آشنايي با موسوعة الوقف في الفقه الاسلامي
آشنايي با موسوعة الوقف في الفقه الاسلامي
آشنايي با موسوعة الوقف في الفقه الاسلامي
نويسنده: محمد علي خسروي
فقه اسلامي که متکفل بيان احکام تمام موضوعات مورد نياز مسلمانان است بخش مستقلي را به صورت گسترده به موضوع وقف اختصاص داده است و فقهاي اسلام جزئيات مسائل وقف را در ابواب وصيت، بيع، وقف و صدقه مورد بررسي و تحقيق قرار دادهاند و مباحث دقيق و مفصلي در تعريف وقف، شرايط واقف و موقوف عليه و عين موقوفه و ديگر مسائل آن مطرح نمودهاند. ولي گستردگي و انبوهي کتابهاي فقهي چنان است که براي کسي که ميخواهد درباره وقف تحقيق و مطالعه کند و از نظرات دانشمندان قديم و جديد آگاه شود دسترسي به همه اين منابع بسيار دشوار و شايد غير ممکن باشد.
و از طرفي نقش وقف در تحولات جديد مالي و اقتصادي جامعه ميتواند به عنوان يک نهاد حقوقي مطمئن و پويا نقشي سازنده و اثرگذار باشد، که اگر با رويکرد علمي، تاريخي و تربيتي، اصول و مباني آن بازشناسي شود ظرفيت بالاي اين سنت نبوي در حل معضلات جامعه روشن ميشود. از اين رو در سال 1379 طرحي تهيه شد تا بر مبناي آن بحثهاي مربوط به وقف و عمري و سکني از کتابهاي فقهي کليه مذاهب اسلامي استخراج و بدون هيچگونه دخل و تصرف و اظهار نظر در يک مجموعه با يک شيوه علمي و فني گردآوري شود و در اختيار پژوهشگران قرار گيرد.
بدين منظور از برادر سختکوش و فاضل حجت الاسلام و المسلمين حاج شيخ يعقوب جعفري درخواست همکاري شد و ايشان برغم اشتغالات علمي با اين پيشنهاد موافقت کرده و متون فقهي را از بيش از دويست منبع فقهي شناسايي و گردآوري نمودند. و کليهي مطالب را که بيش از هفت هزار صفحه بود با حروفچيني مجدد آماده کردند و خلاصهاي از شرح زندگاني مؤلفان را در ابتداي هر کتاب آوردند. سپس تنظيم و تصحيح نهايي متون توسط اينجانب با همکاري برخي دوستان انجام شد. ضمنا استاد بزرگوار حضرت حجت الاسلام و المسلمين آقاي سيد احمد اشکوري نيز شرححال مؤلفان کتابها را که در ابتداي هر کتاب آمده بود با دقت بررسي و نکات ارزشمند و قابل توجهي را يادآوري و اصلاح کردند، و بحمدالله اين مجموعه اخيرا در يازده جلد با کيفيت مناسب چاپ و منتشر گرديد.
1: اين مجموعه در هفت بخش جداگانه به ترتيب حروف الفبا عرضه شده است و شامل فقه اماميه (شيعه اثنيعشري)، حنبليه، حنفيه، زيديه، شافعيه، مالکيه و متفرقات است.
2: تعداد کتابهايي که متن کتاب الوقف آنها در اين مجموعه گردآوري شده 195 کتاب است، که شامل 68 کتاب از شيعه و 23 کتاب از حنبليه و 24 کتاب از حنفيه و 12 کتاب از زيديه و 34 کتاب از شافعيه و 27 کتاب از مالکيه و 6 کتاب متفرقه است.
3: کتابهاي هر يک از مذاهب اسلامي به ترتيب تاريخ وفات مؤلف آمده تا پژوهشگر ضمن دستيابي آسان به کتاب مورد نظر خود، سير تاريخي و تطور مسائل وقف را در طول تاريخ اسلام ملاحظه کند. و اگر مؤلفي چند کتاب داشته باشد آنها هم به ترتيب الفبايي نام کتاب آمد است.
4: در آغاز هر کتاب نام کامل مؤلف و شرح حال اجمالي او و هويت کتاب از قبيل: نام ناشر، تاريخ نشر، محل نشر و نام محقق آن (اگر کتاب تحقيق شده باشد) ذکر شده است.
5: شماره تمام صفحات کتاب طبق صفحهبندي نسخهاي که از آن نقل شده در وسط مطالب درج شده است تا خواننده بتواند در تحقيق خود با اطمينان کامل مطلبي را که نقل ميکند نشاني بدهد، و بنويسد که آن مطلب در فلان کتاب، چاپ فلان، جلد و صفحه فلان آمده است.
6: ما در اين مجموعه به اصل کتاب وفادار بودهايم و از لحاظ رسمالخط تيتربندي و سرفصلها، ملاک عمل ما کتاب منبع بوده است. البته در مواردي که کتاب منبع اغلاط تايپي فاحش و آشکاري داشت (که متأسفانه تعداد آنها در برخي از کتابها کم نبود) تصحيح کرديم که انشاءالله در مقالهاي جداگانه به اين موضوع خواهيم پرداخت.
7: علاوه بر فهرست مباحث کتاب که در پايان هر مجلد آمده است چهار نوع فهرست ديگر نيز براي اين مجموعهي يازده جلدي به شرح زير تنظيم گرديد:
1) فهرست کامل کتابها به ترتيبي که در يازده مجلد آمده است شامل نام مؤلف و شماره جلد و صفحه موسوعه. اين فهرست در ابتداي جلد اول درج شده است.
2) فهرست کامل کليه کتابها به ترتيب الفبا و بدون رعايت مذهب مؤلف در پايان جلد يازدهم.
3) فهرست کامل مؤلفان به ترتيب الفبا و بدون رعايت مذهب آنان، در جلد يازدهم.
4) فهرست کامل مؤلفان به ترتيب سال وفات آنان، در جلد يازدهم.
قابل ذکر است که فهرست و نمايهاي نيز از آيات قرآن کريم تنظيم و در جلد يازدهم درج شده است.
منبع: ميراث جاويدان
تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
و از طرفي نقش وقف در تحولات جديد مالي و اقتصادي جامعه ميتواند به عنوان يک نهاد حقوقي مطمئن و پويا نقشي سازنده و اثرگذار باشد، که اگر با رويکرد علمي، تاريخي و تربيتي، اصول و مباني آن بازشناسي شود ظرفيت بالاي اين سنت نبوي در حل معضلات جامعه روشن ميشود. از اين رو در سال 1379 طرحي تهيه شد تا بر مبناي آن بحثهاي مربوط به وقف و عمري و سکني از کتابهاي فقهي کليه مذاهب اسلامي استخراج و بدون هيچگونه دخل و تصرف و اظهار نظر در يک مجموعه با يک شيوه علمي و فني گردآوري شود و در اختيار پژوهشگران قرار گيرد.
بدين منظور از برادر سختکوش و فاضل حجت الاسلام و المسلمين حاج شيخ يعقوب جعفري درخواست همکاري شد و ايشان برغم اشتغالات علمي با اين پيشنهاد موافقت کرده و متون فقهي را از بيش از دويست منبع فقهي شناسايي و گردآوري نمودند. و کليهي مطالب را که بيش از هفت هزار صفحه بود با حروفچيني مجدد آماده کردند و خلاصهاي از شرح زندگاني مؤلفان را در ابتداي هر کتاب آوردند. سپس تنظيم و تصحيح نهايي متون توسط اينجانب با همکاري برخي دوستان انجام شد. ضمنا استاد بزرگوار حضرت حجت الاسلام و المسلمين آقاي سيد احمد اشکوري نيز شرححال مؤلفان کتابها را که در ابتداي هر کتاب آمده بود با دقت بررسي و نکات ارزشمند و قابل توجهي را يادآوري و اصلاح کردند، و بحمدالله اين مجموعه اخيرا در يازده جلد با کيفيت مناسب چاپ و منتشر گرديد.
1: اين مجموعه در هفت بخش جداگانه به ترتيب حروف الفبا عرضه شده است و شامل فقه اماميه (شيعه اثنيعشري)، حنبليه، حنفيه، زيديه، شافعيه، مالکيه و متفرقات است.
2: تعداد کتابهايي که متن کتاب الوقف آنها در اين مجموعه گردآوري شده 195 کتاب است، که شامل 68 کتاب از شيعه و 23 کتاب از حنبليه و 24 کتاب از حنفيه و 12 کتاب از زيديه و 34 کتاب از شافعيه و 27 کتاب از مالکيه و 6 کتاب متفرقه است.
3: کتابهاي هر يک از مذاهب اسلامي به ترتيب تاريخ وفات مؤلف آمده تا پژوهشگر ضمن دستيابي آسان به کتاب مورد نظر خود، سير تاريخي و تطور مسائل وقف را در طول تاريخ اسلام ملاحظه کند. و اگر مؤلفي چند کتاب داشته باشد آنها هم به ترتيب الفبايي نام کتاب آمد است.
4: در آغاز هر کتاب نام کامل مؤلف و شرح حال اجمالي او و هويت کتاب از قبيل: نام ناشر، تاريخ نشر، محل نشر و نام محقق آن (اگر کتاب تحقيق شده باشد) ذکر شده است.
5: شماره تمام صفحات کتاب طبق صفحهبندي نسخهاي که از آن نقل شده در وسط مطالب درج شده است تا خواننده بتواند در تحقيق خود با اطمينان کامل مطلبي را که نقل ميکند نشاني بدهد، و بنويسد که آن مطلب در فلان کتاب، چاپ فلان، جلد و صفحه فلان آمده است.
6: ما در اين مجموعه به اصل کتاب وفادار بودهايم و از لحاظ رسمالخط تيتربندي و سرفصلها، ملاک عمل ما کتاب منبع بوده است. البته در مواردي که کتاب منبع اغلاط تايپي فاحش و آشکاري داشت (که متأسفانه تعداد آنها در برخي از کتابها کم نبود) تصحيح کرديم که انشاءالله در مقالهاي جداگانه به اين موضوع خواهيم پرداخت.
7: علاوه بر فهرست مباحث کتاب که در پايان هر مجلد آمده است چهار نوع فهرست ديگر نيز براي اين مجموعهي يازده جلدي به شرح زير تنظيم گرديد:
1) فهرست کامل کتابها به ترتيبي که در يازده مجلد آمده است شامل نام مؤلف و شماره جلد و صفحه موسوعه. اين فهرست در ابتداي جلد اول درج شده است.
2) فهرست کامل کليه کتابها به ترتيب الفبا و بدون رعايت مذهب مؤلف در پايان جلد يازدهم.
3) فهرست کامل مؤلفان به ترتيب الفبا و بدون رعايت مذهب آنان، در جلد يازدهم.
4) فهرست کامل مؤلفان به ترتيب سال وفات آنان، در جلد يازدهم.
قابل ذکر است که فهرست و نمايهاي نيز از آيات قرآن کريم تنظيم و در جلد يازدهم درج شده است.
منبع: ميراث جاويدان
تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}