دعوت غير اعضاي خانواده به نماز
دعوت غير اعضاي خانواده به نماز
دعوت غير اعضاي خانواده به نماز
نويسنده:محمد وحيدي
1. من به تمام زيارت نامه ها را در مفاتيح جست و جو کردم، تمام چهارده معصوم يکي از گواهي هايي که درباره ي آنها مي دهيم اين است که:
« أشهد أنک قد أقمت الصلاه ؛ گواهي مي دهم که شما اقامه کننده ي نماز بوديد» . (1)
2. حضرت آيه الله وحيد خراساني مي فرمودند : اقامه ي نماز از نظر اهميت ، هم وزن رهبري است . گفتم: چطور؟ فرمودند : براي اين که دو تا « و من ذريتي » (2) در قرآن است . ابراهيم عليه السلام وقتي رهبر شد ؛ گفت: « ومن ذريتي » [ يعني خدايا حالا که من به مقام رهبري و امامت رسيدم فرزندانم نيز به اين مقام برسند ] راجح به نماز هم گفت: « رب اجعلني مقيم الصلوه و من ذريتي » [ يعني خدايا مرا و ذريه ام را از اقامه کنندگان نماز قرار ده ] دو تا « و من ذريتي » از يک حلقوم . يکي براي رهبري نسل خود و ديگري براي اقامه ي نماز . من از اين آيه مي فهمم که احياي نماز با امامت هم وزن است و حق هم هست همين طور مي باشد . (3)
3. حضرت ابراهيم عليه السلام وقتي زن و بچه اش را در مکه گذاشت به خداوند متعال عرض کرد: « ربنا اني أسکنت من ذريتي بواد غير ذي زرع بيتک المحرم ربنا ليقيموا الصلوه » ؛ (4) پروردگارا ! من ذريه و فرزندان خود را به وادي بي کشت و زرعي نزد بيت الحرام تو براي بپا داشتن نماز مسکن دادم .
همه که مکه مي روند، براي حج مي روند ، ابراهيم عليه السلام که به مکه رفت ، عرض کرد خدايا ! من مکه آمدم اما براي حج نيامدم ، [ من براي نماز به مکه آمده ام ] نمي گويد: زن و بچه ام را براي حج به اين بيابان آورده ام که آب وگياه ندارد ! يعني نمي گويد: ( ربنا ليحجونه ) بلکه مي گويد: « ربنا ليقيموا الصلوه » (5)
4. الذين ان مکناهم في الأرض أقاموا الصلوه و آتو الزکوه و أمروا بالمعروف و نهوا عن المنکر » ؛ (6) [ ياران خداوند ] کساني هستند که هرگاه در زمين به آنها قدرت بخشيديم نماز را بر پا مي دارند و زکات را ادا مي کنند و امر به معروف و نهي از منکر مي نمايند .
آنها هرگز پس از به دست آوردن امکانات مادي و ثروت و يا قدرت اجتماعي و رياست و مسئوليت هم چون خود کامگان و جباران . به عيش و نوش و لهو و لعب نمي پردازند ، و در غرور و مستي فرونمي روند بلکه پيروزي ها و موفقيت ها و به دست آوردن مال و ثروت و موقيت هاي اجتماعي را نردباني براي ساختن خويش و ديگران قرار مي دهند آنها پس از قدرت يافتن ارتباطشان با خدا محکم و با خلق خدا نيز مستحکم است ، زيرا « نماز » سمبل پيوند با خالق و « زکات » رمزي براي پيوند با خلق است . و امر به معروف و نهي ا ز منکر بي تفاوت نبودن در برابر ارزش ها و ضد ارزش هاست .
5. « و جعلناهم أئمه يهدون بأمرنا و أوحينا اليهم فعل الخيرات و اقام الصلوه و ايتاء الزکوه و کانوا لنا عابدين » ؛ (7) و آنها را پيشواياني قرار داديم که به فرمان ما ( مردم را ) هدايت مي کردند ، و انجام کارهاي نيک و برپاداشتن نماز و اداي زکات را به آنها وحي مي کرديم و آنها فقط مرا عبادت مي کردند .
اين وحي مي تواند وحي تشريعي بوده باشد؛ يعني ما انواع کارهاي خير و اداي نماز و اعطاي زکات را در برنامه هاي ديني آنها گنجانديم ، و نيز مي تواند وحي تکويني باشد ؛ يعني به آنها توفيق و توان و جاذبه ي معنوي براي انجام اين امور بخشيديم . البته هيچ يک از اين امور جنبه ي اجباري و اضطراري ندارد بلکه تنها آمادگي ها و زمينه ها است که بدون اراده و خواست خود آنها هرگز به نتيجه نمي رسد .
ذکر « اقامه صلوه و اداء زکات » بعد از « فعل خيرات » به خاطر اهميت اين دو برنامه است که نخست به طور عام در جمله ي « فعل خيرات » و بعد به طور خاص بيان شده است . (8)
از اين آيه ي شريفه مي توان استفاده نمود که « اقامه ي نماز » يک الهام و توفيق الهي است .
6. « رجال لا تلهيهم تجاره و لا بيع عن ذکر الله و اقام الصلوه و ايتاء الزکوه » (9) مرداني که نه تجارت و نه معامله ، آنها را از ياد خدا و بر پا داشتن نماز و اداي زکات غافل نمي کند .
7. « و بشر المخبتين - الذين اذا ذکر الله و جلت قلوبهم و الصابرين علي ما أصابهم و المقيمي الصلوه و مما رزقناهم ينفقون » ؛ (10) [ اي رسول ما ] متواضعان و مطيعان را [ به سعادت ابدي ] بشارت ده آنهايي که چون ياد خدا کنند دل هاشان هراسان شود و ( در راه او ) هر چه مصيبت ببينند صبور باشند و نماز بپا دارند و از آنچه روزيشان کرديم انفاق مي کنند .
8. شصت سال تلاش براي احياي نماز جماعت
آيه الله مرعشي نجفي ( 1315 - 1411 ه.ق ) سخت مقيد بود نمازهاي خويش را در وقت فضيلت و با جماعت برگزار کند . در بخشي از يادداشت هايشان چنين نوشته اند : هنگامي که در قم سکونت کردم صبح ها در حرم حضرت معصومه عليهاالسلام اقامه ي جماعت نمي شد و من تنها کسي بودم که اين سنت را در آن جا رواج دادم و از شصت سال پيش به اين طرف صبح زود و پيش از باز شدن درهاي حرم مطهر و زودتر از ديگران مي رفتم منتظر مي ايستادم . اين انتظار گاهي يک ساعت قبل از طلوع فجر بود، تا خدام درها را باز کنند . زمستان و تابستان نداشت. در زمستان ها ، هنگامي که برف همه جا را مي پوشاند، بيلچه اي کوچک به دست مي گرفتم و راه خود را به طرف صحن باز مي کردم تا خود را به حرم مطهر برسانم . در آغاز خود به تنهايي ( در حرم نماز ) مي خواندم ، تا پس از مدتي يک نفر به من اقتدا کرد و پس از آن کم کم افراد ديگري اقتدا کردند و به اين ترتيب نماز جماعت را در حرم مطهر آغاز کردم و تا امروز که شصت سال از آن تاريخ مي گذرد ، ادامه دارد. آهسته آهسته ظهرها و شب ها نيز اضافه شد و از آن پس روزي سه بار در مسجد بالا سر حضرت معصومه عليهاالسلام و صحن شريف نماز جماعت مي خواندم .(11)
9. سؤال: مهماني که به منزل انسان وارد مي شود و اهل نماز هم هست بدون اجازه ي او صبح جهت اداي نماز مي توان او را بيدار کرد يا نه و در اين حکم بين زن و بچه خود انسان و اجنبي فرقي هست يا نه و از حيث امر به معروف و نهي از منکر اگر آنان را بيدار نماييم براي ما مسئوليتي دارد يا نه ؟
جواب: در اکثر موارد ، علم به رضايت بيدار نمودن مسلمان هست . بلي اگر بدانيد که خوابيده به قصد آن که نماز نخواند از باب نهي از منکر با وجود شرايط آن ، بيدار کردن لازم است و هم چنين نسبت به اولاد، بلکه مراقبت بيشتر لازم است .(12)
معرفی پایگاههای اینترنتی
« أشهد أنک قد أقمت الصلاه ؛ گواهي مي دهم که شما اقامه کننده ي نماز بوديد» . (1)
2. حضرت آيه الله وحيد خراساني مي فرمودند : اقامه ي نماز از نظر اهميت ، هم وزن رهبري است . گفتم: چطور؟ فرمودند : براي اين که دو تا « و من ذريتي » (2) در قرآن است . ابراهيم عليه السلام وقتي رهبر شد ؛ گفت: « ومن ذريتي » [ يعني خدايا حالا که من به مقام رهبري و امامت رسيدم فرزندانم نيز به اين مقام برسند ] راجح به نماز هم گفت: « رب اجعلني مقيم الصلوه و من ذريتي » [ يعني خدايا مرا و ذريه ام را از اقامه کنندگان نماز قرار ده ] دو تا « و من ذريتي » از يک حلقوم . يکي براي رهبري نسل خود و ديگري براي اقامه ي نماز . من از اين آيه مي فهمم که احياي نماز با امامت هم وزن است و حق هم هست همين طور مي باشد . (3)
3. حضرت ابراهيم عليه السلام وقتي زن و بچه اش را در مکه گذاشت به خداوند متعال عرض کرد: « ربنا اني أسکنت من ذريتي بواد غير ذي زرع بيتک المحرم ربنا ليقيموا الصلوه » ؛ (4) پروردگارا ! من ذريه و فرزندان خود را به وادي بي کشت و زرعي نزد بيت الحرام تو براي بپا داشتن نماز مسکن دادم .
همه که مکه مي روند، براي حج مي روند ، ابراهيم عليه السلام که به مکه رفت ، عرض کرد خدايا ! من مکه آمدم اما براي حج نيامدم ، [ من براي نماز به مکه آمده ام ] نمي گويد: زن و بچه ام را براي حج به اين بيابان آورده ام که آب وگياه ندارد ! يعني نمي گويد: ( ربنا ليحجونه ) بلکه مي گويد: « ربنا ليقيموا الصلوه » (5)
4. الذين ان مکناهم في الأرض أقاموا الصلوه و آتو الزکوه و أمروا بالمعروف و نهوا عن المنکر » ؛ (6) [ ياران خداوند ] کساني هستند که هرگاه در زمين به آنها قدرت بخشيديم نماز را بر پا مي دارند و زکات را ادا مي کنند و امر به معروف و نهي از منکر مي نمايند .
آنها هرگز پس از به دست آوردن امکانات مادي و ثروت و يا قدرت اجتماعي و رياست و مسئوليت هم چون خود کامگان و جباران . به عيش و نوش و لهو و لعب نمي پردازند ، و در غرور و مستي فرونمي روند بلکه پيروزي ها و موفقيت ها و به دست آوردن مال و ثروت و موقيت هاي اجتماعي را نردباني براي ساختن خويش و ديگران قرار مي دهند آنها پس از قدرت يافتن ارتباطشان با خدا محکم و با خلق خدا نيز مستحکم است ، زيرا « نماز » سمبل پيوند با خالق و « زکات » رمزي براي پيوند با خلق است . و امر به معروف و نهي ا ز منکر بي تفاوت نبودن در برابر ارزش ها و ضد ارزش هاست .
5. « و جعلناهم أئمه يهدون بأمرنا و أوحينا اليهم فعل الخيرات و اقام الصلوه و ايتاء الزکوه و کانوا لنا عابدين » ؛ (7) و آنها را پيشواياني قرار داديم که به فرمان ما ( مردم را ) هدايت مي کردند ، و انجام کارهاي نيک و برپاداشتن نماز و اداي زکات را به آنها وحي مي کرديم و آنها فقط مرا عبادت مي کردند .
اين وحي مي تواند وحي تشريعي بوده باشد؛ يعني ما انواع کارهاي خير و اداي نماز و اعطاي زکات را در برنامه هاي ديني آنها گنجانديم ، و نيز مي تواند وحي تکويني باشد ؛ يعني به آنها توفيق و توان و جاذبه ي معنوي براي انجام اين امور بخشيديم . البته هيچ يک از اين امور جنبه ي اجباري و اضطراري ندارد بلکه تنها آمادگي ها و زمينه ها است که بدون اراده و خواست خود آنها هرگز به نتيجه نمي رسد .
ذکر « اقامه صلوه و اداء زکات » بعد از « فعل خيرات » به خاطر اهميت اين دو برنامه است که نخست به طور عام در جمله ي « فعل خيرات » و بعد به طور خاص بيان شده است . (8)
از اين آيه ي شريفه مي توان استفاده نمود که « اقامه ي نماز » يک الهام و توفيق الهي است .
6. « رجال لا تلهيهم تجاره و لا بيع عن ذکر الله و اقام الصلوه و ايتاء الزکوه » (9) مرداني که نه تجارت و نه معامله ، آنها را از ياد خدا و بر پا داشتن نماز و اداي زکات غافل نمي کند .
7. « و بشر المخبتين - الذين اذا ذکر الله و جلت قلوبهم و الصابرين علي ما أصابهم و المقيمي الصلوه و مما رزقناهم ينفقون » ؛ (10) [ اي رسول ما ] متواضعان و مطيعان را [ به سعادت ابدي ] بشارت ده آنهايي که چون ياد خدا کنند دل هاشان هراسان شود و ( در راه او ) هر چه مصيبت ببينند صبور باشند و نماز بپا دارند و از آنچه روزيشان کرديم انفاق مي کنند .
8. شصت سال تلاش براي احياي نماز جماعت
آيه الله مرعشي نجفي ( 1315 - 1411 ه.ق ) سخت مقيد بود نمازهاي خويش را در وقت فضيلت و با جماعت برگزار کند . در بخشي از يادداشت هايشان چنين نوشته اند : هنگامي که در قم سکونت کردم صبح ها در حرم حضرت معصومه عليهاالسلام اقامه ي جماعت نمي شد و من تنها کسي بودم که اين سنت را در آن جا رواج دادم و از شصت سال پيش به اين طرف صبح زود و پيش از باز شدن درهاي حرم مطهر و زودتر از ديگران مي رفتم منتظر مي ايستادم . اين انتظار گاهي يک ساعت قبل از طلوع فجر بود، تا خدام درها را باز کنند . زمستان و تابستان نداشت. در زمستان ها ، هنگامي که برف همه جا را مي پوشاند، بيلچه اي کوچک به دست مي گرفتم و راه خود را به طرف صحن باز مي کردم تا خود را به حرم مطهر برسانم . در آغاز خود به تنهايي ( در حرم نماز ) مي خواندم ، تا پس از مدتي يک نفر به من اقتدا کرد و پس از آن کم کم افراد ديگري اقتدا کردند و به اين ترتيب نماز جماعت را در حرم مطهر آغاز کردم و تا امروز که شصت سال از آن تاريخ مي گذرد ، ادامه دارد. آهسته آهسته ظهرها و شب ها نيز اضافه شد و از آن پس روزي سه بار در مسجد بالا سر حضرت معصومه عليهاالسلام و صحن شريف نماز جماعت مي خواندم .(11)
9. سؤال: مهماني که به منزل انسان وارد مي شود و اهل نماز هم هست بدون اجازه ي او صبح جهت اداي نماز مي توان او را بيدار کرد يا نه و در اين حکم بين زن و بچه خود انسان و اجنبي فرقي هست يا نه و از حيث امر به معروف و نهي از منکر اگر آنان را بيدار نماييم براي ما مسئوليتي دارد يا نه ؟
جواب: در اکثر موارد ، علم به رضايت بيدار نمودن مسلمان هست . بلي اگر بدانيد که خوابيده به قصد آن که نماز نخواند از باب نهي از منکر با وجود شرايط آن ، بيدار کردن لازم است و هم چنين نسبت به اولاد، بلکه مراقبت بيشتر لازم است .(12)
پی نوشت:
1. محسن قرائتي ، « نماز حقيقت درخشنده » ، سخنراني در پنجمين اجلاس سراسري نماز ، ص 27 .
2. بقره (2) آيه 124 و ابراهيم (14) آيه 40 .
3. نماز حقيقت درخشنده ، سخنراني حجه الاسلام و المسلمين قرائتي ، ص 35 .
4. ابراهيم (14) آيه 37 .
5. ر.ک: نماز و نوسازي معنوي ، اجلاس هفتم نماز ، سخنراني حجه الاسلام و المسلمين قرائتي ، ص 37 .
6. حج (22) آيه 41 .
7. انبياء (21) آيه 73 .
8. تفسير نمونه ، ج 13 ، ص 456 .
9. نور ( 24) آيه 37 .
10. حج (22) آيه 35 .
11. نماز خوبان ، ص 75 ، به نقل از شهاب شريعت ، ص 282 .
12. مجمع المسائل ، ج 1 ، سؤال 410 .
معرفی پایگاههای اینترنتی
تصاوير شخصيت ها
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}