهرز، پس از جنگ با حبشی های متجاوز و اخراج آنان از یمن، در همان جا رحل اقامت افکنده و با همسران یمنی ازدواج کردند. فرزندانشان به ابناء الفرس معروف شدند. اکنون در بنی حشیش نزدیک صنعاء، دو روستا با نام ابناء و فرس وجود دارد و نام خانوادگی مردم این دو روستا الجیلانی (گیلانی) است. هنگام بعثت رسول گرامی اسلام (ص) حاکم یمن، ایرانی زاده ای به نام باذان بود. با سفر امام علی (ع) به صنعاء و دعوت اهل یمن به دین اسلام، باذان مسلمان شد و سپس بقیه مردم و قبایل صنعاء بدون جنگ و خونریزی اسلام آوردند. آنگاه باذان، باغ خود را به پیامبر (ص) هدیه کرد. پیامبر رحمت نیز آن باغ را وقف مسجد نمود. اکنون جامع الکبیر صنعاء یکی از مساجد تاریخی جهان اسلام، در وسط صنعای قدیمه قرار دارد.

مرتبه دوم حضور ایرانیان در یمن:

قرن سوم هجری، یحیی بن الحسین ملقب به الهادی، موسس امامت زیدیه در یمن، به همراه حدود ۸۰۰ تن از یاران ایرانی اش از دیلم و طبرستان، بسوی صعده رهسپار شد. قبایل همدان، خولان و بکیل با او بیعت کردند و اولین حکومت شیعی در یمن پایه گذاری شد. اکنون امام زیدی، یحیی بن الحسین در جامع الهادی صعده مدفون است و قبرش زیارتگاه شیعیان. یاران ایرانی او نیز در قطعه زمینی به نام مقبره طبریون در کنار حرم او آرمیده اند. پس از یحیی بن الحسین، امامان زیدی ۱۱ قرن در سرزمین یمن حکومت کردند.
ایرانی ها در اسلام آوردن مردم یمن و گرایش ایشان به مذهب تشیع، نقش موثر و بسزایی داشته اند. چه بلند نظر و بلند همت بودند ایرانیانی که در زمانهای قدیم، رنج سفر به جان خریدند و بدون امکانات، چنین مسافت طولانی تا جنوب شبه جزیره را پیمودند و تاریخ آن کشور را تغییر دادند.

ایران و سکوت در برابر جنگ یمن

سکوت طولانی رسانه‌ها، گروه‌های سیاسی و جنبش‌های دانشجویی ایران در رخدادهای اخیر، کاملا محسوس و غیر قابل قبول بوده است؛ ادامه این روند، سبب خواهد شد این پرسش ایجاد شود که چرا مردم و جریان‌های غیرحکومتی که در موضوعاتی مانند فلسطین و لبنان، فعالانه و گسترده اعتراض‌های خود را ابراز می‌کنند، در این وضعیت سکوت کرده‌اند؟ آیا در آینده و مواقعی که این جریان‌ها فعال خواهند شد، این پرسش به عنوان نقطه ضعفی مطرح نخواهد شد؟

در ایران، جریانی خاص تحلیلشان این بوده و هست که رئیس جمهور یمن همانند حافظ اسد یا بشار اسد می تواند متحد ایران باشد. ایشان برای اثبات این نظریه، دوستان واقعی انقلاب اسلامی را فدای یک دوستی خیالی با علی عبدالله صالح کردند. مبنای تحلیلشان هم این است که اگر علی عبدالله صالح نباشد سلفی ها و حامیانشان در یمن به قدرت می رسند. غافل از اینکه سعودی ها در یمن فعال ما یشاء هستند و حوادث اخیر نشان داد که بود و نبود علی عبدالله صالح، فرقی به حال ما نمی کند و میزان نفوذ سلفی ها در حکومت و جامعه یمن، به وجود حاکم فعلی ربطی ندارد.

اما علت پیدایش این تحلیل در ایران چه بوده است؟

شناخت ناقص و ضعیف از مولفه های قدرت در یمن و عدم آگاهی از میزان نفوذ و تأثیرگذاری هر یک، منشأ پیدایش تحلیلهای نادرست است. کما اینکه، این جریان تصور نمی کرد که جنبش الحوثی تا اینجای کار بتواند مقاومت کند. همچنین تصور هم نمی کرد که علی عبدالله صالح، حرمت ایران را زیر پا گذاشته و روابط رسمی را چنین لت و پار کند.
واقعیت آن است که سعودی ها در شبه جزیره ارباب و کدخدا هستند و دولت یمن نوکر و دست نشانده است. ما بدون هماهنگی با ارباب، سراغ نوکر رفتیم و خواستیم اموراتمان را در یمن پیش ببریم ولی کارمان به جایی رسید که یک مشت بی سر و پا، جلوی سفارت ایران در صنعاء جمع شدند و تعطیلی سفارت و اخراج سفیر ایران را شعار دادند. خلاصه خیابان ایران، درمانگاه و بیمارستان ایرانی و کرسی زبان فارسی و ... و حضور رسمی ایران و ایرانی ها در یمن یک شبه رفت هوا.
البته ممکن است تحت شرایطی (مثلا یک کودتای سلفی در ارتش) علی عبدالله صالح دست کمک بسوی ایران دراز کند.
نظری که در بالا آمد، صرفا یک نظر و تحلیل است و کسی چه می داند شاید عدم اعلام حمایت ما از الحوثی ها به نفع آنها باشد. و این دلیل توجه کمتر کشورمان به این حوادث باشد.

علی عبدالله صالح خودش هم فهمیده که تاریخ مصرفش تمام شده لذا آخرین قمار خود را در جنگ صعده بازی می کند. در جنگ ششم از علی محسن الاحمر خبری در رسانه ها منتشر نشده است. انگار علی محسن و طیف سلفی مسلک ارتش، علی عبدالله صالح و پسرش را در جنگ صعده تنها گذاشته اند تا شکستهای نظامی در مقابل یاران الحوثی، پایه های حکومت صنعاء را سست کند و زمینه های حذف این مهره سوخته فراهم شود. در حال حاضر مقر ریاست جمهوری در صنعاء توسط ۶۰ هزار نیروی نظامی حراست می شود.

ادعای رابطه الحوثی با ایران را اثبات کنید

دفتر مطبوعاتی "عبدالمللک بدرالدین الحوثی"، رهبر حوثی های یمن با ارسال نامه یی سرگشاده به "عمرو موسی"، دبیرکل اتحادیه عرب تاکید کرده است که شیعیان یمن تابع هیچ گروه یا کشوری نیستند و از دولت یمن می خواهند که هرگونه ارتباط آنان را با گروه یا کشور ادعایی خود، به همراه ارایه دلیل ثابت کند.
این نامه می افزاید: "اگر طرفی، ادعای دخالت ایران را مطرح می کند، اتحادیه عرب با حمایت از گفتمان ملی عربی می تواند بر چنین ادعایی خط بطلان بکشد."
حوثی های یمن در نامه خود گفته اند که رژیم یمن با هر وسیله ای تلاش کرد تا عربستان را به سمت جنگ علیه مردم یمن بکشاند، اما ما با محکوم کردن این حملات از اتحادیه عرب می خواهیم تا در این زمینه مسئولیت پذیر باشد و با پیگیری وقایع برای توقف این حملات از هیچ تلاشی دریغ نکند.
منابع سلسله مقالات یمن، صعده و الحوثی ها:
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ايرنا)
خبرگزاری - ایکنا
خبرگزاری فارس
روزنامه کیهان
شبکه ایران
پنجره
سایت ساجد
ویکی پدیا
خبرگزاری قدس
شبکه العالم
القدس‎العربی
bashgah.net
alyamani.blogfa.com
mouood.org
ebtekarnews.com
sedayeshia.com
saharnews.ir
gharibreza.com
7eqlim.ir
edalatkhahi.ir
Khabaronline.ir
Islamtimes.org
rajanews.com
porsojoo.com
منبع:ماهنامه موعود سال ششم _ شماره 35
/خ