روزهایی چون 13 آبان که سالروز قیام خونین دانش ‏آموزان علیه رژیم ظلم و استبداد و نیز سالروز تسخیر لانه جاسوسی به دست دانشجویان و دانش‏آموزان است، همچون اسناد زنده‏ای هستند که گواهی می‏دهند تنها و تنها کسانی می‏توانند در مسیر تاریخ، تمدن آفرین باشند که به سلاح علم و ایمان مسلح هستند.
 

با اندک آشنایی با منابع علوم اسلامی، به راحتی می‏توان به مقام و منزلت علم و دانش پی برد؛ تا جایی که آیات بسیاری را در قرآن می‏توان یافت که به این موضوع اشاره کرده است. در بیشتر کتب حدیث نیز بابی به نام باب علم وجود دارد که احادیث گوناگونی درباره فضیلت علم و عالم در آن آمده است. در سیره نبوی نیز نمونه ‏های بسیاری در این زمینه یافت می‏شود؛ به گونه ‏ای که وقتی پیامبر اکرم(ص) قصد بیان جایگاه حضرت علی (ع) را داشتند، فرمودند: «من شهر علم هستم و علی دروازه شهر دانایی است». همچنین در جنگ بدر پیامبر اکرم (ص) دستور آزادی اسیرانی را دادند که بتوانند ده مسلمان را باسواد کنند و به آنان خواندن و نوشتن بیاموزند.
 

اهمیت جایگاه و ارزش علم هرگز نباید این توهم را ایجاد کند که تنها راه رسیدن انسان به سعادت واقعی، دانش است؛ زیرا آنچه علم را از انواع انحرافات و استفاده ابزاری از آن باز می ‏دارد، ایمان است. تاریخ نمونه ‏های فراوانی از دانشمندان را در خود جای داده که علم خویش را در راه یاری طاغوت ‏های قدرت و ثروت به کار بسته ‏اند و چه فجایعی که به بار نیاورده‏اند. در قرآن کریم نیز به مناسبت‏ های گوناگون، به این ارتباط دو سویه اشاره شده است. آن‏جا که می‏فرماید: «خداوند درجات کسانی از شما را که ایمان آوردند و به آن‏ها علم اعطا شد، بالا می‏برد».
 

در میان نهضت ‏ها، هر گاه دو نیروی علم وایمان از یکدیگر جدا افتاده ‏اند یا پیشگامان نهضت در یکی از این دو جنبه دچار ضعف بوده ‏اند، آن نهضت نتوانسته است به اهداف خود برسد. در این میان، توفیق حقیقی برای کسانی بوده که از هر دو چشمه فیض بهره ‏مند بوده ‏اند. انقلاب اسلامی ایران که به رهبری امام خمینی (ره) فردی که از هر دو بال علم و ایمان بهره ‏مند بود ـ پیروز شد، بزرگ‏ترین گواه این مدعاست. روز دانش ‏آموز نیز نمادی از قیام دانش ‏آموزانی است که به سلاح ایمان مسلح بودند.
 

سیزدهم آبان در تاریخ انقلاب اسلامی، برگی زرین، مقطعی حساس و مناسبتی پرخاطره است. به ویژه آنکه چهارده سال پس از تبعید حضرت امام(ره) در همین روز (13 آبان 1357) فرزندان امام و صدها دانش ‏آموز و دانشجو در مقابل دانشگاه تهران و خیابان ‏های اطراف با شعار «درود بر خمینی» و «مرگ بر شاه» پایه‏ های حکومت را به لرزه درآوردند و با گلوله‏ های مأموران شاه به خاک و خون غلتیدند.

دانش ‏آموزان نیز مانند دیگر گروه ‏های ملت، در اطاعت از فرمان حضرت امام که همه را به مبارزه  با رژیم آمریکایی شاه دعوت می‏ کرد، سر از پا نمی ‏شناختند و نجات اسلام را در پیروزی کامل از امام  و سازش ناپذیری با رژیم می ‏دانستند. این طبقه جوان وفعال جامعه، به حق یکی از ارکان و پایه ‏های مهم انقلاب پیروزمند اسلامی بودند.
 

صبح روز 13 آبان 1357، دانش ‏آموزان در حالی که مدارس را تعطیل کرده بودند، رو به سوی دانشگاه تهران نهادند تا بار دیگر پیوندشان را با رهبر بت‏ شکن خویش اعلام کنند. این نوجوانان پر شور و خداجو، گروه، گروه به دانشگاه وارد شدند و به همراه دانشجویان و گروه‏ های دیگری از مردم در زمین چمن دانشگاه اجتماع کردند. از آن سوی، مأموران شاه، دانشگاه را محاصره کرده بودند تا چنانچه فریاد حق طلبان ه‏ای از گلویی برخاست، آن را با گلوله پاسخ دهند، اما دانش ‏آموزان در کنار نرده ‏ها و زمین چمن اجتماع کرده، فریاد مقدس «اللّه‏ اکبر» آنان فضا را شکافت و تا فاصله ‏های دور طنین انداخت.


 

ساعت یازده صبح 13 آبان 1357، مأموران رژیم شاه، ابتدا چند گلوله گاز اشک آور در میان دانش ‏آموزان و دانشجویان معترض و انقلابی پرتاب کردند، ولی اجتماع ‏کنندگان در حالی که به سختی نفس می ‏کشیدند، صدای خود را رساتر کرده و با فریاد دشمن‏ شکن «اللّه‏ اکبر» بر اندام مأموران مسلح شاه لرزه افکندند.

در این هنگام، تیراندازی آغاز شد و لاله ‏های انقلاب یکی پس از دیگری در خون غلتیدند. جوانان با فریاد «اللّه‏ اکبر» و با شعارهای «مرگ بر آمریکا» و «مرگ بر شاه» به شهادت رسیدند و انقلاب خونین اسلامی‏ شان را تداوم بخشیده و دشمنان اسلام را بیش از پیش رسوا ساختند. در این واقعه، 56 تن شهید و صدها نفر مجروح شدند.

امام خمینی در پیامی که به مناسبت قیام دانش ‏آموزان در 13 آبان از پاریس برای امت قهرمان ایران فرستادند، فرمودند: «عزیزان من! صبور باشید که پیروزی نهایی نزدیک است و خدا با صابران است. ایران امروز جایگاه آزادگان است. من از این راه دور، چشم امید به شما دوخته‏ ام و صدای آزادی ‏خواهی و استقلال‏ طلبی شما را به گوش جهانیان می ‏رسانم».

 

گذر زمان، همواره گرد فراموشی را بر روی حوادث تلخ و شیرین روزگار نشانده و ذهن فراموشکار بشر، پی در پی گذشته خویش را به بایگانی تاریخ می ‏سپارد. اما در میان حوادث تاریخی، همواره وقایعی وجود دارند که به منزله ستارگانی فروزان بر آسمان تاریخ خودنمایی می‏ کنند و گذر زمان هیچ گاه نمی ‏تواند از جلوه و شکوه آنها بکاهد. رویدادهایی که از فداکاری ‏ها و ایثارگری ‏های انسان ‏ها در راه آرمان‏ های اصیل و معنوی روایت می ‏کنند، این گونه ‏اند و روز دانش ‏آموز نیز به عنوان نمادی از ایثارگری و جان ‏فشانی دانش آموزان در راه آرمان الهی و ضد استبدادی خویش چون ستاره‏ای فروزان می ‏درخشد.
 

نکوداشت مجاهدت ‏های مردان و زنان با ایمان، کاری پسندیده است. زنده نگه داشتن نام و خاطره دانش ‏آموزان آگاه که با سلاح ایمان، جوانه ‏های انقلاب گردیدند، لازم و ضروری است. اما، آنچه وظیفه ما را دشوارتر می ‏کند، پیروی عملی و ادامه راه روشن آنان است. اکنون که میدان، میدان جنگ و خونریزی و بذل جان نیست و به لطف الهی و تلاش گذشتگان،  انقلاب اسلامی به بار نشسته است، وظیفه ما بسی سنگین ‏تر است و برماست که در جبهه جهاد علمی در راه اعتلا و پیشرفت میهن اسلامی خویش بکوشیم و این انقلاب را به صاحب اصلی آن حضرت ولیعصر(عج) برسانیم.