مترجم: سهیلا حاجی‏زاده
منبع:راسخون



 

پتاسیم معمولا به صورت محلول در آب دریا یا سلول های گیاهان یافت شده و برای عملکرد طبیعی بدن انسان بسیار مهم می‏باشد. این مقاله، جزییات بیشتری را در رابطه با این عنصر شیمیایی فلزی ارائه می‏دهد.
پتاسیم اولین فلز جداسازی شده توسط فرایند الکترولیز می‏باشد. این عنصر در سال 1807 توسط سر همفری داوی کشف شد. نام آن از کلمه‏ی انگلیسی پتاس به معنای قلیایی گرفته شد که از خاکستر چوب یا برگ‏های درختان استخراج شد. نماد شیمیایی این عنصر K بوده و از کلمه‏ی لاتین کالیوم مشتق شده است. عدد اتمی آن 16 و جرم اتمی آن 0983/39 می‏باشد.
پتاسیم یک فلز قلیایی نقره‏ای – سفید می‏باشد. این فلز دارای 20 نوترون و 19 پروتون در پیکربندی ساختاری خود می‏باشد. این فلزات در دمای 8/336 درجه کلوین ذوب شده و در دمای 15/1047 درجه کلوین به جوش می‏آید. اگرچه این عنصر هفتمین عنصر فراوان یافت شده می‏باشد، اما به دست آوردن آن از مواد معدنی آن مشکل است. از آن‏جایی که این عنصر ماهیتی بسیار الکتروپوزیتیو دارد، به شدت با آب واکنش داده و باعث ایجاد انفجار می‏گردد.

مصارف صنعتی پتاسیم

پتاسیم به منظور ساخت محصولات زیر مورد استفاده قرار می‏گیرد.
صابون، شیشه، باروت، کود، مکمل‏های دارویی
جانشین برای نمک طعام خوراکی
تولید پتاسیم برومید که یک ماده‏ی شیمیایی ضروری مورد استفاده در عکاسی می‏باشد.
تولید پتاسیم هیدروکسید به منظور ساخت مواد شوینده

واقعیاتی جالب در مورد پتاسیم

اولین کاربرد آن در ساخت صابون‏ها بود.
این ماده به شدت با آب واکنش داده و باعث انفجار می‏گردد.
نمک‏های پتاسیم در آلمان و آمریکا استخراج می‏شوند.
این ماده هرگز به شکل آزاد در طبیعت یافت نمی‏شود، اما توسط الکترولیز به دست می‏آید.
پتاسیم حدود 4/2 درصد از وزن پوسته‏ی زمین را به خود اختصاص داده است.
این عنصر حرکت درون سلول‏ها را کنترل کرده و به پمپاژ مایعات داخل اعصاب و قلب کمک می‏کند.
پتاسیم برای زندگی حیوانات و گیاهان حیاتی است. در موجودات زنده، این عنصر باعث ترویج فرایندهای فیزیکی و روانی می‏گردد. حفظ تعادل مناسب پتاسیم در بدن وابسته به مصرف آن در یک رژیم غذایی سالم می‏باشد.

پتاسیم برای سلامتی انسان

این عنصر عملکرد شناختی کارامد را توسط تضمین جریان کافی به مغز تسهیل می‏بخشد. به تنظیم سطح مایعات بدن، حفظ فشار خون نرمال، نگه داشتن عملکرد درست قلب و تنظیم کار سیستم عصبی توسط ترویج عملکرد مناسب بافت‏ها کمک می‏کند. پتاسیم، کنترل عضلات، رشد مناسب آن‏ها و همچنین سلامت سلول‏ها را افزایش می دهد. این عنصر به کلیه ها در فرایند حذف ضایعات از بدن کمک کرده، مقدار کلسیم ایجاد شده در ادرار را کاهش داده و خطر سنگ کلیه را به حداقل می‏رساند. از ان جایی که این عنصر به حفظ سطوح کلسیم کمک می‏کند، بنابراین باعث حفاظت استخوان‏ها از پوکی می‏گردد. پتاسیم یک جزء مهم برای به تعادل رساندن pH در بدن می‏باشد.
مطابق با آکادمی ملی علوم، مصرف 3500 تا 4700 میلی‏گرم پتاسیم در روز برای بدن مورد نیاز می‏باشد. با این وجود، در برخی بیماری‏های خاص مانند اعتیاد به الکل، استرس بالا و بیماری‏های طولانی مدت نیازمند سطوح مختلفی از این عنصر می‏باشد. بهتر است در هنگام استفاده از این ماده در چنین مواردی با پزشک خود مشورت کنید.
خطرات بهداشتی در مصرف مقادیر کمبود و مقادیر بیشبود پتاسیم وجود دارد که به ترتیب منجر به هیپرکالمی (سطوح بالای پتاسیم) یا هیپوکالمی (سطوح پایین پتاسیم) می‏گرد. در این شرایط، سلامت جسمی و روانی هر دو به خطر می‏افتد. علائم روانی شامل روند شناختی کندتر، بی خوابی، بی‏اشتهایی، اختلالات مختلف عصبی و غیره می‏باشد. علائم فیزیکی شامل آسیب‏های عضلانی، بی نظمی قلبی و عروقی، نارسایی کلیه و ریه، استخوان‏های ضعیف و خستگی می‏باشد.

منابع غذایی

منابع غذایی پتاسیم شامل آجیل، آووکادو، مرکبات، موز، هندوانه، گوجه فرنگی، لوبیا، سیب زمینی، سبزی، اسفناج، سویا، غذاهای دریایی، گوشت و مکمل‏های غنی از پتاسیم می‏باشد. این عنصر در میوه‏ها نیز یافت می‏شود.
بدن ما طبیعت بسیار پیچیده‏ای دارد و نیازمند حفظ تعادل شیمیایی خود می‏باشد. هرگونه اختلال در این تعادل باعث ایجاد بیماری‏ها یا اختلالات روحی و جسمی می‏شود که می‏تواند برخی مواقع باعث آسیب غیر قابل جبران گردد. پیشگیری از این اختلالات از طریق تغذیه‏ی مناسب منجر به یک زندگی سالم و نرمال می‏گردد. مصارف صنعتی پتاسیم نیز مانند ارزش تغذیه‏ای آن نشان دهنده‏ی این است که تا چه اندازه پتاسیم در زندگی ما اهمیت دارد.