علویجه کجاست؟

علویجه شهری است در بخش مهردشت شهرستان نجف آباد.  استان اصفهان ایران .

علویجه شهری قدیمی است که زبان گفتاری مردمش نیز با ظهور نسل جدید رو به انقراض است. دارای جمعیتی حدود ۱۲ تا ۱۳ هزار نفر می‌باشد که اکثریت این افراد را غیربومی‌ها تشکیل می‌دهند چرا که به علت خشکسالی‌های چند سال اخیر بیشتر مردمان آنها به شهرهای دیگر کوچ کرده‌اند.

در دهه‌های اخیر میوه هلوی علویجه زبانزد خاص و عام بود ولی به علتهایی ناشناخته و شاید داغی زمین این میوه دیگر در علویجه پرورش نمی‌یابد. بیشتر باغات آن به زمینهای بایر تبدیل شده و بیشتر جوانان آن در کارخانه‌ها شاغل هستند . این شهر دارای دو دانشگاه پیام نور و جامع علمی کاربردی، دو هنرستان کاردانش، دو دبیرستان و دو آموزشگاه راهنمایی تحصیلی و ۴ مدرسه ابتدایی دخترانه و پسرانه می‌باشد.

در حال حاضر به علت پیشرفتهای صنعتی در شهر علویجه شاهد افزایش جمعیت و همچنین وسعت اجتماعی و اقتصادی رو به رشد آن هستیم. شهری که دوباره پس از چند دهه دوباره هیاهو و تکاپو در خیابانها و کوچه پس کوچه های آن پدیدار گشته و این به همت سرمایه گذاری افرادی است که خود روزی در این خاک می زیسته اند و اکنون دوباره به موطن خود بازگشته اند.

علويجه شهري از دل تاريخ

اگر چه قرائن و مداركي همچون خرابه هاي مساكن قديمي و قنوات دائر و بايري كه مدت زمان طولاني از حفر آن ميگذرد دال بر قدمت و سابقه تاريخي علويجه است ولي به علت در دسترس نبودن مدارك كتبي نمي توان در مورد قدمت آن با صراحت اظهار نظر نمود .

وجود دو نقطه ، يكي معروف به قلعه گبري كه خرابه هاي آن بر فراز يكي از تپه هاي اطراف علويجه وجود دارد و ديگري ، قلعه اي معروف به قلعه سنگي در جوار كوه امامزاده شاه شمس الدين محمد(ع) ، مي تواند نشانگر قدمت اين شهر تا قبل از ظهور اسلام باشد.

از ديگر دلايل قدمت شهر علويجه وجود خرابه هايي معروف به سرخاله است كه در آن آثار و بقاياي مساكن قديمي به خوبي مشهود است . اين محل در طول زمان به سمت شرق و به محلي كه معروف به دربند است منتقل شده . بنا به گفته اهالي ، دربند همان محلي است كه در موقع حمله افاغنه مورد هجوم آنان قرار گرفته است .

پس از خرابي دربند ، بازماندگان حمله افاغنه در دو محل ديگر سكني گزيدند كه بعدها در طول زمان به ده بالا و ده پايين معروف شد .

در ادوار تاريخي بعد (احتمالاً دوره افشايه ) به منظور امنيت ساكنين و نيز استقرار نيروهاي نظامي جهت جلوگيري از حمله مهاجمين قلعه اي معروف به قلعه نادري ساخته شد كه بقاياي آن در بافت قديمي شهر علويجه موجود است . سپس در جوار آن قلعه هاي ديگري به نام هاي قلعه كهنه و قلعه پايين بنا گرديد . در منطقه علويجه از دوره صفويه آثاري بر جاي مانده است كه از آن جمله مي توان كاروانسراي عباسي واقع در روستاي هسنيجه را نام برد .

پس از گذشت مدتي از سكونت جمعيت در داخل قلعه هاي فوق الذكر ، به دليل افزايش جمعيت و و نيز حكمفرمايي امنيت نسبي ، علويجه خارج از قلعه ها گسترش فيزيكي داشته كه بيشترين گسترش به طرف غرب صورت گرفته است. از مهمترين آثار باقيمانده در اين شهر از دوران گسترش خارج از قلعه ها مسجد بزرگ يا مسجد جامع است كه هنوز در قسمت بافت قديم علويجه وجود دارد .

وجه تسميه بخش عربستان و شهر علويجه

وجه تسميه عربستان براي اين منطقه ، به احتمال قوي اين بوده است كه عربهاي مسلماني كه براي فتح اصفهان از اين مسير آمده بودند پس از موفقيت ، عده اي از آن ها در حوالي اصفهان از جمله اين منطقه اقامت گزيدند و وجه تسميه علويجه ، نيز از اين قرار است كه سادات از اعراب و علويون همراه امام حسن مجتبي (ع) در اين مكان اقامت گزيدند و علويجه طبق اسناد معتبري كه در دسترس مي باشد ، در ابتدا علوي نام داشته است . سپس (جه) كه مخفف جاه است به آن اضافه گرديده و معنا و مفهوم با مسمايي پيدا نموده : ((مقام و جايگاه علويون و پيروان و شيعيان حضرت علي(ع)))، و در حال حاضر علوي پسوند فاميل سادات علويجه مي باشد.