راسخون: پیش از آغاز رقابت های انتخابی در قاره اروپا، چند رویداد سیاسی مهم این قاره را به شدت تحت تأثیر قرار داد. در آغاز دهه نود اتحاد جماهیر شوروی از هم پاشیده شد و جمهوری های این کشور وسیع مستقل شدند. حکومت های کمونیستی حاکم بر بلوک شرق جای خود را به جمهوری دادند و یوگسلاوی اسیر جنگ داخلی خونینی شد که موجب محرومیت آنها از حضور در رقابت های انتخابی گردید. افزایش تعداد کشورهای قاره اروپا و در نتیجه اعضای یوفا باعث شد رقابت های انتخابی فشرده تر برگزار گردد. در این قاره، از گروه اول ایتالیا و سوئیس به دور نهایی راه یافتند.
در گروه دوم انگلستان با قبول شکست در برابر نروژ و هلند در دیدارهای برگشت خود نتوانست جواز صعود به دور نهایی را کسب کند. در گروه سوم رقابت شدیدی بین اسپانیا، ایرلند و دانمارک (قهرمان اروپا) وجود داشت که در نهایت اسپانیا با 19 امتیاز و ایرلند جنوبی با 18 امتیاز و تفاضل گل بهتر نسبت به دانمارک راهی جام جهانی شدند. در گروه چهارم، جمهوری چک که حالا به عنوان تیم مستقل از اسلواکی در رقابت ها حضور یافته بود، حریف رومانی و بلژیک نشد و از صعود بازماند. در گروه پنجم، که گروه تقریباً آسانی بود یونان و روسیه امتیازات بیشتری نسبت به سایر تیم ها کسب نمودند تا مسافر جام جهانی باشند و بالاخره در گروه ششم اروپا، فرانسه علی رغم در اختیار داشتن ستارگانی چون پاپن، کانتونا، ژینولا و باسیله بولی در دیدار سرنوشت ساز مغلوب بلغارستان شد تا سوئد و بلغارستان راهی جام جهانی شوند.
در آمریکای جنوبی رقابت های مقدماتی در دو گروه برگزار شد. در گروه اول، کلمبیا با پیروزی پنج بر صفر بر آرژانتین بدون مارادونا شگفتی ساز شد و به عنوان تیم اول صعود کرد و آرژانتین برای صعود به دیدار استرالیا رفت و با کسب نتیجه لازم در مجموع دو دیدار رفت و برگشت به جام جهانی راه یافت. در گروه دوم این قاره، برزیل اول شد و بولیوی بالاتر از اروگوئه سهمیه حضور در دور نهایی را کسب نمود.
رقابت های انتخابی در قاره آسیا در شش گروه مقدماتی برگزار شد و عراق، ایران، عربستان، ژاپن، کره جنوبی و کره شمالی به عنوان تیم های اول به دور دوم راه یافتند. مسابقات این مرحله بصورت دوره ای در دوحه قطر برگزار شد. تیم ایران که امید فراوانی به صعود داشت در دیدار اول 3 بر صفر مغلوب کره جنوبی شد. در دیدار دوم بر ژاپن غلبه کرد ولی در دیدار سوم بازی را به عراق واگذار نمود. بازیهای پر نوسان تیم ملی ایران مانع صعود این تیم به جام جهانی شد. در نهایت عربستان با کسب 8 امتیاز و کره جنوبی با 7 امتیاز و تفاضل گل بهتر نسبت به ژاپن به جام پانزدهم راه یافتند.
در آفریقا رقابت های مقدماتی در 9 گروه مقدماتی آغاز شد و تیم های اول گروههای 9 گانه در مرحله دوم حضور یافتند. در این مرحله تیم ها در سه گروه سه تیمی رقابت کردند که در نهایت نیجریه از گروه یک، مراکش از گروه دو و کامرون از گروه سوم به جام جهانی صعود نمودند.
مکزیک تیم صعود کننده به دور نهایی جام جهانی از آمریکای شمالی و حوزه دریای کارائیب (کونکاکاف) بود. در مجموع 120 کشور در مسابقات مقدماتی حضور داشتند و پس از انجام 491 دیدار،22 کشور صعود کننده را مشخص کردند تا در کنار ایالات متحده میزبان بازیها و آلمان قهرمان دوره قبل، برگزار کننده جام جهانی 94 باشند.
مراسم قرعه کشی در شانزدهم دسامبر 1993 در شهر لاس و گاس برگزار شد و تیم ها در شش گروه 4 تیمی قرار گرفتند. نحوه رقابت ها همانند جام جهانی دوره قبل بود. دیدار افتتاحیه در روز هفدهم ژوئن 1994 بین دو تیم آلمان و بولیوی در شیکاگو برگزار شد. استقبال تماشاگران نوید مسابقات پرشور را می داد. آلمانها تقریباً بسیاری از بازیکنان تیم قهرمان 1990 را در اختیار داشتند ولی سن زیاد برخی از این بازیکنان و افت توان این تیم، آنها را دچار مشکل نمود. دیدار افتتاحیه با گل دقیقه 61 یورگن کلیزمن به سود آلمان به پایان رسید.
در گروه اول، رومانی با درخشش گئورگه هاجی کاپیتان ارزشمند خود و دو گلی که فلورین رادوچیو به ثمر رساند، تیم پر ادعای کلمبیا را 3 بر یک مغلوب کرد. ایالات متحده هم با تساوی یک بر یک مقابل سوئیس که در دور مقدماتی جام ایتالیا را مغلوب ساخته بود رقابت ها را آغاز نمود. رومانی هرچند بازیها را خوب شروع کرد ولی در دیدار دوم 4 بر یک مغلوب سوئیس شد. ایالات متحده هم دو بر یک از سد کلمبیا گذشت.
گل اول این تیم توسط اسکو بار مدافع کلمبیا به اشتباه وارد دروازه خودی شد. این بازیکن چندی بعد به طرز فجیعی در کشور خود به قتل رسید. پیروزی 2 بر صفر بر سوئیس در دیدار آخر هم نتوانست مرهمی بر زخمهای کلمبیا باشد. رومانی هم با تک گل دانیل پترسکو از سد ایالات متحده گذشت تا به عنوان تیم اول این گروه به مرحله بعد صعود کند.
در گروه دوم، برزیل با شکست روسیه و کامرون و تساوی برابر سوئد برترین بود. این تیم با رهبری کارلوس آلبرتو پریرا و وجود بازیکنانی چون تافارل، دونگا، مائوروسیلوا، روماریو و به به تو یک مدعی جدی نشان داد. کامرون دیگر آن چهره دوست داشتنی و قدرتمند جام قبل را نداشت، آنها با شکست 6 بر یک برابر روسیه یکی از ضعیف ترین تیم های جام بودند. در این مسابقه اولگ سالنکو مهاجم روسیه به تنهایی پنج گل زد تا رکوردی جاودانه به نام خود ثبت کند. سوئد به عنوان تیم دوم این گروه به مرحله بعد راه یافت. در این تیم توماس برولین، کنت اندرسون و مارتین دالین مثلثی بسیار خطرناک تشکیل داده بودند که در نهایت هم عنوان بهترین خط حمله جام را از آن خود ساختند.
در گروه سوم، آلمان با پیروزی برابر بولیوی و تساوی برابر اسپانیا و شکست دادن کره جنوبی که البته به زحمت حاصل شد به عنوان تیم اول به یک هشتم نهایی راه یافت. کره جنوبی بازی های خوبی انجام داد، آنها دیدار دو بر صفر باخته در برابر اسپانیا را به ثمر رساندن دو گل در دقایق پایانی به تساوی کشاندند و علی رغم برتری به تساوی بدون گل مقابل بولیوی رسیدند تا حذف شده ای سرفراز باشند.
در گروه چهارم، آرژانتین با رهبری مارادونا آغازی طوفانی داشت و با 4 گل یونان را درهم کوبید. باتیستوتا 3 گل و مارادونا یک گل در این دیدار به ثمر رساندند. نیجریه به دنبال خلق شگفتی بود و توانست در اولین دیدار با سه گل تیم قدرتمند بلغارستان را شکست دهد. در دیدار آرژانتین- نیجریه باز هم استعداد خارق العاده مارادونا باعث کسب پیروزی شد. کاپیتان آرژانتین پایه گذار هر دو گل بود که توسط کانی جیا به ثمر رسید. پس از این دیدار نتیجه آزمایش دوپینگ مارادونا مثبت اعلام شد تا وی محروم شود و آرژانتین که شروع خوبی داشت با شکست دو بر صفر مقابل بلغارستان و کسب عنوان سوم گروه، بازیهای مرحله اول را به پایان برساند. یونان که برای اولین بار جام جهانی را تجربه می کرد در هر سه بازی شکست خورد و بدون اینکه گلی به ثمر برساند با ده گل خورده از جام خداحافظی نمود.
در گروه پنجم رقابت بسیار نزدیک بود. ایتالیا در اولین مسابقه در کمال ناباوری یک بر صفر مغلوب ایرلند جنوبی شد و نروژ با تک گل توماس رکدال مکزیک را شکست داد. مکزیک با دو گل لوئیز گارسیا توانست ایرلند را شکست دهد و ایتالیا هم با تک گل دینو باجو نروژ را مغلوب نمود تا اعاده حیثیت کرده باشد. در این مسابقه جیانلوکا پالیوکا دروازه بان ایتالیا با خطا بر روی مهاجم نروژ در نیمه اول از بازی اخراج شد و آریگو ساچی مربی این تیم در اقدامی متهورانه روبرتو باجو مرد سال فوتبال جهان را از زمین مسابقه خارج کرد و در نهایت هم به پیروزی رسید. نروژ و ایرلند به تساوی بدون گل رسیدند و مکزیک و ایتالیا هم به نتیجه یک بر یک رضایت دادند تا هر چهار تیم صاحب 4 امتیاز و تفاضل صفر شوند تا سرنوشت تیم های صعود کننده با تعداد گل زده معین شود. اینچنین بود که تیم نروژ علی رغم تمامی شایستگی ها حذف شد.
در گروه ششم، بلژیک و هلند با پیروزی بر مراکش و عربستان بازیها را آغاز نمودند. بلژیک به لطف درخشش دروازه بان خود میشل پرو دوم بر هلند پیروز شد و عربستان با پیروزی بر مراکش پس از 28 سال آسیا را صاحب پیروزی در جام جهانی کرد. اما یکی از عجیب ترین اتفاقات جام پانزدهم در دیدار عربستان- بلژیک روی داد. سعید العویران مهاجم عربستان یک تنه از میانه میدان بازیکنان بلژیک را دریبل زد و توپ را به گل تبدیل کرد تا تیمش با پیروزی زمین مسابقه را ترک نماید و به مرحله بعد صعود کند. هلند با پیروزی برابر مراکش به عنوان تیم اول گروه به یک هشتم نهایی راه یافت.
در مرحله یک هشتم نهایی، آلمان با دو گل رودی فولر و یک گل یورگن کلینزمن موفق شد بلژیک را شکست دهد. در این دیدار بلژیکی ها به خصوص در نیمه دوم بازی فوق العاده ای انجام دادند و شاید اگر داور مسابقه اشتباه نمی کرد و خطای محرز توماس هلمر مدافع تیم آلمان در محوطه جریمه را می گرفت، نتیجه ای دیگری رقم می خورد. اسپانیا با سه گل سوئیس را مغلوب کرد تا به جمع مدعیان جام بپیوندند.
آرژانتینی ها که پس از محرومیت مارادونا به شدت از لحاظ روحی دچار مشکل شده بودند در برابر تیم شایسته رومانی 3 بر 2 مغلوب شدند تا با چشمانی اشکبار به خانه باز گردند. سوئد در یک بازی یک طرفه عربستان را سه بر یک شکست داد و برزیل با تک گل به به تو از سد میزبان مسابقات گذشت. رهبری تیم آمریکا در این دوره بر عهده بورا میلوتینوویچ بود که عملکردی نسبتاً موفق داشت. در برابر برزیل، آمریکایی ها فقط به دفع توپ پرداختند و امیدوار بودند بتوانند بازی را به ضربات پنالتی بکشند که ناکام ماندند. هلند با گل های دنیس برگ کامپ و ویم یونک از سد ایرلند جنوبی گذشت و بلغارستان در ضربات پنالتی موفق به حذف مکزیک شد. اما در یکی از هیجان انگیزترین دیدارهای این مرحله، ایتالیا به مصاف نیجریه رفت. گل دقیقه 26 امانوئل آمونیکه تا دقایق آخر حکم پیروزی نیجریه بود ولی روبرتو باجو که تا این مرحله فروغ چندانی نداشت با گل خود بازی را به تساوی کشاند. در وقت اضافی هم باجو از روی نقطه پنالتی ایتالیا را پیش انداخت تا لاجوردی پوشان در جمع هشت تیم مرحله بعد قرار گیرند.
مرحله یک چهارم نهایی با بازی دو تیم ایتالیا و اسپانیا در ورزشگاه شهر بوستون آغاز شد. بازی بسیار سریع و دیدنی اسپانیا، حریف را کاملاً تحت تأثیر قرار داده بود. در نیمه اول دینو باجو با شوتی تماشایی گل اول بازی را رقم زد. در نیمه دوم بازی سراسر تهاجمی تیم اسپانیا منجر به گل مساوی شد ولی تجربه بالای بازیکنان ایتالیا باعث برتری آنها با گل روبرتو باجو در دقایق پایانی شد. در این مرحله برزیل به مصاف هلند رفت.
این مسابقه تماشایی در نیمه اول گلی دربر نداشت ولی با شروع نیمه دوم هماهنگی دو مهاجم شاخص برزیل یعنی روماریو و به به تو منجر به ثمر رسیدن دو گل شد، البته به فاصله 14 دقیقه هلندی ها جبران کرد ندولی ضربه کاشته تماشایی برانکو مدافع شماره شش برزیل در دقیقه 81 رأی به پیروزی و صعود زردپوشان سرزمین قهوه داد. دیدار سوئد- رومانی هم فوق العاده تماشایی بود و دو تیم در پایان وقت قانونی و وقت های اضافی به تساوی 2-2 رسیدند و در ضربات پنالتی توماس راولی دروازه بان 38 ساله سوئد منجی تیمش شد تا سوئدی ها پس از 36 سال بار دیگر در جمع چهار تیم پایانی جام جهانی قرار گیرند. اما شگفتی بزرگ جام در دیدار بلغارستان و آلمان رغم خورد. مدافع عنوان قهرمانی هرچند در دقیقه 49 از روی نقطه پنالتی به گل رسید ولی در طول نیمه دوم اسیر بازی حریف با انگیزه خود بود.
هریستو استویچکف مهاجم ارزشمند بلغارها در دقیقه 76 از روی ضربه ایستگاهی گلی بسیار تماشایی به ثمر رساند و سه دقیقه بعد لچکوف با ضربه سری استادانه کار را تمام کرد تا بلغارستان که در شروع جام چندان حسابی روی آن نمی شد راهی مرحله نیمه نهایی شود.
در مرحله نیمه پایانی، ایتالیا در ادامه درخشش فوق العاده روبرتو باجو دو بر یک بلغارستان را مغلوب کرد و برزیل با تک گل روماریو سوئد را به دیدار رده بندی فرستاد. البته سوئدی ها که در مرحله اول مسابقات هم به مصاف برزیل رفته بودند، بازی پایاپایی را به نمایش گذاشتند ولی اخراج کاپیتان یوناس ترن نظم تیمی آنها را به هم ریخت و منجر به شکستشان شد.
در دیدار رده بندی، سوئد در یک بازی برتر با چهار گلی که همگی در نیمه اول به ثمر رسید شگفتی ساز جام را در هم کوبید و به مقام سوم دست یافت.
دیدار فینال
دیدار پایانی جام پانزدهم در روز هفدهم جولای در ورزشگاه روزبال شهر لس آنجلس برگزار شد. تیم ایتالیا که با درخشش باجو و درایت آریگو ساچی مربی خود تا این مرحله پیش آمده بود از خستگی و مصدومیت ستارگانش به شدت رنج می برد. در طرف مقابل برزیلی ها با اقتدار به فینال رسیده بودند و انگیزه فراوانی برای قهرمانی داشتند. موقعیت های فراوان این تیم و دفاع همه جانبه ایتالیا، مانع از به ثمر رسیدن گل در وقت های قانونی و اضافی شد تا برای نخستین بار دیدار پایانی جام جهانی به ضربات پنالتی کشیده شود. اشتباه آریگو ساچی در چیدن پنالتی زنان، ایتالیایی ها را از دست یابی به چهارمین قهرمانی در جام جهانی بازداشت. فرانکو باره سی، دانیل ماسارو و روبرتو باجو پنالتی های خود را از دست دادند و در عوض بازیکنان برزیل با حفظ خونسردی پنالتی هایشان را یکی یکی گل کردند تا در نهایت بر جام جهانی بوسه زنند.
تابلوی افتخار
تعداد تیم های شرکت کننده : 24 تیم
رده‌بندی نهایی : 1- برزیل 2- ایتالیا 3- سوئد 4- بلغارستان
تعداد مسابقات : 52 مسابقه
تعداد گل : 141 گل
بهترین خط حمله : سوئد (15 گل)
بهترین خط دفاع : نروژ (1گل)
آقای گل : استویچکوف (بلغارستان)، سالنکو (روسیه) 6 گل
بهترین بازیکن : روماریو (برزیل)
مجموع تماشاگران : 3587538 نفر
دیدار فینال - ورزشگاه روزبال (17 جولای 1994 - لس آنجلس)
برزیل 0 - ایتالیا 0 (3-2 در ضربات پنالتی)
پنالتی‌ها : روماریو، برانکو، دونگا برای برزیل ؛ آلبرتینی، اوانی برای ایتالیا
داور : ساندور پوهل (مجارستان)
تماشاگر : 94194 نفر
10291002
جذب خبرنگار افتخاري
