نویسنده: حمید وثیق زاده انصاری
منبع: راسخون




 

ترس، فکر منفی‌ایست که وقتی بدن تهدیدی را دریافت می‌کند، ایجاد می‌شود. پاسخ به این ترس در هر فرد و در هر وضعیتی متفاوت خواهد بود، اما منشاء آن در ذهن بوده و اثرات آن بر بدن بروز میکند. این مقاله برای پیدا کردن چگونگی پاسخ بدن انسان به ترس به کنکاش عمیق‌تری پرداخته است.
ترس چگونه بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟ احساس معمول آن بدین گونه است؛ تپش قلب، عرق کردن بدون آنکه توجیه خاصی داشته باشد، فشار دادن دندانها و مشت، تغییر در حرکات چشم و حالتهای صورت و کرختی در روند تفکر. همه‌ی ما هنگامی که یک محرک خطرناک را احساس می‌کنیم؛ متوجه این تأثیرات می‌شویم. این حالت یکی از احساسات منفی است و هنگامی که بدن تهدیدی را دریافت می‌کند، به عنوان مکانیسم بقا از آن استفاده می‌نماید. وقتی ذهن محرک خطرناکی را حس می‌کند، احساس منفی ترس در ذهن برانگیخته می‌شود. وقتی کسی با صدای بلند در گوش شما فریاد می‌زند و یا هنگامی که امتحانات نزدیک می‌شوند، احساسی که به شما دست می‌دهد کاملاً با علائم فوق فرق می‌کند! شما قطعاً نگرش منفی‌ای را تجربه می‌کنید که برخی اثرات آن بر بدن نشان داده خواهد شد. همچنین، مایلم یادآوری کنم که میان وحشت و ترس بیمار گونه (فوبی) تفاوت وجود دارد، به گونه‌ای که مورد اخیر، ترس بیش از اندازه و غیر واقعی از چیزی است.

همه ما از برخی چیزها می‌ترسیم. حتی اگر فکر می‌کنید آدم نترسی هستید، یک حرکت تحریک آمیز ناگهانی از طرف یک دوست و یا ظاهر شدن ناگهانی یک شبح (یک روح قلابی) در نیمه شب، شما را تا سر حد مرگ خواهد ترساند. با توجه به مطالعات صورت گرفته، ترس از عنکبوت، سوسک، ارتفاع، آب، فضاهای بسته، سوزن، تونل، سخنرانی عمومی و تروریسم برخی از رایج‌ترین موارد ترس، در میان جامعه است. نگاهی به کتاب «تجربه‌ی آلبرت کوچولو» از جان واتسون، نشان می‌دهد که ترس می‌تواند در ذهن یک فرد از طریق قرار دادنش در یک سری وقایع مکرر، شرطی شود. همچنین زمانی که فرد عواقب خطرناک یک رویداد را در دیگران می‌بیند و می‌داند که او هم چنین چیزی را تجربه خواهد کرد، این حالت ایجاد می‌شود. حوادث بدی که در گذشته اتفاق افتاده است، ذهن فرد را شرطی کرده که از یک چیز یا رویدادی خاص بترسد. برای مثال، اگر فردی در حادثه سقوط از یک ساختمان بلند جان سالم به در برده و به شدت صدمه دیده باشد، در آینده از ارتفاع ترس و واهمه خواهد داشت. گروهی از ما ذاتاً از بعضی چیزها می‌ترسیم. آیا می‌دانستید که این نوع ترس نیز طبقه بندی شده است. مورد شدیدی از ترس همان بدگمانی یا کژپنداری است که به عنوان یک اختلال روانی طبقه بندی شده و همچنین می‌تواند رفتار فرد را تحت تأثیر قرار دهد. علائم کژپنداری از فردی به فرد دیگر تفاوت می‌کند، علامت عمده‌ی آن توهم داشتن است.
مغز ساختار کنترلی وجود انسان است. آمیگدال Amygdala، واقع در لوب‌های گیجگاهی مغز، عنصر کلیدی مغز بوده که پردازش احساسات منفی را کنترل می‌کند. در این ساختار تغییرات سریعی مشاهده می‌شود و آن زمانی است که بدن در معرض محرکی قرار می‌گیرد که از آن می‌ترسد. همچنین در مغز ساختارهای دیگری وجود دارد که به هنگام قرار گرفتن در معرض ترس، پاسخی را از خود نشان می‌دهند. این پاسخی که توسط بدن ظاهر شده به وسیله‌ی ساختار دیگری بنام سیستم عصبی خودکار کنترل می‌گردد. این تغییرات در آمیگدال و دیگر ساختارهای مغز، متقابلاً توسط بدن از طریق علائم عمومی بروز داده می‌شوند؛ سیخ شدن موی بدن، افزایش میزان ضربان قلب، عرق کردن، فشار خون بالا، بی خوابی، مشکل در هضم غذا، افزایش در تعداد دفعات ادرار، اثرات قابل مشاهده بر روی بدن می‌باشند. ترس مداوم و زندگی تحت استرس نیز بر ذهن تأثیر بد گذاشته و باعث بسیاری از بیماری‌ها می‌شود.
ترس یکی از احساسات منفی است که در ذهن وجود دارد و براحتی می‌توان آن را شکست داد. ترس برای انسان طبیعی است، و نگذارید ذهن شما را تحت تأثیر قرار دهد به این دلیل که این واکنش چیزی جز پاسخ طبیعی بدن به محرک نیست. غلبه بر موارد ترس شدید مانند نمونه هایی که به عنوان فوبی (ترس بیمارگونه) طبقه بندی می‌شوند، کار بسیار سختی است. اما حتی غلبه بر فوبی نیز غیر ممکن نخواهد بود. از بهترین راه‌های غلبه بر ترس و فوبی از هر نوعی که باشد، شرطی کردن ذهن، مدیتیشن و مشاوره می‌باشد.